Laatste twee zusters (84 en 88 jaar) verhuizen naar klooster in Herentals: “Tijd om met pensioen te gaan”

Als oud-leerling van de vrije basisschool in Oevel voelt het een beetje vreemd om aan te bellen in de Loofven 3, het huis van de nonnen naast de poort van de meisjesschool. Zuster Johanna was toen de directrice, zuster ­Edwarda kleuterleidster, het huis van de zusters verboden terrein voor kleine snotters. Het lichtknopje dat dienstdoet als bel, was er dertig jaar geleden ook al. Ooit ben ik hier dus al komen bellen, maar verder dan de spreekkamer ben ik nooit geraakt. De refter met Horlicks - een soort havermoutpap die zuster Edwarda voor de kinderen maakte - ruilen we in voor een tas koffie in de eetkamer. Het sobere interieur wordt gekleurd met heiligenbeeldjes, kaarsjes en kruisbeelden. De vroegere meisjesschool van de nonnen werd in 1996 hervormd tot gemeenteschool. Sinds 2015 zijn alle leerlingen verhuisd naar de lokalen in de Gemeentestraat. De zusters bleven in hun huis wonen en bleven zich inzetten voor de parochie. Tot nu, over enkele weken verhuizen ze naar het klooster in Herentals. Zondag zet het parochieteam hen in de bloemetjes met een eucharistieviering en receptie.

“De kelder en de zolder zijn intussen leeggemaakt”, zegt zuster Edwarda. “We moeten nog veel inpakken, maar we hebben nog tijd. Tijdens de kerstvakantie gaan we zoals altijd naar het klooster en daarna komen we nog even terug om alles rustig klaar te maken. Eind januari vertrekken we definitief.”

Hoelang hebben de zusters franciscanessen in Oevel gewoond?

Zuster Edwarda: “118 jaar! In totaal passeerden hier tientallen kloosterszusters die zich ingezet hebben voor de school en de parochie. Lang geleden kwamen de zuster te voet van Herentals naar hier. Of later met paard en kar of met het trammetje. Wij zijn nu het laatste bijhuis dat de deuren sluit. Met ons erbij zullen we met twintig kloosterzusters in het klooster in Herentals wonen.”

Hebben jullie zelf beslist om te verhuizen?

Zuster Johanna: “Moeder-overste heeft gesuggereerd om binnen te komen en we beseffen goed dat dat het beste is.”

Zuster Edwarda: “Het is voor ons echt het moment om te gaan. Ik ben 88, Johanna 84, het is tijd om met pensioen te gaan. Voor ons allebei, dat voelen we.”

Zuster Johanna: “Al blijft het met pijn in het hart dat we verhuizen, vooral dan voor de anderen. Het parochiaal werk – begrafenissen, huwelijken, dopen… – is fel verminderd en het parochiaal team blijft goed werk leveren. Toch merken we dat velen niet graag hebben dat we vertrekken. Omdat er ook geen pastoor meer is, kwamen ze nog geregeld naar hier om te babbelen. Ik ging ook elke maand bij veertig mensen langs voor het gebed. In samenspraak met ziekenzorg zijn er nu vervangers gezocht en gevonden. De mensen blijven dus niet in de kou staan, maar krijgen nog elke maand iemand over de vloer om samen mee te bidden. Dat geeft me dan wel een gerust gevoel.”

Vinden jullie het erg dat er geen nieuwe geestelijken intreden?

Zuster Edwarda: “Het is nu eenmaal zo, de laatste zuster die ingetreden is deed dat in 1975. Heel de maatschappij is veranderd.”

Zuster Johanna: “De jeugd wordt niet meer grootgebracht met religie. Wat je niet kent, heb je niet lief. Daar wil je niet de rest van je leven aan wijden.”

Zuster Edwarda: “Er zijn intussen nieuwe vormen van goeddoen voor de jeugd. Want er zijn nog altijd goede jongeren die tot het uiterste gaan voor anderen. Alleen doen ze dat niet door in te treden, maar bijvoorbeeld door aan ontwikkelingswerk te doen.”

