Na de Antwerpse gemeenteraad: “Groen wil meespelen met de groten, maar is een kopje te klein”

Het hoge spel van Groen-kopman Wouter Van Besien werd in de Antwerpse gemeenteraad afgestraft. Alle partijen vonden het ongeloofwaardig om de invoering van een autoluwe binnenstad en het inkorten van de wachtlijsten voor sociale woningen, twee groene symbooldossiers, op tafel te leggen in een gemeenteraad in lopende zaken. Zelfs sp.a en PVDA hekelden “het theater” van Groen.

Het plan was nochtans duidelijk. Als De Wever het echt meende met zijn grote verzoening tussen links en rechts, dan moest hij dat bewijzen in de gemeenteraad. Gaf De Wever blijk van goede wil, dan hadden de groenen niets verloren. Deed hij dat niet, dan had Van Besien op z’n minst het bewijs dat N-VA geen echte toegevingen wil doen. Daarmee kon hij naar zijn achterban, die verdeeld is over een deelname aan een coalitie met N-VA.

“Die strategische zet is als een boemerang in het gezicht teruggekomen”, stelt Dave Sinardet, politicoloog aan de VUB. Volgens hem was de zet van de groenen onvoldoende doordacht. “Ze wilden meespelen in het spel van de groten, in die perceptieoorlog met N-VA, maar ze waren een kopje te klein. Uiteindelijk stonden ze geïsoleerd en hebben ze zichzelf voor de hele gemeenteraad te kijk gezet. Het was een complete afgang.”

Vuile handen

“Een enorme gemiste kans”, zo noemde Van Besien vanochtend op Radio 1 de beslissing van de andere partijen om zijn voorstellen weg te stemmen. “Heel Antwerpen is bezig met de leefkwaliteit. De enige plaats waar er niet over gesproken mag worden, is in het hart van de democratie”, zei hij. Een coalitie met N-VA lijkt nu een tikkeltje minder waarschijnlijk, maar de groenen sluiten ze nog altijd niet 100 procent uit.

Feit is dat Groen niet meer bang is om de handen vuil te maken. Terwijl Van Besien van zich afbijt in Antwerpen, profileert partijgenoot Filip Watteeuw zich in Gent als kandidaat-burgemeester. De Gentse groenen doen er alles aan om CD&V uit de coalitie te duwen. En in Oostende weigert kopman Wouter De Vriendt te plooien in het machtsspel tussen Bart Tommelein (Open Vld) en Johan Vande Lanotte (sp.a).

“Groen vervelt stilaan tot een echte bestuurspartij”, zegt Sinardet. Hij zit onder andere een verklaring in het sterke resultaat op 14 oktober, dat de groenen hopen te verzilveren. Maar ook in de politieke honger van ambitieuze boegbeelden zoals De Vriendt, Kristof Calvo of Meyrem Almaci. “Zij zijn niet vies van het politieke machtsspel.”

Hoofddoekenverbod

Dat daarbij ook inhoudelijke toegevingen kunnen worden gedaan, blijkt nu ook in Brussel. Daar gaat de partij de komende zes jaar akkoord met een verbod op de hoofddoek, hoewel zo’n verbod in Antwerpen compleet ondenkbaar is. Gisteren herhaalde Van Besien nog dat het hoofddoekenverbod een breekpunt is.

Of de groenen hun principes niet te veel dreigen op te rekken? Daarover zijn de meningen verdeeld. “De vraag is of het niet gewoon om een verschil gaat tussen de moslimgemeenschap in Brussel en Antwerpen”, zegt Sinardet. “In Antwerpen voel je dat het hoofddoekenverbod een veel belangrijker punt is. De sp.a wordt daar nog steeds voor afgestraft. In Brussel leeft het veel minder.”

Of het nu gaat over de hoofddoek of een samenwerking met De Wever: de groenen moeten verschillende standpunten binnen hun partij zien te verzoenen. Die spagaat is wellicht het duidelijkst in Antwerpen. Terwijl een coalitie met N-VA voor de ene aanhanger al voldoende is om nooit meer op Groen te stemmen, denk de andere: het is nu of nooit.