Burgerplatform voor vluchtelingen telt al meer dan 30.000 leden: "Dit was een les in humaniteit"

Het was een opvallende krachttoer, zondag. Na een tip over een nakende politieactie kreeg het Burgerplatform voor Steun aan Vluchtelingen het voor mekaar om in no time bijna 500 transitmigranten een slaapplaats te geven en hen zo uit handen van de politie te houden. Met zo’n 2.000 mensen maakte het platform ook een mensenketting rond het Maximiliaanpark.

Achteraf reageerden de organisatoren ontroerd door de grote opkomst. "Vanavond hebben we de mooiste boodschap van hoop ter wereld gegeven. Het was een les in humaniteit aan iedere man, vrouw en kind in het land", zei coördinatrice Adriana Costa Santos in een Facebook-post. Samen met haar vriend Mehdi Kassou is ze de stuwende kracht achter het Burgerplatform.

#opkuisen

Dat bestaat al sinds de asielcrisis van 2015. Toen werd het Brusselse Maximiliaanpark overspoeld met asielzoekers van wie de aanvraag door de grote instroom niet tijdig kon behandeld worden. Kassou, toen nog aan de slag bij een telecombedrijf, en Costa Santos, een Portugese studente, vonden dat ze die mensen niet aan hun lot konden overlaten. Ze organiseerden zich in een Burgerplatform en boden hulp waar ze konden. 

Nu zijn het geen asielzoekers meer in en rond het Maximiliaanpark, maar voornamelijk transitmigranten. Mensen dus die op de vlucht zijn, maar geen asiel willen aanvragen in ons land. Staatssecretaris voor Asiel en Migratie Theo Francken (N-VA) stuurde in september zijn beruchte tweet over hoe hij het park zou 'opkuisen'. Dat was de trigger voor het Burgerplatform om een tandje bij te zetten. Ze startten met een slaapplaatsproject. Via de Facebook-groep Burgerplatform voor Overnachtingen kunnen burgers laten weten of ze een slaapplaats hebben voor een parkbewoner.

Elke avond om 20.30 uur komen burgers naar het park, waar ze door de coördinatoren gematcht worden met een migrant. “Het zijn gewone burgers die zich willen engageren en willen helpen", stelt Emmy Deschuttere, woordvoerder bij Dokters van de Wereld, dat het Burgerplatform steunt. "Ze zijn het niet eens met het gevoerde beleid, dat vooral wil ontmoedigen en afschrikken. En ze zijn met velen, want de Facebook-groep heeft al meer dan 30.000 leden."

Het project is vrij uniek in Europa en wordt steeds groter. Ondertussen zijn er vertakkingen in verschillende steden, waaronder Leuven, Antwerpen en Gent. De voorbije dagen zagen de organisatoren een boost in het aantal leden, na de aankondiging van minister van Binnenlandse Zaken Jan Jambon (N-VA) dat hij de wekelijkse razzia’s wilde houden in het park. Jambon wil, net als Francken, uit alle macht een aanzuigeffect vermijden. 

Lees ook het standpunt van Bart Eeckhout: Klein, geweldloos verzet kan een doeltreffend tegengewicht vormen voor een staat die zijn macht te assertief ontplooit

Sudan-kwestie

Volgens Robin Vandevoordt, cultuursocioloog aan de UAntwerpen en gespecialiseerd in migratie en solidariteit, is de stijgende populariteit van het Burgerplatform niet zo verwonderlijk. “Dat heeft veel met de Sudan-kwestie te maken. Voor heel wat mensen kan het niet door de beugel dat mensen teruggestuurd worden naar zo'n land. Wat het beleid ook moge zeggen", stelt Vandevoordt.

Dat beleid, bij monde van N-VA’ers Jan Jambon en Theo Francken, benadrukt steevast dat transitmigranten geen hulp willen. Dat als ze hulp willen, ze maar asiel moeten aanvragen. Voor het beleid zijn het geen ‘echte vluchtelingen’.  Op het kabinet Jambon reageerden ze zondag fel op de actie van het Burgerplatform. De actievoerders werd verweten hand- en spandiensten te verlenen aan mensensmokkelaars.

Het is een perceptieoorlog, waardoor het lijkt alsof deze groep helpen fout is, meent Vandevoordt. “Maar voor de mensen in het Burgerplatform maakt de juridische situatie van die mensen geen verschil. Dat ze geen echte asielzoekers zijn, verandert niets aan het feit dat ze weggevlucht zijn uit ellende of oorlog en nu vaak uitgeput in een park leven. Op menselijk vlak maakt hun statuut geen enkel verschil. Ze zien transitmigranten evengoed als mensen in nood.”

Het leek de voorbije maanden soms alsof de solidariteit met vluchtelingen en migranten afgenomen is. Maar volgens de cultuursocioloog is dat niet zo. "Er zijn heel veel mensen met deze thema’s bezig en ze willen graag helpen. Niet alleen in Brussel, maar ook in de rest van het land. Vaak gaat het om kleinschalige projecten. Het zijn mensen die vinden dat ze moeten doen wat volgens hen goed is. Ook al druist dat in tegen het beleid van onze overheid."