Steden vol kleur maar bestuur blijft wit

Claeys, De Ridder, Hanssens, Soete, Vanwalleghem, Verheyen. Het is maar een greep uit de vele namen die op 1 januari een schepensjerp mogen omgorden in een van de Vlaamse centrumsteden. Die steden zullen de komende zes jaar worden bestuurd door een vaak lelieblank college van burgemeester en schepenen. Dat vloekt met de bevolking in die steden. Volgens de Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor (LIIM) heeft 24,3 procent van hen een migratieachtergrond van de eerste of tweede generatie. Van de inwoners in die steden heeft 15,4 procent roots buiten de Europese Unie. Onze centrumsteden krijgen steeds meer kleur, de stadsbesturen vaak niet.

Aandachtspunt

“Onze steden worden steeds diverser. Eigenlijk zou dat moeten doorschemeren in de stadsbesturen”, zegt Patrick De Boosere, socioloog en demograaf aan de Vrije Universiteit Brussel. “Dit is zeker een aandachtspunt, een belangrijke opgave voor alle partijen, zeker in de steden. Ze moeten op zoek naar vertegenwoordigers voor al hun burgers. Een stadsbestuur moet divers zijn.”

Dat is dus lang niet overal het geval. Neem nu Turnhout, waar Paul Van Miert (N-VA) burgemeester wordt in een coalitie met CD&V en sp.a. In de hoofdstad van de Kempen heeft bijna een derde van de inwoners een migratieachtergrond. Daarvan heeft 14,8 procent roots buiten de Europese Unie. Toch wordt de stad, net als de voorbije zes jaar, door een hagelwit college bestuurd. Ook in Aalst, Brugge, Roeselare, Sint-Niklaas en Turnhout ontbreekt kleur, terwijl ook zij uiteraard migratie kennen. 

Al gelden voor sommige van die steden verzachtende omstandigheden, oppert De Boosere. “De migratie naar een stad als Aalst bestaat nog niet zo lang. Eigenlijk kwam die beweging pas in 2005 opzetten. Het is niet evident om in zo'n korte tijd je weg te vinden in de politiek. Al moeten ook de partijen in die steden hun verantwoordelijkheid nemen om er werk van te maken.”

Van Leuven tot Kortrijk

In onder andere Leuven is die omslag wel al gebeurd. Mohammed Ridouani (sp.a) neemt er op 1 januari zelfs de sjerp over van zijn partijgenoot Louis Tobback, die met pensioen gaat. In Mechelen wordt jeugdwerker Abdrahman Labsir (Open Vld), met Marokkaanse roots, schepen van Jeugd en Sport. Ook de Limburgse centrumsteden Genk en Hasselt brengen allebei kleur in het college. In West-Vlaanderen is Oostende voorlopig de enige. Hina Bhatti (Open Vld), Oostendse met Pakistaanse ouders, wordt schepen van Burgerzaken en Toegankelijkheid. Op Kortrijk is het nog wachten. Burgemeester Vincent Van Quickenborne (Open Vld/Team Burgemeester) stelt eind deze maand zijn ploeg voor. 

De grote twee

Dan blijven er nog twee steden over: Antwerpen en Gent. In de Koekenstad is het nog afwachten hoe de teerling valt. De coalitiegesprekken zijn er nog volop aan de gang. Gent kende wel al witte rook. Burgemeester Mathias De Clercq (Open Vld) leidt er een ploeg waar ook Groen, sp.a en CD&V deel van uitmaken. De bestuursploeg is nog niet helemaal bekend. De groenen van Filip Watteeuw mogen nog anderhalf schepenambt invullen. Ook de voorzitter van de gemeenteraad komt uit die hoek. 

Een van de kandidaat-schepenen voor is Hafsa El-Bazioui (31) van Groen, dé verrassing van 14 oktober. Vanuit de buik van de kartellijst haalde ze 3.981 stemmen. Daarmee scoorde ze beter dan bijvoorbeeld Astrid De Bruycker (sp.a), die op de vierde plaats stond bij de rood-groenen, en al zeker is van een schepenambt. Zo bekleedt El-Bazioui – geboren en getogen in Gent, maar met Marokkaanse roots – een belangrijke symbolische positie. Ze kan de eerste schepen in Vlaanderen met een hoofddoek worden. Grijpt ze er toch nog naast, dan heeft ook het diverse en progressieve Gent een witter dan wit stadsbestuur.

“Dat zou behoorlijk pijnlijk zijn”, reageert politicoloog Dave Sinardet (VUB). “Zeker in Gent, met twee linkse partijen in het bestuur. Het zou in schril contrast staan met hun progressieve diversiteitsdiscours. Alle partijen zouden hierover moeten nadenken, in alle steden. Blijkbaar is de partijpolitiek niet goed afgestemd op mensen met een migratieachtergrond. Onze steden verkleuren, dan kan ook de politieke vertegenwoordiging niet achterblijven.”