‘De clitoris is meer dan dat knopje alleen. Daarom is clitkunde zo belangrijk: je moet het héle orgaan stimuleren’

Klinisch seksuologe en relatietherapeute Chloé De Bie kent u wellicht nog van het VTM-programma Koppels en Love, Sex & Drama op Joe. François Hervé is professor urologie aan het UZ Gent.

Waarom krijgen we eigenlijk een orgasme?

Chloé De Bie: “Een orgasme heeft om te beginnen een psychologisch effect: het geeft je zelfvertrouwen en je mentaal welzijn een boost. Bij de man leidt het ook tot ejaculatie, wat nodig is voor de voortplanting.

“Voorts komt er oxytocine vrij, een hormoon dat een gevoel van verbondenheid doet ontstaan. Dat is evolutionair een voordeel: je staat sterker met twee. Als partners in de oertijd bij elkaar bleven omdat ze zich verbonden voelden, verhoogde dat de kans dat hun nakomelingen het overleefden.”

François Hervé: “Het heeft ook allerlei fysieke voordelen: een orgasme doet de bloeddruk dalen, zorgt voor een betere slaap, kan bijdragen tot een beter functionerend immuunsysteem, verlicht stress en fungeert als een natuurlijke pijnstiller. Het heeft ook een positieve invloed op de cognitieve vermogens en de vruchtbaarheid.”

Het zou ook preventief helpen tegen prostaatkanker.

Hervé: “Dan hebben we het specifiek over de ejaculatie. Uit een studie van een aantal jaren geleden bleek dat die het risico op prostaatkanker kan verminderen, maar het ging wel om een enorm aantal ejaculaties per maand, én over prostaatkanker met een laag risico. Ik zou het dus niet meteen aanraden als een preventief middel.”

De Bie: “Tegelijkertijd zeg ik: baat het niet, dan schaadt het niet. De gezondheidsvoordelen van een orgasme zijn legio: fysiek, psychisch en relationeel.”

Waarom de man een orgasme krijgt, is evolutionair duidelijk: zonder ejaculatie geen bevruchting. Een vrouw kan wel zonder orgasme zwanger worden. Het is hun uiteraard meer dan gegund, maar waarom vrouwen ook klaarkomen, kan de wetenschap nog altijd niet helemaal verklaren.

De Bie: “Er zijn enkele hypothesen. Zo zou de vagina tijdens een orgasme een tentvorm aannemen, waardoor het sperma makkelijker zijn weg vindt naar de baarmoedermond. Ik denk dat het grootste nut voor de vrouw erin ligt dat het heel plezierig is, wat motiverend werkt om het nog eens te doen. Als seks niet leuk was, zou dat niet goed zijn voor het voortbestaan van de soort.”

We krijgen uiteraard niet vanzelf een orgasme: daarvoor zijn fysieke, maar ook mentale prikkels nodig.

De Bie: “Het begint met verlangen, of beter nog: een bereidheid om verlangen te creëren. We verwachten vaak dat we meteen in vuur en vlam staan als we onze partner zien, maar voor verlangen moet je soms ook moeite doen. Je moet tijd en ruimte maken om het op te wekken. En daarvoor moet je wéten wat je nodig hebt om opgewonden te raken.”

Hervé: “Het psychische aspect is heel belangrijk. Als je niet ontspannen bent en met zorgen of stress zit, kun je geen goeie seks hebben.”

Vaak wordt gedacht dat die mentale context vooral voor vrouwen belangrijk is.

De Bie: “‘Mannen komen van Mars en vrouwen van Venus’, hoor je vaak. Ik zeg al jaren: wij komen allemaal van de aarde. We hebben veel meer gemeenschappelijk dan de maatschappij ons wil doen geloven. Voor een orgasme moet een aantal dingen goed zitten, zowel voor mannen als voor vrouwen.”

Wat gebeurt er met ons lichaam als we seksueel opgewonden raken?

Hervé: “Een grote rol is weggelegd voor het zogenaamde autonome zenuwstelsel, dat de automatische functies in ons lichaam regelt. Bij opwinding zorgt het voor een verhoogde hartslag, een snellere ademhaling, een betere bloedtoevoer naar bepaalde delen van het lichaam en een toename van de speekselproductie.”

De Bie: “De tepels worden harder, de vagina veel rekbaarder, de baarmoeder kantelt wat naar achter, de vulvalippen veranderen van kleur en de borsten nemen een kwart in volume toe. De penis komt in erectie en wordt almaar steviger. Zo bereidt het lichaam zich voor op de voortplanting.”

Niet alleen de man krijgt een erectie.

De Bie: “Ook de clitoris zwelt op en wordt harder. Het verschil is dat de mannelijke erectie duidelijk zichtbaar is en de vrouwelijke vooral vanbinnen zit.