Is dat ooit in jullie opgekomen om in een van de bijhuizen in Congo aan de slag te gaan?

Zuster Johanna: “Dat is me toen wel gevraagd, maar ik had het gevoel dat ik ons moe en onze va dat niet kon aandoen om zo ver weg te gaan.”

Zuster Edwarda: “Ik heb er nooit aan gedacht om dat te doen. Ze konden onze hulp hier ook goed gebruiken.”

Hebben jullie ergens spijt van?

Zuster Johanna: “Ik vind het wel spijtig dat de school een gemeenteschool geworden is. De school is hier door de zusters opgestart met twee klasjes en is uitgegroeid tot een relatief grote school. Ik heb er altijd voor gepleit om de school in het vrij onderwijs te houden, maar dat is niet gelukt. Intussen is de school in erfpacht gegeven aan het MPI Oosterlo om hier een school voor autistische kinderen te maken. Ik hoop dat het lukt.”

Zuster Johanna keert terug naar haar geboortestad Herentals. Zuster Edwarda, u bent afkomstig van Baarle-Hertog. Gaat u daar nog soms naartoe?

Zuster Edwarda: “Het is ver hé, telkens een uur rijden. Enkele rit. Maar het gebeurt wel. Ik blijf Baarle een sympathiek grensdorpje vinden en er woont nog veel familie.”

Zuster Johanna: “Elke verjaardag komen ze naar hier en onlangs zijn ze nog eens met z’n allen gekomen om onze nakende verhuis te vieren. Dat is altijd heel gezellig en zo’n feestje is toch makkelijker hier dan in het klooster in Herentals.”

(Lees verder onder de foto)

Zijn jullie klaar om gevierd te worden door de parochie?

Zuster Johanna: “We hadden eigenlijk gezegd dat zo’n viering niet nodig was. Gewoon stilletjes vertrekken, dat was ook goed, maar vanuit de parochie hebben ze toch nog voor een afscheid gezorgd en het doet meer deugd dan ik verwacht had.”

Zuster Edwarda: “Ik heb hier 45 jaar gewoond, Johanna 50, dat is niet niets. Er komen nu geregeld mensen nog goedendag zeggen. Ze zijn ons duidelijk nog niet vergeten. Zeker Johanna heeft hier haar bezigheid nog wel, maar we willen nog een paar jaar genieten van de rust in het klooster.”

Gaat de rust jullie goeddoen na 50 jaar tussen de kinderen?

Zuster Edwarda: “Ik hou wel van de rust en de stilte. Altijd gedaan, maar ik hield ook enorm van de kinderen rondom mij. Ik heb na mijn studies dertien jaar in Wildert Essen lesgegeven en ben daarna naar hier gekomen. Tot in 1988 stond ik voor de klas en tot 2015 woonden we hier bijna op de speelplaats. Met kinderen rond je, blijf je jong van geest.”

Zuster Johanna: “Het gaat alleszins rustiger zijn. Hier doen we zelf boodschappen, koken we en doen we de was. In het klooster zorgen we allemaal voor elkaar.”

Intussen delen jullie het klooster met het Wit-Geel Kruis.

Zuster Johanna: “Het klooster is verkocht met de uitdrukkelijke voorwaarde dat het Wit-Geel Kruis ervoor moet zorgen dat de laatste zuster tot de laatste snik hier door hen verzorgd zou worden. We zijn dus in goede handen!”

Eucharistieviering in Oevel, zondag 16 december om 10.30u.

Dagschema in het klooster:

6.30u gebed

Daarna ontbijt

Vrij moment

Eucharistieviering

12u middaggebed

Eten

Vrij

14.30u (voor wie wil) video

15.30u koffie

16.30u bezinning

17u rozenhoedje

17.30u eten

18.30u avondgebed

19u nieuws kijken op tv

Daarna kan wie wil gaan slapen of nog wat blijven zitten bij de anderen om tv te kijken (natuurdocu’s of andere vaste ­programma’s) of gezelschapsspellen te spelen (rummikub, yathzee, woordzoekers)