Volg de laatste ontwikkelingen over de gemeenteraadsverkiezingen en het referendum op ons liveblog.
De opkomstdrempel is in de voorlopige uitslag met 51 procent ruimschoots gehaald. Het referendum is geldig als minimaal 30 procent van de kiesgerechtigden komt opdagen. Omdat het referendum gelijktijdig met de gemeenteraadsverkiezingen plaatsvond, is de verwachting dat de opkomst van beide volksraadplegingen ongeveer gelijk zal zijn.
In 45 gemeenten vonden door gemeentelijke herindelingen geen gemeenteraadsverkiezingen plaats, maar konden burgers in het referendum wel hun mening laten horen.
Kamerlid Kees Verhoeven (D66) stelt dat er strikt gezien geen meerderheid is, omdat 4 procent van de mensen een blanco stem heeft ingediend. Hierdoor is er geen optie die meer dan vijftig procent. De Kiesraad zegt echter uit te gaan van de optie met de meeste stemmen.
De nieuwe wet, die ook wel 'aftapwet' of 'sleepwet' wordt genoemd, geeft de Nederlandse geheime diensten AIVD en MIVD meer bevoegdheden om internetverkeer op de kabel af te tappen.
Raadgevend referendum
De uitslag van het referendum is niet bindend, maar raadgevend: de uitkomst dient als advies aan het kabinet. De 'aftapwet' is al aangenomen. De Tweede Kamer ging in februari 2017 akkoord met de nieuwe Wiv. In juli volgde de Eerste Kamer.
Premier Mark Rutte noemt de nek-aan-nekrace "razend spannend". "Als het 'voor' wordt veranderen we niks en als het 'tegen' is gaan we heroverwegen zoals in de wet staat", zei hij tegen de NOS.
Het referendum werd in november afgedwongen op initiatief van een groep studenten, nadat de Kiesraad oordeelde dat de drempel van de benodigde 300.000 handtekeningen ruimschoots was gehaald.
De wet zou in eerste instantie op 1 januari 2018 in werking treden. Dat werd later uitgesteld naar 1 mei. Reden daarvoor was dat de benoeming van de leden van de Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden (TIB) nog niet rond was. Deze nieuwe commissie gaat de aftapverzoeken van de geheime diensten vooraf beoordelen.
De TIB bestaat uit twee oud-rechters en een technisch deskundige. In januari stemde de Tweede Kamer in met de benoeming van oud-AIVD'er en voormalig Fox IT-directeur Ronald Prins als technisch expert.
Definitieve uitslag
De twintig kieskringen maken op donderdag 29 maart om 10.00 uur bekend wat de definitieve uitslag van het referendum voor de betreffende kieskring is. Op 23 maart maken de gemeenten de officiële uitslag van de gemeenteraadsverkiezing in hun gemeente bekend.