Van de redactie: Foto wissen
Af en toe komt een journalist in een lastige situatie terecht. Afgelopen dinsdag overkwam dat onze verslaggever in Deventer, tijdens een reportage over de Turkse verkiezingen in Nederland. Van het consulaat, dat de stemming organiseerde, kregen verslaggever en fotograaf toestemming mensen aan te spreken en te fotograferen. De enige restrictie was dat in het stembureau niemand mocht worden gestoord. De fotograaf deed zonder problemen zijn werk. De verslaggever merkte echter dat niemand met zijn naam in de krant wilde. Bovendien ontweken geïnterviewden vragen en waren veel antwoorden nietszeggend.
Toen hij buiten wat foto’s maakte voor eigen gebruik, die bij het schrijven van de reportage als geheugensteun konden dienen, sommeerde een Turkse man de foto te wissen waarop hij was vastgelegd. Nadat mijn collega had geweigerd, riep diegene de beveiliging erbij en werd de politie ingeschakeld.
In het heetst van de discussie belde de verslaggever voor advies. Hij voelde zich onder druk gezet en ervoer het verzoek als inperking van de persvrijheid. De politieman legde mij uit dat hij niks wilde afdwingen. Maar op basis van fatsoensnormen drong hij erop aan de foto te verwijderen.
Met de verslaggever besprak ik vervolgens dat er geen sprake was van rechtstreekse bedreiging van de persvrijheid. De politie eiste formeel niets (hoewel hij druk voelde om overstag te gaan en de politie ook de eiser kon vragen zich neer te leggen bij de situatie). Bovendien maakte het verschil dat hij, en niet de persfotograaf, werd aangesproken. En: de gefotografeerde situatie had geen nieuwswaarde. Ik vroeg hem samen uit de impasse te komen.
Dit incident vond plaats in een sfeer van wantrouwen. Enerzijds hebben Turken in Nederland het gevoel dat in de media niets goeds over hun vaderland geschreven wordt en zijn de onderlinge verhoudingen gespannen. Anderzijds kampt de verslaggever met afhoudende reacties, en speelt op de achtergrond mee dat het Turkse regime waarover de stemming ging, weinig op heeft met persvrijheid en journalisten opsluit.
De verslaggever besloot de foto niet ter plekke te wissen. Hij wilde als journalist ten overstaan van Turken in Nederland niet zwichten voor druk. Ik begrijp die keuze helemaal.
Achteraf was niemand tevreden over het verloop van de discussie. De collega stond volledig in zijn recht, maar in een minder gespannen situatie hadden beide partijen zich ongetwijfeld welwillender opgesteld. Dat de aanwezige politie aanstuurt op de-escalatie is te begrijpen. Tegelijk had mogen worden verwacht dat ze niet alleen aandringt op soepelheid, maar ook pal staat voor de vrijheid van een journalist zijn werk te doen.
