Jan Van Dael opende in Brazilië een weeshuis voor straatkinderen. rr
Onderzoek naar pedofiele pater Jan Van Dael blijft dode letter
Mirakel nodig om hem weg te halen van straatkinderen
overpelt Het gerechtelijk onderzoek tegen pater Jan Van Dael (78) heeft onvoldoende bewijs opgeleverd. Dat bevestigt het federaal parket. De klachten van kindermisbruik die hem deden vluchten uit België zijn verjaard, die uit de Braziliaanse favela’s waarheen hij vluchtte zijn niet bewezen. Behoudens een mirakel voor de speurders mag Van Dael, die afkomstig is van Overpelt, zijn oude dag doorbrengen tussen de weeskinderen.
Werkelijk alles is de voorbije jaren geprobeerd om pater Jan Van Dael uitgeleverd te krijgen en hier te berechten. Omdat de klachten van verregaande handtastelijkheden in zijn schuiloord Fortaleza in Brazilië maar bleven komen. Klachten van zijn eigen huishoudster, die het niet langer kon aanzien hoe de pater omging met de vele straatkinderen over wie hij zich ontfermde. En dus trok in 2016 een speciaal onderzoeksteam met een federaal magistraat, een onderzoeksrechter en speciaal opgeleide speurders naar Brazilië om ter plaatse kinderen te verhoren. Ook Van Daels computer en documenten werden in beslag genomen, in de hoop enig bewijs van seksueel misbruik te vinden.
Handtastelijk op Chirokamp
Het was een ultieme poging, nadat Van Dael in 1989 uit België was gevlucht. Na tientallen klachten van misbruik tijdens Chirokampen in Deurne en Merksem. Verhalen van jongeren die beweerden dat pater Jan “in hun broek zat”, “stiekem wou tongzoenen” en “filmpjes maakte onder de douche”. Van Dael werd zo, samen met de voormalige Brugse bisschop Roger Vangheluwe, een van de prominente figuren in Operatie Kelk, het grootschalige onderzoek naar seksueel misbruik binnen de Kerk. Plots regende het klachten. “Omdat de meeste pas in 2010 werden ingediend, werd hij gered door de verjaring”, zegt een goedgeplaatste bron.
En dus moest het bewijs in de favela’s gezocht worden. Daar werd hij al in 2005, lang voor Operatie Kelk dus, in de gaten gehouden door het Braziliaanse gerecht. Ook de jeugdbescherming moeide zich met de zaak. Want het was klaar als pompwater: “Padre Jan” deed er meer dan onderdak verlenen aan straatkinderen, elke middag soep uitdelen en eucharistie geven. De geruchten over seksueel misbruik waren te hardnekkig.
Ik had die sluwe, vieze man graag in de ogen gekeken in een Belgische rechtbank Belgisch slachtoffer
Tegenover onze krant deed Van Dael de vele verhalen af als “roddels om vanuit België zijn reputatie te schaden”. In een documentaire gaf hij zowaar toe een pedofiel te zijn. “In de zin dat ik liefde koester voor kinderen. Maar niet in de zin van het seksuele. Ik ben geen pedoseksueel.”
Laatste strohalm
De resultaten van dat speciaal onderzoeksteam in 2016 vallen tegen, blijkt nu. Tal van straatkinderen klapten dicht toen gepeild werd naar het misbruik. Niet onlogisch, aangezien de Antwerpse pater hen van voedsel en onderdak voorziet. Ook op zijn computer konden speurders niets strafbaars ontdekken.
De laatste strohalm: bewijzen zoeken in de financiële transacties van de pater, om bijvoorbeeld te kunnen aantonen dat hij de kinderen zwijggeld betaalde. De resultaten daarvan worden eerstdaags onderzocht, maar de verwachtingen zijn laag, klinkt het uit goede bron. Behoudens een mirakel voor de onderzoekers zal zijn strafdossier op de raadkamer binnenkort geklasseerd worden.
“Een grote teleurstelling”, reageert een Belgisch slachtoffer. “Hij heeft tientallen slachtoffers een trauma bezorgd en nooit verantwoording moeten afleggen. Ik had die sluwe, vieze man graag in de ogen gekeken in een Belgische rechtbank.”
Zover zal het allicht nooit komen. “Padre Jan” zal zijn oude dag slijten waar hij het wil: tussen de straatkinderen.
Al 40 jaar in opspraak
- Van midden jaren 60 tot 1989 is Jan Van Dael actief als onderpastoor in Deurne en Merksem. Hij gaat jaarlijks mee op Chirokamp. Uit latere getuigenissen zal blijken dat Van Dael daar handtastelijk is bij jonge jongens.
- In 1989 vertrekt de pater op missie naar Brazilië. Hij richt een weeshuis op.
- Het Braziliaanse gerecht start in 2005 een onderzoek naar vermeend seksueel misbruik.
- Midden 2010 gaat operatie Kelk van start, een onderzoek naar seksueel misbruik binnen de Kerk. Slachtoffers van Van Dael treden uit de anonimiteit.
- In de jaren nadien keert zijn priesterorde Van Dael de rug toe. Hij krijgt het bevel het weeshuis te sluiten en mag de mis niet meer opdragen.
- Ondanks getuigenissen van zijn huishoudster en enkele straatkinderen, blijft Van Dael buiten schot in Brazilië. In november 2015 vertrekt vanuit België een rogatoire commissie. Iedereen wordt verhoord, maar tot harde bewijzen komt het niet. Van Dael laat weten nooit meer naar België te willen terugkeren.
- In januari 2016 vindt een finale huiszoeking plaats, een vruchteloze zoektocht naar bewijsmateriaal.
- In april 2018 trekt een internationale delegatie van Ending Clergy Abuse naar paus Franciscus. Ook een dossier over “sekspater” Jan Van Dael wordt aan de paus overhandigd.
- Het onderzoek van het federaal parket zal waarschijnlijk geklasseerd worden. (phu)
