Het lang onderhandelde Energiepact, dat de krijtlijnen van ons toekom­stige energiebeleid moet vastleggen en al ­jaren vertraging heeft opgelopen, is terug naar af. De N-VA verzet zich tegen de huidige vorm van het pact, dat maandag door de vier ­ministers van Energie werd voorgesteld.

‘Noch in de Vlaamse regering, noch in de federale regering zal onze partij dit pact goedkeuren’, zei Vlaams Parlementslid Andries Gryffroy gisteravond in het VRT-programma Terzake. ‘Omdat het niet onderbouwd is, omdat de betaalbaarheid in gevaar komt, omdat de duurzaamheid in gevaar komt en omdat de bevoorradingszekerheid niet gegarandeerd is.’ Op haar officiële Twitterpagina bevestigde de partij vervolgens het veto van Gryffroy.

Realistisch

De N-VA staat sceptisch tegenover de sluiting van alle kerncentrales tegen 2025, een intentie die deel uitmaakt van het pact. ‘Wij zijn ook voor het sluiten van de kerncentrales’, aldus N-VA-Kamerlid Ben Wollants. ‘Maar dat moet wel op een realistische manier gebeuren.’ Vooral de vraag naar de kostprijs van de sluiting van de Belgische kerncentrales voor de consument, het bedrijfsleven en de overheid zit de partij dwars.

Voor de vier ministers van Energie in dit land was het geen optie om de kerstvakantie in te duiken zonder een Energiepact. Het ontwerp van het pact moest nu door de verschillende regeringen goedgekeurd worden. Momenteel buigen werkgroepen zich over de tekst. De kans was groot dat het deze week groen licht zou krijgen in Brussel en Wallonië. Maar concrete actie zit er voor­lopig niet in, nu de Vlaams-nationalisten dwarsliggen.

Terwijl iedereen ervan uitging dat het pact de discussie zou sluiten, lijkt die nu pas echt van start te gaan. Als de N-VA haar wil doorzet, zullen de ministers hun werk opnieuw moeten doen. ‘We zullen dit intern bekijken binnen de regering’, reageert Vlaams minister van Energie Bart Tommelein (Open VLD). Een wijziging zal opnieuw door alle betrokken ministers en regeringen goedgekeurd moeten worden.

Met name de MR heeft al duidelijk aangegeven niet te willen afwijken van 2025 als wettelijk eindpunt van kernenergie in ons land. De vraag is of het Energiepact de meerderheidspartijen binnen de Vlaamse of federale coalitie een regeringscrisis waard is. De N-VA is nog niet van plan een wetsvoorstel in te dienen om de kernuitstap opnieuw uit te stellen, laat Gryffroy weten. Wel wil de partij alle betrokkenen van haar gelijk overtuigen met een ‘onderbouwde nota’.

Kamerbrede consensus

Ook CD&V, dat geen minister van Energie heeft, kijkt met het nodige voorbehoud naar het ontwerp. ‘Dit is nog geen pact, maar wel een eerste belangrijke stap’, zegt Vlaams Parlementslid Robrecht Bothuyne. ‘Er zijn meer cijfers nodig.’ De onderhandelaars wijzen erop dat de kostprijs wel degelijk gekend is. ‘We hebben altijd duidelijk gemaakt dat het pact gebaseerd is op de verschillende studies’, klinkt het.

Hoe dan ook lijkt een kamerbrede consensus onontbeerlijk voor het succes van het pact, dat moet lopen tot 2050. Ook de volgende regeringen zullen nog veel delicate beslissingen moeten nemen om het verder in te vullen. ‘Er kan dan ook pas sprake zijn van een pact als de tekst over de partijgrenzen heen – oppositie en meerderheid – goedgekeurd wordt’, zegt Bothuyne. ‘En het liefst gaat het draagvlak veel verder dan de politiek en wordt het pact breed maatschappelijk gedragen.’