”Maar het belangrijkste is dat het brein mee is. Als je goesting voelt, maar je brein vindt het niet leuk en acht het niet de juiste context, dan zul je niet opgewonden geraken.”

Om de vrouw zover te krijgen, richten mannen zich vaak op de clitoris, maar daarbij gaan ze best wat omzichtig te werk.

De Bie: “Mannen hebben geleerd dat ze de clitoris moeten vinden om de vrouw genot te brengen – zover zijn de meesten wel (lacht). Het probleem is dat ze vaak rechtstreeks de clitoriseikel aanpakken. Die bevat ongeveer tienduizend zenuwuiteinden: als je die tegelijk stimuleert, kan dat voor sommige vrouwen te intens en zelfs pijnlijk zijn.

“Daarom is clitkunde zo belangrijk. Je moet weten hoe een clitoris er echt uitziet, en dat het meer is dan dat knopje alleen. Om de clitoris in maximale erectie te krijgen, moet je proberen het volledige orgaan te prikkelen. En dat doe je door ook tussen de vulvalippen te stimuleren, want het grootste deel van de clitoris, die net als de penis zwellichamen heeft, zit aan de binnenkant.”

Een nog groter mysterie is de g-plek. Als we de uitleg in jullie boek goed begrepen hebben, bestaat die wel degelijk, maar mogen we ze niet als een apart orgaan beschouwen.

Hervé: “Klopt. De wetenschappelijke gegevens zijn schaars, maar we weten dat in dat gebied – drie à vijf centimeter diep aan de bovenkant van de vagina – meer zenuwen en genotsreceptoren zitten.”

De Bie: “We hebben er vooral een mysterie van gemáákt. Wat we zeker weten, is dat je de g-spot kunt stimuleren door met je vingers een paar centimeter diep in de vagina een ‘kom hier’-beweging te maken, waarbij je door de vaginawand heen de achterkant van de clitoris stimuleert. Het belangrijkste is: zoek, maar geniet vooral, en verwacht niet dat je daar iets specifieks zult vinden.”

Ook verloren moeite: online op zoek gaan naar het standje dat de beste seks of het beste orgasme garandeert.

De Bie: “Iedereen zit psychisch en lichamelijk anders in elkaar, en zelfs wat één persoon opwindend vindt, kan van dag tot dag verschillen. Er bestaan dus geen universele mirakeltechnieken.

“Ik vergelijk seks altijd met eten. Wij eten alle drie wellicht graag spaghetti, maar hóé we die het liefst eten, zal sterk verschillen. Als wij samen een ideale spaghetti willen maken, zullen we dus moeten communiceren over wat we graag hebben. Hetzelfde geldt voor seks: je moet met je partner zoeken welk plekje voor hem of haar het fijnst is, welk standje of welke stimulatie het best prikkelt. Dat maakt het ook zo leuk.”

Hervé: “Daarom mag je je ook niet blindstaren op de geslachtsorganen. Er zijn nog veel andere erogene zones.”

Bij heterokoppels is seks doorgaans nog sterk gericht op penetratie. Maar om via penetratie tot een orgasme te komen, zit de clitoris niet op de goeie plek. Is dat eigenlijk geen foutje van de natuur?

De Bie: “Ik knik heel enthousiast (lacht). Het is niet logisch, en ook wel jammer. Penetratie is voor mannen vaak een heel goeie stimulatie, maar bij vrouwen doet het niet zoveel. Je kunt wel een positie innemen waarbij de clitoris door de wrijving mee wordt gestimuleerd, en dan kun je wel klaarkomen, maar dat zal dan niet door de penetratie zelf komen. Het is dus echt een fout van de natuur. Maar wat doe je eraan? (lacht)”

SQUIRTEN

Waarmee we – uitstellen kon echt niet langer – bij het orgasme zelf zijn aangekomen. Wat gebeurt er lichamelijk allemaal op het moment suprême?

Hervé: “De prikkels die tijdens de fase van opwinding vanuit het lichaam naar de hersenen worden gestuurd, bereiken een punt waarop het autonome zenuwstelsel een reeks reacties in gang zet. Spieren trekken dan ritmisch samen: in de bekkenbodem zorgen die voor de ejaculatie van de man.

“Er komen ook allerlei hormonen vrij: dopamine, dat een rol speelt bij motivatie en verlangen, serotonine, dat een gevoel van geluk en ontspanning veroorzaakt, en het hechtingshormoon oxytocine, dat de emotionele hechting tussen de partners versterkt.”

En die hormonen geven de bekende orgastische high?

De Bie (knikt): “Die cocktail van hormonen wekt gevoelens van genot en verbinding op en zorgt samen met een adrenalinerush voor de bekende ontploffing, dat ultieme genotsgevoel dat enkele seconden aanhoudt.”

