Hoe Merkel noodgedwongen de andere staats- en regeringsleiders onder druk zet
Koen Vidal is journalist en commentator bij De Morgen.
De spanningen tussen Duits bondskanselier Angela Merkel en haar binnenlandminister Horst Seehofer kun je op twee manieren bekijken. Door op zijn eentje voor te stellen dat Duitsland de grenzen moet sluiten voor asielzoekers die elders in Europa al geregistreerd zijn, zette Seehofer zijn bondskanselier onder zware druk.
Seehofer hoopte hiermee te vermijden dat het extreemrechtse AfD in september bij de Beierse deelstaatverkiezingen een hold-up pleegt op het electoraat van zijn CSU, de conservatieve zusterpartij van de Duitse christendemocraten.
Maar voor Merkel kwam het Seehofer-offensief op een bijzonder ongelegen moment: volgende week moet zij op een bijzondere vluchtelingen- en migratietop in Brussel verhinderen dat de Europese Unie in een totale crisis terechtkomt. De tegenstellingen tussen zuidelijke lidstaten als Italië en Spanje – die omwille van hun ligging veel vluchtelingen/migranten opvangen – en de pro-Orban-landen – die zo weinig mogelijk asielzoekers willen – lijken namelijk zo goed als onoverbrugbaar. Ook de denkoefening van Oostenrijks bondskanselier Sebastian Kurz en onze eigen Theo Francken om artikel 3 van het Europees mensenrechtenverdrag te relativeren en meer met pushbacks te werken, zorgt voor de nodige springstof.
Sluw
Merkel zit dan ook met een immens dilemma. De uitvoering van het plan-Seehofer zal de andere lidstaten voor een voldongen feit plaatsen en de Brusselse top torpederen nog voor hij begonnen is.
Schiet Seehofer in actie, dan komt er een einde aan het Europa met open binnengrenzen zoals we dat de afgelopen decennia gekend hebben
Merkel kon dus niet anders dan Seehofer terugfluiten. Maar daarmee zorgde ze voor een crisis tussen haar eigen CDU en de CSU-zusterpartij. Seehofer de laan uitsturen zou ertoe leiden dat de CSU uit de regering stapt waardoor Merkel haar meerderheid verliest en ten val komt. Een politieke crisis waarvan het dramatische gehalte zeer on-Duits is.
Maar net op het moment dat de boel oververhit dreigde te raken, voerde Merkel een efficiënte beweging uit waarmee ze twee weken tijd koopt en die bewijst dat zij een van de sluwste politici van Europa blijft. Ze kreeg Seehofer zover om zijn plan tot 1 juli on hold te zetten waardoor Merkel een kans krijgt om op de top in Brussel een compromis te onderhandelen dat ook de Beierse kiezer kan smaken.
Hiermee zet zij alle andere staats- en regeringsleiders onder zware druk. Die laatsten kunnen bijna niet anders dan Merkel volgende week met een eervol compromis naar huis te laten gaan.
Doen zij dat niet dan schiet Seehofer in actie, komen er Duitse grenscontroles en komt er een einde aan het Europa met open binnengrenzen zoals we dat de afgelopen decennia gekend hebben.
Lees ook
Geselecteerd door de redactie
