Vijand nummer 1 in India: Antwerpenaar beticht van miljardenfraude

Hij staat op nummer 84 in de Forbes-lijst van de rijkste personen in India, de 47-jarige Nirav Modi. Tot zijn clientèle behoren de bekendste Hollywoodsterren, zoals actrice Kate Winslet en Naomi Watts. En ook de steracteurs en -actrices in Bollywood tooien zich maar wat graag met zijn exclusieve sieraden.

Zelfde school als Trump

Modi werd geboren in Mumbai, maar groeide op in Antwerpen als telg van een grote diamantairs­familie die in de jaren zestig naar ons land was gekomen. Op 19-jarige leeftijd trok hij naar de presti­gieuze Wharton School, de handelsschool van de universiteit van Pennsylvania, waar ook Donald Trump studeerde. Hij maakte zijn studies niet af en verhuisde naar India, waar zijn oom hem alles leerde over de diamantsector. Hij richtte Firestar Diamond op, ondertussen een miljardenfirma. Het merk Nirav Modi wordt verkocht in winkels in onder meer New York, Hongkong en London.

Maar aan het succesverhaal lijkt nu abrupt een einde te komen. Het begon vorige maand, toen de Punjab National Bank, de tweede grootste bank in India, een klacht indiende tegen Nirav Modi en een aantal anderen wegens fraude. Die zou de PNB zo’n 35 miljoen euro hebben gekost.

Deze week kwam de bank naar buiten met een tweede mededeling: de juwelier zou betrokken zijn bij een fraudezaak die zou kunnen oplopen tot liefst 1,8 miljard dollar, zo’n 1,4 miljard euro. Dat is bijna een derde van de waarde van de bank. Na het nieuws kelderde het aandeel van de bank met 10%.

(Lees verder onder de foto)

Pensioen

De fraude zou al in 2011 zijn begonnen. Volgens Indiase media zou ze zijn uitgevoerd met zogenaamde ‘letters of undertaking’. Dat is een soort garantie dat een bank een bepaalde som geld op een specifiek moment zal uitbetalen aan een andere bank of een bedrijf. Volgens de nieuwswebsite India Today zouden twee medewerkers van de PNB zulke ‘letters of undertaking’ (LoU’s) hebben uitgeschreven aan Modi’s bedrijf, zonder de transacties te registeren in het systeem en vooral: zonder er een waarborg voor neer te tellen. Met die LoU’s konden Modi en zijn bedrijven dan geld gaan lenen bij andere banken. Omdat de PNB als een van de weinige banken níét verbonden is aan SWIFT, het wereldwijde netwerk waarmee banken transacties met elkaar uitvoeren, bleef de fraude onopgemerkt. Pas toen een van de twee betrokken medewerkers met pensioen ging, zakte het systeem in elkaar en begon de PNB een onderzoek.

Ondertussen zijn er drie personen aangehouden in het dossier: twee medewerkers van de bank en een medewerker van Nirav Modi.

Paspoort geblokkeerd

Modi zelf is nog spoorloos. Ook zijn oom, Mehul Choksi, die wordt gezien als de tweede hoofdverdachte in het dossier, kon nog niet worden opgepakt. Van beide mannen zou wel het paspoort zijn geblokkeerd, waardoor ze niet kunnen reizen.

Volgens verschillende Indiase kranten zou Modi zich verschuilen in een chique appartement in New York. In een poging om alvast een deel van het verdwenen geld te recupereren, sloeg het Central Bureau of Investigation (zeg maar de FBI van India) juwelen in verschillende winkels Modi aan. En ook de middelen van verschillende van zijn andere firma’s werden voorlopig bevroren. Volgens de Indiase nieuwswebsite Business Today zou er voor meer dan 700 miljoen euro aan goud, diamanten en kostbare stenen in beslag zijn genomen.

(Lees verder onder de foto)

Minister-president

Het fraudedossier lokt ook politieke reacties uit. Op verschillende plaatsen in India werd al betoogd en er werden foto’s en spandoeken van Modi in brand gestoken.

Het is niet de eerste keer dat India geconfronteerd wordt met fraude op deze schaal. In 2015 wist Vijay Mallya, een bekend zakenman en politicus, India te ontvluchten, terwijl hij voor meer dan een miljard euro zou hebben gefraudeerd. Hij kon nooit worden uitgeleverd aan India en verblijft nog altijd in het Verenigd Koninkrijk. Velen vrezen dat ook Nirav Modi erin zal slagen om uit de handen van het gerecht te blijven.

Bovendien poseerde Nirav Modi in januari nog voor een foto op het World Economic Forum. Hij staat op een groepsfoto met die andere Modi: Narendra Modi, de minister-president van India. Er zou geen familieband zijn tussen de twee, en op de foto staan wel vijftig mensen, maar volgens oppositiepartijen is het portret een bewijs dat het Indiase beleid niet streng genoeg optreedt tegen fraudeurs.