FRANK HEINEN

Uit koers

Nieuw Amsterdam, 2014, 352 blz., € 17,50 (e-boek € 13,99)

De Nederlandse sportjournalist Frank Heinenblijft weg van de platgetreden fietspaden en richt de blik op wat schijnbaar onbelangrijk is maar wel tot de verbeelding spreekt. Vergeten wielrenners, bijvoorbeeld, mensen voor wie de stiel te hard bleek en die voortijdig van de fiets stapten om een andere levensbestemming te zoeken.

Met zijn typerende, tragikomische humor schetst Heinen hoe het coureurs die afhaakten verging: van depressies en bankovervallen tot een kluizenaarsbestaan; van Parijs-Roubaix-winnaar Lucien Storme (1916-1945) die werd doodgeschoten bij de bevrijding van het Duitse strafkamp waarin hij zat, tot Beat Breu (1957), de Zwitserse klimmer die het tot middelmatig komiek schopte en een erotische wildwestbar uitbaatte. Uit koers laat zien hoe grillig het leven kan zijn, ook voor wie hard kan fietsen. (Bieke Purnelle)

EDWARD PICKERING

De Ronde van Vlaanderen

Horizon, 2019, 288 blz., € 19,99 (e-boek € 9,99)

De complexiteit van het wielrennen en zijn bakermat blijkt op die ene zondag in april, wanneer Vlaanderen zijn Ronde viert. Een feest dat wielerjournalist Edward Pickering al decennia fascineert en betovert. Hij betuigt zijn liefde aan de Ronde in een patchwork van historie, erfgoed, sociologie, antropologie en geografische beschouwingen. Blauwdruk van het verhaal is de Ronde van Vlaanderen van 2011 (ja, die ene rare). Van het startschot op de markt van Brugge tot aan de finish in Meerbeke rijgt Pickering de hellingen aan elkaar met bekende en minder bekende anekdotes, historische en geografische weetjes over Ronde en regio, en beschouwingen over haar bewoners. Deels liefdesbrief, deels reisgids, deels geschiedenisboek en, oh ja, zeker ook een wielerboek. (bp)

THIJS ZONNEVELD

Koos, Kenny en Johnny en de rest van het peloton

Atlas Contact, 2010, 222 blz., € 11,25 (e-boek € 6,99)

Hij heeft ondertussen meer boeken geschreven dan hij wielerwedstrijden heeft gewonnen, wat niet moeilijk is, want hij heeft er nauwelijks gewonnen. Maar. Hoe. Goed. Schrijft. Thijs. Zonneveld. Over. De. Koers. Hij verzuipt niet in de modderpoel van gezwollen beeldspraak die onder schoonschrijvers van het wielrennen bon ton is, hij schrijft zoals Mathieu van der Poel fietst: speels maar ambitieus, enthousiast maar efficiënt, sierlijk en met groot gemak, en bovenal met veel vaart, naturel en kennis van zaken. Tussen 2010 en 2021 werden zijn columns jaarlijks verzameld in een boek. Ze zijn dus niet meer zo vers van de pers, maar nog altijd een plezier om te lezen, van Koos, Kenny en Johnny en de rest van het peloton tot Altijd koers: wielerverhalen uit het coronajaar. Tip: begin niet te lezen net voor de Ronde begint, of je kijkt pas op als de winnaar al over de finish is. (Filip Van Ongevalle)

TIM KRABBÉ

De renner

Prometheus, 2019 (oorspr. uitgave in 1978), 160 blz., € 12,50

“Meyrueis, Lozère, 26 juni 1977. Warm, bewolkt weer. Ik pak mijn spullen uit mijn auto en zet mijn fiets in elkaar. Vanaf terrasjes kijken toeristen en inwoners toe. Niet-wielrenners. De leegheid van die levens schokt me.” Tim Krabbé schreef niet alleen de beroemdste openingszinnen uit de wielerliteratuur, maar wellicht ook het ultieme wielerboek. De renner wordt zelfs gelezen door mensen die geen derailleur van een schijfrem onderscheiden. Strikt genomen is De rennergeen verhaal over wielrennen, maar over de mens en zijn sturm-und-drang. Dat een wielerwedstrijd daarvoor het perfecte decor vormt, is toeval. Krabbé schreef in 1978 dit beeldrijke verslag van de Ronde van Mont Aigoual, waaraan hij zelf deelnam, en deelt zijn gedachten tijdens de koers over de unieke dynamiek in een peloton. (bp)

MATTHIAS M.R. DECLERCQ

De val

Manteau/Podium, 2017, 288 blz., € 22,99 (e-boek € 14,99)

Geen sport die meer drama kent dan de koers, diep dooraderd met smart en verlies. In zijn debuut volgt Matthias M.R. Declercq vijf jongens met een gemeenschappelijke droom. Iljo Keisse, Wouter Weylandt, Dimitri De Fauw, Bert De Backer en Kurt Hovelijnck zoeken hun weg naar een leven als profwielrenner op het jaagpad langs de Schelde, waar hun levens onbedoeld voor altijd met elkaar vervlochten raken. Wanneer de jongensdroom van het Scheldepeloton uitdraait op een nachtmerrie in meerdere bedrijven blijkt dat wat hen samenbracht hen ook uit elkaar zal drijven. Declercq praatte voor De val uren met de renners zelf, hun entourage en familie, en schreef een meeslepend verhaal over vriendschap, volwassen worden, rouw en ontgoocheling. Het boek lag aan de basis van de VRT-documentaire Het Scheldepeloton. (bp)

ROGER GILLES

Women on the move. The forgotten era of women’s bicycle racing

University of Nebraska Press, 2018, 360 blz., € 29,99 (e-boek € 21,99)

We weten weinig over de eerste vrouwelijke wielrenners en hun wedstrijden. In Women on the move schetst professor Roger Gilles een levendig beeld van een ondergesneeuwd tijdperk uit de sportgeschiedenis en van de vergeten protagonisten. Aan de hand van moeizaam bijeengesprokkeld archiefmateriaal portretteert Gilles vijf geduchte wielrensters, waaronder Tillie Anderson (‘the terrible Swede’), tijdens de korte fietsboom van 1895 tot 1902 in de VS, een tijdperk waarin vrouwen werd afgeraden om aan sport en competitie te doen. ‘The Big Five’ zorgden voor kilometers aan krantenpagina’s en een fortuin aan ticketinkomsten. Tot de kerk, de medische wereld en de wielerbonden brutaal een einde maakten aan de populariteit van het vrouwenwielrennen. Dit boek is een uniek tijdsdocument én een laattijdig eerbetoon. (bp)

Lees ook

 En de Oscar gaat naar … het boek! Vier titels achter de films van het moment