Waarvan ligt de Vlaming echt wakker? 'De mensen ervaren een wereld met twee snelheden'

Waarvan ligt de Vlaming wakker? Onze redactrice Ine Renson trok drie weken op pad, van Heuvelland tot Riemst. Langs kleine steden en gemeenten, waar de telelens van de nationale politiek en media vaak niet reikt. Door een regio die niet uit de comfortzone wil. ‘Wat u hoort, is angst. Angst dat we alles gaan verliezen wat we hebben.’

Ine Renson

Ninove en Denderleeuw haalden na de gemeenteraadsverkiezingen het nieuws met duizelingwekkende scores voor extreemrechts. In Ninove haalde Forza Ninove 40 procent. In Denderleeuw steeg Vlaams Belang naar 26 procent. Die uitslagen kwamen als een mokerslag en zetten de Denderstreek op de kaart als een vrijhaven voor populisten.

Dat beeld frustreert. De snelle verkleuring valt niet te ontkennen, net zomin als de grootstedelijke problemen die komen aanwaaien. Maar dat betekent niet dat er iets in de Dender zit wat de bevolking extra vatbaar maakt voor populisme. ‘Er is wel veel onzekerheid’, stelt Wouter Nachtergaele (42). Hij werkt voor de Vlaamse overheid en is in zijn vrije tijd een van de trekkers van de populaire Savooifeesten. ‘De mensen hebben heimwee naar het Ninove van vroeger, maar ze vergeten dat er toen ook problemen waren. Er is te weinig eergevoel. We hebben nood aan een positieve identiteit in de Denderstreek.’

'Zelden tuchtproblemen'De problemen met armoede en koopkracht bestaan al jaren, zegt Nico Van den Borre, directeur van het IKSO-instituut in Denderleeuw. In zijn bureau hangt een grote foto van de Brooklyn Bridge in New York. Hij lacht. ‘Daar moet je niets achter zoeken. Het is hier de Bronx niet. Al lijken velen dat wel te geloven. Kijk, jongeren hebben altijd rondgehangen. Nu hebben ze een kleur. Is dat erg? Natuurlijk is er al eens een incident. Maar niet zoals het wordt voorgesteld. Op school hebben we zelden tuchtproblemen.’

Toch stemmen vermoedelijk ook ouders van zijn leerlingen voor Vlaams Belang. Hij knikt. ‘Ik merk het ook bij mijn vrienden: mensen met een diploma, een mooie woning, die nooit problemen hebben met migranten, zij gaan mee in dat discours. Ze geloven dat je ’s avonds niet meer veilig kunt rondlopen in de stationsbuurt. Terwijl daar niets gebeurt.’

'Meteen 1.000 euro'Hoe verklaart hij die onrust dan? ‘Omdat het wordt ingelepeld, al jarenlang. Zelfs mijn moeder die in Liedekerke woont, denkt dat Brussel een gevaarlijk getto is. Hoe ga je daar tegenin? Die angst zit diep. Ze is geworteld in de overtuiging dat wij hier alles gaan verliezen wat we hebben.’

Waar je ook komt in Vlaanderen: het thema drijft aan de oppervlakte. In Middelkerke, Tielt, Aarschot, Schoten, Riemst of Heuvelland: overal vertrouwen mensen me toe dat ze overwegen voor Vlaams Belang te stemmen. Omdat het genoeg is geweest. Omdat ‘zij het moeten doen met een pensioen van 1.500 euro, terwijl die mannen hier aankomen en meteen 1.000 euro in hun pollen krijgen’.

Morgen leest u in dS Weekblad het volledig verslag van de omzwervingen van Ine Renson, die rondtrok van West-Vlaanderen tot Limburg en sprak met mensen over wat hen echt wakkerhoudt. 'Hebben wij daarvoor zo hard gewerkt? Om al onze gemakken weer af te geven?’