Wat gebeurt er in de hersenen tijdens een orgasme?

Hervé: “Hersengebieden die verantwoordelijk zijn voor logisch denken en besluitvorming worden minder actief, terwijl delen die instaan voor de verwerking van prikkels net extra actief worden. Door de focus op het genot treedt een soort acute verwardheid op, maar die duurt maar een paar seconden. Je hoeft dus niet bang te zijn: als je huis in brand staat, zul je dat nog altijd beseffen, orgasme of niet (lacht).”

Ook vrouwen kunnen ejaculeren wanneer ze klaarkomen.

De Bie: “Squirten, zoals dat heet, is ook weer iets waarvan velen door pornografie een verkeerd beeld hebben. Daar spuit het er meestal als een fontein uit, terwijl het in werkelijkheid gewoon om wat extra vocht gaat dat uit de vagina loopt. Niet elke vrouw heeft het, maar sommigen zeggen dat hun orgasme intenser is als ze squirten.”

Erectie, ejaculatie en orgasme zijn drie verschillende fysiologische processen. Meestal gaan ze samen, maar dat is niet noodzakelijk het geval.

Hervé: “Mannen kunnen ook een orgasme hebben zonder ejaculatie – bijvoorbeeld bij een zogenaamde retrograde of terugkerende ejaculatie, waarbij het sperma terugloopt in de blaas – en zelfs zonder erectie.”

Een orgasme is in essentie hetzelfde bij mannen en vrouwen. Dat is ook logisch: anatomisch hebben de mannelijke en vrouwelijke geslachtsorganen dezelfde oorsprong.

De Bie: “Bij een foetus zijn er nog geen verschillen in de geslachtsorganen. Een penis is eigenlijk een grote clitoris. Eén van de grote verschillen is wel dat bij de man de urinebuis erdoor loopt.

“Er is een heel interessante studie waarbij mannen en vrouwen hun orgasme beschreven en de geslachtsspecifieke omschrijvingen door neutrale termen werden vervangen. Het bleek onmogelijk om vrouwelijke en mannelijke orgasmes van elkaar te onderscheiden. De beleving van het orgasme is dus voor beide geslachten gelijk, de duur ook min of meer.

“We zeggen altijd dat vrouwen meer tijd nodig hebben om tot een climax te komen, maar daarbij speelt natuurlijk de partner een rol, en of die met een clitoris weet om te gaan. Uit masturbatiestudies blijkt dat vrouwen op die manier even snel klaarkomen. Wat we zelf doen, doen we duidelijk beter. Mannen ook trouwens.”

Wel een echt verschil is dat vrouwen op korte tijd twee of meer orgasmes kunnen hebben, wellicht niet toevallig vooral tijdens soloseks. Mannen hebben een langere herstel- en oplaadperiode nodig.

Hervé: “Bij mannen is het vlak na een orgasme moeilijker of onaangenaam om opnieuw tot een erectie en ejaculatie te komen. Bij vrouwen niet, of maar heel kort. Waarom dat zo is, weten we niet.”

Er bestaat zoiets als een orgasmegezicht: de wellicht niet zo flatterende plooi waarin ons gezicht zich op het hoogtepunt trekt.

De Bie: “Interessant is dat dat cultureel verschillend is. In het Westen kijken we alsof we op een spijker hebben getrapt: ogen toe, mond open en hoofd achteruit. In Aziatische landen is het eerder een glim- of grijnslachje. De meesten onder ons sluiten de ogen tijdens een orgasme, maar je kunt ze beter openhouden, want het kan superopwindend zijn om iemand te zien klaarkomen. Je partner zien genieten doet genieten.”

TEPELORGASME

We hadden het al over de ongelukkige plaatsing van de clitoris. Om een hardnekkig misverstand uit de wereld te helpen: het vaginale orgasme, één van de vele mythen die we aan Freud te danken hebben, bestaat niet. Er is alleen bewijs voor het clitorale orgasme.

De Bie (knikt): “Een Nederlandse collega zegt altijd dat alleen mannen vaginale orgasmes kunnen krijgen. Bij vrouwen verloopt het orgasme via de clitoris, en de beste manier om die te doen opzwellen en het orgasme op te wekken is met de vingers of de mond.”

Naast het g-spotorgasme zijn er ook het u-, p- en a-spotorgasme. Wat is het verschil?

De Bie: “De u-spot is een plek tussen de clitoris en de opening van de vagina waar veel zenuwuiteinden zitten rond de urinebuis. De a- en de p-spot verwijzen dan weer naar de fornix anterior, een gebied in de buurt van de baarmoederhals, en de fornix posterior, een punt daartegenover aan de baarmoedermond. Het p-spotorgasme wordt daarom ook weleens het baarmoedermond-orgasme genoemd. Die zones zijn niet zo makkelijk te bereiken, maar er zijn wel speciale seksspeeltjes om ze te stimuleren.

