CDA’ers eisen gedurfde keuzes vanuit het midden
Den Haag
De in januari aangetreden partijvoorzitter Rutger Ploum zei het al toen hij werd gekandideerd: het CDA moet niet in de stress schieten van wat meer debat. Nu hebben vijf CDA-leden een lijvig stuk gepubliceerd, met de titel Verandering en vertrouwen. Twee van hen zijn econoom Lans Bovenberg en oud-directeur van het Wetenschappelijk Instituut voor het CDA, Raymond Gradus. Ze zijn geholpen door niet de minste CDA’ers. Onder anderen de oud-ministers Ernst Hirsch Ballin en Ab Klink, oud-Kamerlid Kathleen Ferrier, oud-gouverneur van Limburg Léon Frissen en theoloog Paul van Geest dachten mee.
In het stuk wordt onomwonden vastgesteld dat ook tijdens de oppositiejaren onder Rutte II, de herkenbaarheid van het CDA ‘lastig’ was. En nu er met vier partijen – waaronder het CDA – vanuit het politieke midden wordt geregeerd, komt de druk op de partij van zowel links als rechts. ‘Om die reden, én gegeven de grote veranderingen om ons heen, is de eigen inhoud en het eigen profiel voor het CDA nu essentieel.’
Het midden bestaat niet uit slappe compromissen, schrijven de partijleden. ‘Integendeel. Geïnspireerd door het christendemocratisch gedachtegoed bepleiten wij een radicaal midden dat uit eigen overtuiging richting geeft en mensen verbindt.’ Met ‘het radicale midden’ wordt een term van stal gehaald die oud-minister Aart Jan de Geus begin 2013 introduceerde, als voorzitter van een werkgroep die een strategische koers voor het CDA moest uitzetten. Die term werd daarna echter weinig meer gehoord.
draagvlak
Het stuk ademt impliciet kritiek op de koers van huidig CDA-leider Sybrand Buma. Waar hij al tijden waarschuwt dat het draagvlak voor het klimaatbeleid dreigt weg te vallen, stellen de schrijvers van het stuk juist ‘dat we aan de bak moeten’. ‘Anders dan het publieke debat soms doet vermoeden, loopt Nederland niet voorop.’ En als Buma pleit voor het leren van het Wilhelmus, moet dat niet op nostalgie rond het Nederlanderschap zijn gestoeld, vinden ze. ‘Het Nederlanderschap is per definitie niet verbonden aan een bepaald geloof, huidskleur of politieke overtuiging.’
Dat Europa geen greep heeft op het migratiebeleid, is niet goed. Maar dat betekent niet dat de grenzen dicht moeten, stellen de vijf schrijvers. ‘Voor de christendemocratie staat een ruimhartig welkom voor vluchtelingen voorop. Daar komt bij dat een vergrijzend Europa migranten nodig heeft.’
Daarom moet er een ‘hervormd migratiebeleid’ komen, waarin mensen die hier relatief veel kansen hebben ‘in de juiste aantallen’ worden verwelkomd. Het migratiebeleid heeft hoe dan ook een Europese aanpak nodig, staat in het stuk, waarin verder ‘Europese militaire integratie’ wordt bepleit.
De schrijvers dringen aan op actie, ook om in te spelen op het onbehagen in de samenleving. In de veertig pagina’s tellende ‘oproep tot inhoudelijk debat vanuit het christendemocratisch midden’ wordt er fijntjes op gewezen dat de laatste verkiezingsuitslag (negentien Kamerzetels in 2017), slechter was dan ‘de klap in 2010’. Toen zakte het CDA van 41 naar 21 zetels, en vertrok toenmalig premier Jan Peter Balkenende als partijleider. <
