Of Vandeput is een slapjanus, of hij kent de knepen van zijn doelgroep niet. Dan moet je gaan tuinieren

Minister Steven Vandeput had meteen ontslag moeten nemen. Zelfs al was hij niet op de hoogte van de rapporten over de F-16’s is hij toch verantwoordelijk voor de misleiding van de legertop. Het is bedroevend dat hij deze democratische evidentie niet eens vanzelfsprekend vindt. Een leger moet zijn plaats kennen, of leven we hier in Zuid-Amerika? Maakt een kolonelsregime de dienst uit? Dat de vraag gesteld moet worden, is op zich al ontluisterend voor een minister van Defensie.

Het ontslag van een bewindsman hoort hier kennelijk niet meer tot de democratische hygiëne. Excellenties mogen alles uitvreten wat god verboden heeft, zonder enige consequentie. Dat zegt iets over de staat van onze democratie. En over het gouvernementele zelfrespect.

Nu zijn ministers van Defensie zelden gezaghebbend waar het gaat om politiek fatsoen. Het departement Landsverdediging is wel vaker een volière voor exoten. Laten we het rijtje afgaan: de liberale parachutist Charles Poswick en Paul Vanden Boeynants in de vorige eeuw. Later: Pieter De Crem, Freddy Vreven, André Flahaut, Steven Vandeput. Geen politieke zwaargewichten. Eerder protocolgekken die je vooral hoorde bij legeraankopen. Het aantrekkelijke van hun portefeuille zijn de dure investeringen met compensatiegenot. Zelfs bij de aankoop van jeeps ontstaat een affairistisch sfeertje. Straks mag de minister van Defensie weer 3,5 miljard uitgeven voor de vervanging van de F-16’s. Daar fleurt een kabinet van op. Bij dat soort bedragen verkopen lobbyisten van Lockheed hun eigen vrouw.

Uniformguerrilla

Dat de legertop een rapport wegmoffelde over de verlengde levensduur van de F-16’s verwondert niet. Krijgsheren willen hun speelgoed liever vandaag dan morgen. Vergeet ook niet de bikkelharde strijd binnen de krijgsmacht om de grootste koek van het budget in te pikken. De landmacht en de luchtmacht verhouden zich al jaren als water en vuur. Ze roddelen elkaar de vernieling in en vleien de minister van boven tot onder. Het zou best kunnen dat generaals van de landmacht de rapporten over de verlenging van de levensduur van de F-16’s hebben geactiveerd. Er zijn weinig grenzen aan de uniformguerrilla.

Het maakt niet meer uit voor de geloofwaardigheid van minister Vandeput. Die is verkruimeld voor vriend en vijand. Het feit dat de minister door het leger getild kan worden met een paar rapporten van Lockheed ontneemt hem het gezag voor zijn verder functioneren. Vandeput gaat de geschiedenis in als kneusje van Defensie.

Vroeger was de rijkswacht een staat in de staat, nu gedraagt het leger zich als een vrijstaat. De minister kijkt ernaar met de ogen van een kind in een snoepwinkel. Met verstomming geslagen, bijna. Zijn toekomst is hoe dan ook aangebrand. Door je staf misleid worden in een miljardendossier is niet meer goed te maken. Of Vandeput is een slapjanus, of hij kent de knepen van zijn doelgroep niet. Dan moet je gaan tuinieren.

Zou de pijnlijke nonchalance mede het gevolg zijn van de militarisering van de samenleving? Het leger is de laatste tijd iets te vaak op een piëdestal geplaatst. Al helemaal door de partij van Vandeput. De N-VA kijkt niet op van een uniform in het straatbeeld. Het hoort tot de psychologische oorlogsvoering met het veiligheidsopbod. Voor generaals is het een uitnodiging hun hand te overspelen. Met de minister als toeschouwer. Het is aan de politiek om categorisch af te rekenen met deze stuitende parmantigheid.