“Belangrijk: al die verschillende orgasmes zijn in de literatuur beschreven, maar weinig wetenschappelijk onderbouwd. Wat je precies heeft doen klaarkomen, is moeilijk te bepalen: vaak gaat het gewoon om een clitoraal orgasme terwijl je ook die andere plek stimuleerde.”

Bij mannen verwijst de p-spot dan weer naar de prostaat. Voor heteromannen ligt daar volgens experts nog veel onontgonnen genot, omdat anale stimulatie nog steeds in de taboesfeer zit.

De Bie: “Seks blijft een taboe, anale seks nog veel meer. Dat merk ik in mijn praktijk vaak: hoe schoorvoetend mensen aangeven dat ze erin geïnteresseerd zijn of het al geprobeerd hebben. Terwijl de anus ook gewoon een erogene zone is, bij mannen én vrouwen. Prostaatmassage met de vinger of een speeltje kan heel intense orgasmes opwekken. Veel mannen laten dus iets liggen: ze zouden wat uit hun comfortzone moeten treden. Wie weet welke wereld er dan – pun not intended – voor hen opengaat.”

Jullie verwijzen ook naar een onderzoek waarin vrouwen hun meest intense orgasme kregen door gelijktijdige stimulatie van de clitoris en de anus.

Hervé (knikt): “De p-spot is meer dan de prostaat. Waarschijnlijk is het, net als de g-spot, gewoon een extra gevoelige zone met veel zenuwuiteinden.”

Je kunt blijkbaar ook een tepelorgasme krijgen.

De Bie: “De tepels en het omliggende gebied zijn heel gevoelig. Er zijn inderdaad gevallen beschreven waarbij mensen, zowel mannen als vrouwen, een orgasme kregen – inclusief alle typische symptomen, zoals samentrekking van de bekkenbodemspieren – puur door stimulatie van de tepels.”

Een orgasme waarover al heel wat inkt is gevloeid, is het uit de tantra afkomstige vallei-orgasme. Sting is er destijds flink mee uitgelachen, maar het blijkt wel degelijk te bestaan.

De Bie: “Mensen die intensief met tantra bezig zijn, geven aan dat ze een orgasme kunnen krijgen door traag op te bouwen en hun volledige lichaam aan te raken. Zo’n orgasme geeft geen piek maar komt in golven en kan lang nazinderen, tot wel twintig minuten. Als mensen beweren dat ze zo’n orgasme kunnen ervaren, wie zijn wij dan om het tegendeel te beweren? Maar wetenschappelijk kunnen we dat moeilijk hardmaken.”

Een orgasme waarvan we nog nooit hadden gehoord – en we zitten nu toch al vele jaren bij een bowlingclub – is het sportorgasme, ook wel bekend als het coregasm.

De Bie: “Sommige vrouwen kunnen zichzelf tot een orgasme brengen door ritmisch met hun bekkenbodemspieren aan de slag te gaan. Maar er zijn ook mensen die tijdens het sporten tot een orgasme zijn gekomen, misschien door de spieren die je aanspant en de zones die daarbij door wrijving worden gestimuleerd. De endorfine en dopamine die je aanmaakt tijdens het sporten kunnen er ook voor iets tussen zitten. Eigenlijk kun je op ieder ogenblik klaarkomen, als je het maar wilt en je brein er op dat moment naar staat.”

Samen klaarkomen is voor heel wat koppels nog steeds het allerhoogste, maar dat is – wat Hollywood ons ook wil doen geloven – absoluut niet de norm.

De Bie: “Ik zeg vooral: het mag niet het doel zijn van seks, want dan mís je het doel. Het kan heel fijn zijn om per toeval samen klaar te komen, en mensen hebben daar inderdaad mythische verwachtingen rond, maar uiteindelijk is een orgasme iets wat je alleen beleeft, hoe raar dat ook klinkt.

“Ik heb in mijn praktijk koppels die er echt op oefenen. Ze proberen steeds beter aan te voelen wanneer hun partner gaat klaarkomen, en zichzelf dan met een kleine mentale push op het juiste moment ook zover te brengen. Maar dan mis je toch een beetje de essentie: seks is niet iets wat per se moet lukken, je moet er gewoon van genieten.”

Uit onderzoek blijkt dat 28 procent van de mannen en 53 tot 67 procent van de vrouwen weleens een orgasme faket.

De Bie: “Mensen faken omdat ze hun partner niet het gevoel willen geven dat de seks slecht was. Of omdat het al laat is en ze de volgende dag vroeg op moeten. Soms kan faken je net tóch over die grens helpen, waardoor je alsnog klaarkomt.

