Driekwart gemeenten koopt vervuilende auto's
Utrecht
Dit blijkt uit onderzoek van Natuur & Milieu. Deze natuur- en milieuorganisatie ging na hoe gemeenten sturen op duurzaamheid in aanbestedingen voor eigen wagens en taxibusjes voor scholieren, zieken en ouderen.
Vaak ontbreken milieucriteria in de aanbesteding. Slechts 24 procent van de gemeenten vraagt om minimale randvoorwaarden voor milieu. Daardoor wordt de aanbesteding puur op de laagste aanschafprijs gegund. Dat zijn in de praktijk meestal diesels.
Opvallend is dat zelfs simpele, kosteneffectieve maatregelen weinig worden gevraagd. Zo vraagt slechts 23 procent om zuinige banden. Dit ondanks de campagne van de rijksoverheid ‘kies de beste band’, waarin de voordelen van zuinige, stille en veilige banden worden uitgelicht.
Natuur & Milieu onderzocht alle zeventig aanbestedingen van de in totaal 218 gemeenten die vanaf het midden van 2016 tot de eerste helft van 2017 een aanbestedingstraject voor mobiliteitsinkoop hebben doorlopen.
Tien jaar geleden spraken gemeenten af om te streven naar 100 procent duurzaam inkopen in 2015. Om te bepalen wat duurzaam is, zijn daarvoor landelijke criteria opgesteld, de zogenaamde inkoopcriteria van PIANOo – een expertisecentrum van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat. Ook provincies, waterschappen en ministeries hebben toegezegd zich aan die duurzaamheidscriteria te houden.
voorbeeldfunctie
Nu, twee jaar na de deadline, blijken de meeste gemeenten op het gebied van de inkoop van hun wagenpark in de verste verte niet te voldoen aan die inkoopcriteria. ‘Zonde, want gemeenten kunnen een flink effect sorteren door de volumes die ze inkopen’, vindt Natuur & Milieu. ‘Ook is het schadelijk voor de voorbeeldfunctie.
Op papier formuleren overheden klimaatambities en maatregelen voor schonere lucht. Maar bij de praktijk van het inkopen gaan deze ambities weer het raam uit. Dat terwijl alternatieven als elektrische modellen wel beschikbaar zijn.’ Het streven van het nieuwe kabinet is dat alle auto’s in Nederland uiterlijk in 2030 geen CO2 meer uitstoten.
Positief is dat een beperkte, maar groeiende groep van koplopergemeenten serieus op duurzaamheid stuurt, vindt Natuur & Milieu. Utrecht, Groningen/Haren, Leeuwarden, Amsterdam, Bronckhorst en Uden scoren het hoogst in het onderzoek. Het slechtst scoren Roosendaal, Lingewaal, Houten, Moerdijk, Haarlem en Barneveld.
De overheid houdt zich vaker niet aan de criteria voor duurzaam inkopen. Vorig jaar trok Natuur & Milieu aan de bel toen de politie uitsluitend dieselvoertuigen toestond in de aanbesteding. Die eis werd na Kamervragen van de ChristenUnie ingetrokken.
Rijkswaterstaat moest in oktober voor de rechter verschijnen, toen een opdracht voor levering van kantoormeubilair ter waarde van tussen de 80 en 200 miljoen euro werd gegund aan twee bedrijven die niet beschikken over de twee bekendste keurmerken voor duurzaam hout. Een van de verliezende partijen, Drentea uit Emmen, spande een kort geding aan. De rechter tikte de overheid niet op de vingers, maar ging er ‘voorlopig’ vanuit dat de bedrijven toch het juiste hout zouden leveren. <