“Als het nu en dan gebeurt, is het geen groot probleem, wel als je het systematisch doet. Dan geef je je partner de verkeerde informatie: ‘Wat we nu gedaan hebben, is precies wat mijn lichaam en hoofd nodig hebben om tot orgasme te komen.’ Dat is jammer, want dan ontzeg je jezelf genot.”

SPIEGELTJE

Na het orgasme gaat het lichaam terug naar de rustfase. Dat vooral mannen zich dan weinig galant omdraaien en tevreden in slaap vallen, mag hun niet ten kwade worden geduid: er is een fysiologische verklaring.

Hervé: “Na de seksuele opwinding stijgen de concentraties van hormonen als prolactine, vasopressine en melatonine. Dat laatste hormoon regelt het slaap-waakritme en piekt vooral bij mannen, waardoor zij slaperiger worden dan vrouwen. Vrouwen maken na de seks net meer oxytocine aan, waardoor ze liever nog wat willen knuffelen en nagenieten.”

De Romeinen wisten het al: ‘Omne animal post coitum triste, praeter gallum qui cantat’ – alle dieren zijn droevig na de daad, alleen de haan kraait. Na een orgasme kun je je verdrietig, leeg, angstig of agressief voelen, of zelfs in huilen uitbarsten.

De Bie: “Die post-seksblues heeft ook weer te maken met de hormonencocktail die vrijkomt. Een orgasme is een belevenis. Mensen kunnen daar emotioneel van worden, maar er zijn er ook die in een lachbui schieten.

“Huilen na een orgasme komt best vaak voor, bij zowel vrouwen als mannen. Het is dus heel normaal: partners moeten niet denken dat het komt door slechte seks (lacht).”

Sommige mensen hebben grote moeite om tot een orgasme te komen. In slechts 5 procent van de gevallen gaat het om een fysiek probleem: het zit dus meestal tussen de oren. Anorgasmie komt ook vaker voor bij vrouwen dan bij mannen, ongeveer 10 procent van de vrouwen heeft zelfs nog nooit een orgasme beleefd.

De Bie: “Dat heeft écht te maken met het gebrek aan kennis. Eigenlijk is een orgasme niet zo moeilijk (lacht). Als je weet wat je nodig hebt, kun je dat. Daarom moedigen seksuologen ook altijd masturbatie aan. Ontdek je eigen lichaam! Ook psychologische blokkades spelen soms mee: door een trauma of een negatieve ervaring durven mensen dan niet los te laten.

“Dat verschil in de cijfers bij mannen en vrouwen heeft natuurlijk ook met seksuele opvoeding te maken: jongetjes leren al snel dat ze hun penis mogen aanraken om te plassen. Zo ontdekken ze dat het eigenlijk wel tof is om met dat ding te spelen. Omdat ze op jongere leeftijd beginnen te masturberen, hebben jongens en mannen veel meer oefening gehad.

“Meisjes mogen niet aan hun vulva komen, behalve met twee velletjes papier, en liefst niet van achteren naar voren. Er zijn veel vrouwen die hun eigen vulva zelfs nog nooit hebben gezien! Dat creëert een psychologische barrière. Het is dus geen biologisch, maar een maatschappelijk probleem. We moeten vrouwen aanmoedigen om eens met een spiegeltje naar hun vulva te kijken, ze aan te raken, te leren masturberen en van hun eigen lichaam te genieten.”

Er zijn ook mensen die helemaal géén orgasme kunnen krijgen. Vaak is er geen medische oorzaak te vinden omdat het om een samenspel van verschillende factoren gaat.

Hervé: “De oorzaak kan een ziekte zijn, met name neurologische aandoeningen zoals multiple sclerose, parkinson of dementie, omdat het zenuwstelsel en de informatieoverdracht naar de hersenen een grote rol spelen bij het orgasme.

“Medicatie kan ook een negatieve invloed hebben, antidepressiva en antipsychotica bijvoorbeeld. Net als alcohol. Er is ook steeds meer bewijs dat langdurig gebruik van cannabis en andere drugs problemen kan veroorzaken.”

De Bie: “Een beetje alcohol kan helpen om in de stemming te komen, te véél kan een erectie of orgasme bemoeilijken.”

90 tot 95 procent van de orgasmeproblemen is psychologisch. Het gaat dan vooral om stress, angst of controledrang.

De Bie: “Bang zijn is niet zo geil, hè (lacht). Als je oog in oog staat met een leeuw zal je lichaam niet snel met een erectie reageren. Faalangst, omdat je ooit je erectie bent kwijtgeraakt of niet bent klaargekomen, kan ook een oorzaak zijn. Als dat in je brein kruipt, kan het de opwinding in de weg zitten.”

Het goeie nieuws is dat orgasmeproblemen vaak op te lossen zijn. Maar mensen wachten vaak te lang om hulp te zoeken.

De Bie: “Mensen gaan eerst naar de uroloog omdat ze hopen dat die het wel met een pilletje zal oplossen. Maar vaak zijn pilletjes niet nodig en gaat het erom de emotionele en psychologische barrières weg te halen. Zo kun je opnieuw focussen op genot in plaats van op angst, vermoeidheid en stress.

“Het is onvoorstelbaar hoe moeilijk mensen het vinden om over seksuele problemen te praten. Liefst 85 procent van de mensen zoekt geen hulp, en wie de stap wél zet, doet dat gemiddeld pas na zeven jaar. Dat is heel lang. En hoe langer je in de problemen zit, hoe moeilijker het is om eruit te raken.

“Mensen weten ook niet waar ze terechtkunnen. Het is een schande dat seksuoloog bij ons nog altijd geen erkend beroep is: het is een opleiding aan de faculteit geneeskunde, en toch mag in België iedereen zich zo noemen. Als je hulp zoekt, heb je recht op kwalitatieve zorg: raadpleeg dus zeker de Vlaamse Vereniging voor Seksuologie, want wij controleren de diploma’s en kunnen je naar een échte seksuoloog verwijzen.”

Je kunt ook te veel orgasmes hebben. Persistent genital arousal disorder is een aandoening waarbij je dagen- tot zelfs wekenlang permanent in opgewonden toestand verkeert.

De Bie: “Het is een stoornis die vooral bij vrouwen voorkomt, en gelukkig niet vaak, volgens de weinige studies die erover bestaan. De hypothalamus in de hersenen wordt te sterk gestimuleerd, waardoor te veel dopamine wordt geproduceerd. Je mag de mentale last van die aandoening niet onderschatten. Je mag ze ook niet verwarren met nymfomanie, permanente zin in seks. Bij PGAD is de clitoris voortdurend gezwollen en is de opwinding puur fysiek, zonder seksueel verlangen. Het is onaangenaam, en masturbatie brengt niet altijd verlichting. Het moet echt de hel zijn.”

Is het vergelijkbaar met priapisme bij mannen?

Hervé: “Priapisme is een zwelling van de penis zonder stimulatie die langer dan vier uur aanhoudt. Zo’n langdurige erectie kan niet alleen ongemakkelijk en pijnlijk zijn, maar ook tot weefselbeschadiging en blijvende erectiestoornissen leiden. Priapisme kan uitgelokt worden door bepaalde medicijnen of drugs, en soms ook door een inspuiting tegen een erectiestoornis die té goed werkt.”

Heuglijk nieuws voor vrouwen is dat ze op elke leeftijd fysiek in staat zijn tot een orgasme. Na de menopauze maken ze minder oestrogeen aan, wat tot veranderingen aan de vagina kan leiden, maar op de clitoris heeft dat geen invloed.

Hervé: “Dat is ook een belangrijk verschil met mannen. De penopauze kan leiden tot een minder goeie erectie, waardoor mannen meer tijd of intensievere stimulatie nodig hebben.”

Uit onderzoek blijkt dat 70 procent van de vrouwen de beste orgasmes ervaart tussen de 40 en 50 jaar.

De Bie: “Dat komt wellicht vooral doordat die vrouwen tegen die leeftijd eindelijk ontdekt hebben hoe het allemaal werkt. Het zou mooi zijn mochten vrouwen – al dan niet dankzij ons boek – wat eerder op ontdekkingstocht gaan en gewoon hun hele leven lang het beste orgasme beleven (lacht). Maar het belangrijkste is: ook een man in de penopauze of een vrouw in de menopauze kan bloedgeil worden. Misschien vraagt het wat meer moeite en tijd, maar het kán.”

Voor mannen is het orgasme vaak het hoogste doel, terwijl vrouwen het zien als een niet onaangenaam, maar zeker ook niet noodzakelijk extraatje.

De Bie: “De mens is één van de enige diersoorten die ook seks hebben in niet-vruchtbare periodes. Biologisch gezien hebben wij seks om twee grote redenen: voortplanting en verbondenheid met de partner. Het orgasme is een middel, geen doel.

“We zijn ook opgegroeid met een dubbele moraal: mannen zijn seksuele wezens, masturberen en kijken porno, maar we hebben heel lang de boodschap gekregen dat vrouwen dat niet doen, niet willen en niet fijn vinden. Wat natuurlijk nergens op slaat. Ik zie elke dag in mijn praktijk hoe die dubbele moraal vrouwen én mannen een fout beeld geeft over seksualiteit.”

Het resultaat is de orgasmekloof: vrouwen komen bij heteroseksuele partnerseks minder vaak klaar dan mannen.

De Bie: “Bij vaginale penetratie komt 90 procent van de mannen bijna altijd klaar en minder dan 30 procent van de vrouwen. Met manuele stimulatie van de clitoris stijgt dat cijfer bij vrouwen naar gemiddeld 77 procent.”

Dat vrouwen minder vaak klaarkomen dan mannen omdat de nadruk nog te vaak op penetratieseks ligt, blijkt ook uit de cijfers bij lesbische koppels: die komen tijdens partnerseks opvallend vaker klaar.

De Bie: “En niet alleen doordat lesbische vrouwen elkaars lichaam beter kennen. Ze nemen ook meer tijd en gebruiken hun handen en mond, die veel geschikter zijn dan een penis om de clitoris te stimuleren. Aarzel dus niet om ook bij penetratieseks je clitoris of die van je partner te stimuleren met je hand: dat zal de kans op een orgasme aanzienlijk vergroten.”

Die orgasmekloof is ook een jammerlijk gevolg van de gebrekkige kennis over de vrouwelijke seksualiteit.

De Bie: “Tijdens lezingen vraag ik altijd om een penis en een clitoris te tekenen. Een penis kan iedereen op papier zetten, met alles erop en eraan. Maar de clitoris… In het beste geval krijg je een paar lijntjes met een pijl die ergens naar wijst. Pas sinds het schooljaar 2021-2022 staat een afbeelding van de clitoris in volle glorie in de biologieboeken.”

De dubbele seksuele moraal wordt zelfs weerspiegeld in ons taalgebruik.

De Bie: “‘Schaamballen’ kennen we niet, hè. Het zijn teelballen en schaamlippen. De vrouw wordt ‘genomen’, terwijl de man ‘pakt’ en ‘stoot’. De vrouw ‘ontvangt’ en ‘krijgt’. Je kunt zeggen dat het maar taal is, maar met taal creëren we onze wereld.”

Eén van de manieren om de orgasmekloof te dichten, is betere seksuele opvoeding.

De Bie: “En toch is onlangs beslist dat scholen in het secundair onderwijs voortaan zelf mogen kiezen of ze seksuele opvoeding geven. Dat is dramatisch: jongeren zullen hun info dan alleen nog uit pornografie halen, en die is vooral gericht op penetratie en mannelijk genot. De klok wordt vele jaren teruggedraaid.

“Het aantal soa’s stijgt, net als de ongeplande zwangerschappen en abortussen. Seksueel grensoverschrijdend gedrag staat elke dag in de krant. En dan beslissen wij om seksuele opvoeding niet meer te verplichten? Ik snap echt niet wat de beleidsmakers bezield heeft.

“Seksuele opvoeding zou zelfs al bij kleuters moeten beginnen. De verkeersregels leren ze toch ook? Uit talloze wetenschappelijke studies blijkt dat een degelijke seksuele opvoeding ervoor zorgt dat jongeren net láter starten met seks, omdat ze er veel bewuster voor kiezen. Ze vrijen ook veiliger, durven sneller aan te geven wanneer ze iets niet fijn vinden en zoeken sneller hulp bij grensoverschrijdend gedrag.”

Hervé: “Al die jonge mensen die zich nu tot porno zullen wenden, zien wij over een paar jaar op consultatie met allerlei seksuele problemen, daar moet je niet aan twijfelen.”

De Bie: “Pornografie kan zeker inspiratie leveren, maar je seksuele opvoeding uit porno halen, dat is zoals leren autorijden met The Fast and the Furious: met de realiteit heeft het weinig te maken. Dat zou op school ook geduid moeten worden: hoe groot is een gemiddelde penis, hoe krachtig een ejaculatie? Hoe ziet een normaal lichaam eruit? Op den duur wéten jongeren dat niet meer. Op school gaan ze tegenwoordig allemaal met een zwembroek aan douchen, en de enige lichamen die ze nog te zien krijgen, zijn die in pornofilmpjes en de gefilterde perfecte lijven op Instagram. Ik maak me zwaar zorgen over de toekomst.”

BLINDDOEK

Tot slot kunnen we onze lezers misschien nog wat praktische tips meegeven. Te hard op het orgasme focussen is bijvoorbeeld een slecht idee.

De Bie: “Hoe harder je probeert, hoe kleiner de kans dat je er één krijgt. Leg jezelf geen prestatiedruk op, verleg de focus naar wat je fijn vindt.”

Verder kijken dan tactiele stimulatie kan ook helpen.

De Bie: “Speel met je zintuigen door ze te versterken of net te beperken. Een blinddoek kan aanrakingen intenser maken. En laat alle zintuigen aan bod komen: gebruik geurende oliën, kaarsvet of ijsblokjes. Experimenteer en varieer. Dat geldt ook voor standjes.”

Hervé: “Communicatie is ook heel belangrijk. Zeg je partner wat je graag doet. Dat is eigenlijk de basis van alles.”

De Bie: “En oefening baart kunst. Onenightstands leveren – op een toevalstreffer na – zeker niet de beste seks op, omdat je van elkaar nog niet weet wat je leuk vindt. Bij langdurige relaties is de kans op een bevredigend seksleven veel groter.”

Je zou je orgasme ook kunnen bevorderen door je bekkenbodemspieren te trainen.

De Bie: “Bekkenbodemspieren moeten een gepaste mate van spanning hebben. Als ze te slap zijn, leidt dat tot urine-incontentie. Maar ze kunnen ook te sterk opgespannen zijn, waardoor penetratie enorm pijnlijk wordt. Een mooi evenwicht is dus belangrijk, en dat kun je trainen met kegeloefeningen of door je te laten bijstaan door een bekkenbodemtherapeut. Ook op oudere leeftijd zijn die oefeningen nuttig, omdat de bekkenbodemspieren dan – net als andere spieren – slapper worden.”

Ook een klassieker is de knijptechniek.

De Bie: “Met duim en wijsvinger de schacht van de penis vlak onder de eikel toeknijpen kan helpen om het orgasme uit te stellen. Als premature ejaculatie een probleem is, kun je op voorhand al eens klaarkomen: dan zal het veel langer duren voor je opnieuw een orgasme krijgt.

“Maar dat zijn de quick fixes. Het gaat erom je lichaam en je zogeheten point of no return te leren kennnen. Wat voel ik in mijn lichaam op het moment dat ik ga klaarkomen, en hoe kan ik dat beter doseren?”

Hervé: “Premature ejaculatie kan op alle leeftijden voorkomen. Het gebeurt zeker niet alleen bij jonge mannen.”

De Bie: “Jongemannen komen soms te snel klaar omdat ze zichzelf erop getraind hebben: bij het masturberen op hun kamer wilden ze niet betrapt worden door hun moeder, dus moest het snel gebeuren. Bij oudere mannen is te vroeg klaarkomen dan weer een symptoom van erectieproblemen: je bent zo bang je erectie te verliezen dat je je haast om tot een orgasme te komen.

“Erectieproblemen hebben onvermijdelijk ook een invloed op je partner. Daarom zie ik liefst beide partners in mijn praktijk. Seks beleef je met twee, en dan is het met twee zoeken naar een oplossing.”

Vrouwen kunnen zich plezieren met een nieuwe generatie naar verluidt bijzonder efficiënte seksspeeltjes. Het bekendste model is de Satisfyer, een vibrator die vrouwen in geen tijd een orgasme zou bezorgen.

De Bie: “De Satisfyer en de Womanizer, een vergelijkbaar model, werken met luchtdruk, en dat is de ideale manier om de clitoris in erectie te krijgen. Een vibrator breng je meestal naar binnen, en we weten dat daar qua genot niet zoveel te beleven valt: de vagina bevat maar weinig genotreceptoren.

“Als seksuoloog ben ik voor seksspeeltjes, maar vooral voor variatie. Enkel met speeltjes vrijen raad ik niet aan.”

Kan een g-spotvergroting het orgasme verbeteren?

Hervé: “Bij zo’n g-spotvergroting wordt de vaginale wand waar de g-spot zich zou bevinden met collageen ingespoten, waardoor je er een uitstulping krijgt. Er zijn ook o-shots en p-shots, maar er is geen bewijs dat het allemaal echt werkt. Wat we wel weten, is dat ze tot complicaties kunnen leiden, zoals pijn bij het vrijen, infecties, littekens en een verminderde gevoeligheid.

“Hetzelfde geldt voor procedures als het ‘verjongen’ of vernauwen van de vagina met lasers. Vaak wordt voor die ingrepen gekozen vanuit een verkeerd lichaamsbeeld dat is ingegeven door porno. En sommigen in de medische wereld slaan daar helaas munt uit.”

De Bie: “Een ingreep laten doen is makkelijker dan zelf werken aan je seksuele beleving. Heel triest vind ik dat.”

Hoe belangrijk is het orgasme nu eigenlijk?

De Bie: “Het wordt nog altijd gezien als de kers op de taart, dat blijkt uit onderzoek. Maar een taart zonder kers is óók lekker. En, laten we dat vooral niet vergeten: je kunt ook een perfect gelukkig leven leiden zónder seks. En soloseks is ook seks!”

Of, met Woody Allen: ‘Don’t knock masturbation. It’s sex with someone I love.’

© Humo