Gebrek aan zuurstof of explosie: geen mirakel voor verdwenen Argentijnse duikboot
Een nakend gebrek aan zuurstof en nu ook het bericht over een explosie die samenging met de verdwijning van de Argentijnse duikboot ARA San Juan. In wat de dodelijkste duikbootramp van de 21ste eeuw kan worden, lijkt het lot van de 44-koppige bemanning definitief bezegeld.
Tot donderdagochtend bleven ze er goede hoop in houden, de familieleden van de crew van de vermiste Argentijnse duikboot. Ze hadden verzameld nabij de marinebasis in Mar del Plata, zo'n 400 km ten zuiden van hoofdstad Buenos Aires. Daar moest de ARA San Juan normaal vorige zondag veilig en wel teruggekeerd zijn van een surveilleringsmissie in het ijzige zeegebied rond Patagonië. Een elektrisch defect besliste daar op woensdag 15 november anders over.
Met de logistieke steun van onder meer de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk, Chili en Brazilië begon even later een reddingsactie naar een duikboot die het vertikt om gevonden te worden. Het stukje Atlantische Oceaan waar de San Juan laatst gesignaleerd werd, in de Golf van San Jorge op 480 km van de kustlijn, herbergt dieptes tot 3.000 meter. Een stevige deadline ook. Zeven à tien dagen zuurstof, zeiden experten over de penibele situatie van de crew. Die zouden nu dus ongeveer zijn afgelopen.
Waarom spendeert u geen geld aan de echt belangrijke dingen, zoals het leven van onze verwanten, in plaats van het te verkwisten aan andere zaken?
Anomalie
Maar het is vooral de laatste streng aan informatie die donderdagochtend letterlijk als een bom insloeg bij de familieleden. Enkele uren nadat het laatste radiocontact met de duikboot opgevangen werd, is namelijk een explosie waargenomen in de regio waar de San Juan verdween, zo hoorden ze bij monde van de Argentijnse marinekapitein Enrique Balbi.
De Argentijnse autoriteiten ontvingen het bewijsmateriaal uit twee verschillende hoeken: de Amerikaanse marine en de Weense Comprehensive Nuclear-Test-Ban Treaty Organization, die via een netwerk aan onderwatersensoren en de bijbehorende data de explosie opmerkten. "Een hydroakoestische anomalie", was de onwezenlijke uitleg vanuit Amerikaanse hoek, daar waar de Oostenrijkse organisatie iets duidelijker was: "Gelijkaardig aan andere onderwaterexplosies die in het verleden zijn waargenomen."
Vanuit het idee dat toeval niet bestaat, toch niet in afgelegen oceaangebied, wordt de explosie dus gelinkt aan de Argentijnse onderzeeër. Oorzaak – een torpedo die de boot tot zinken bracht – of gevolg – verpletterd door de druk omdat de duikboot zijn maximale diepte had bereikt – is momenteel voer voor speculatie.
Dat het nieuws elk sprankeltje hoop de kop indrukte, was dan weer meteen duidelijk. Alsof de vele gebeden voor niets waren, het mirakel met de noorderzon verdwenen. Sommigen familieleden verloren even het bewustzijn of snikten onophoudelijk, anderen lieten hun woede ten aanzien van de marineofficieren de vrije loop.
“Vijftien jaar lang is de marine volledig verwaarloosd geweest, ze hebben een stuk schroot uitgestuurd om te gaan navigeren”, reageerde de vrouw van een radarbediener op de San Juan verbitterd, nog voor de woordvoerder het volledige statement had afgerond. "Het zijn perverse schoften die ons hier al een week aan het lijntje houden."
Eerder deze week, tijdens een ontmoeting met de Argentijnse president Mauricio Macri, was hetzelfde verwijt te horen. “Waarom spendeert u geen geld aan de echt belangrijke dingen, zoals het leven van onze verwanten, in plaats van het te verkwisten aan andere zaken", is een boze stem te horen in een video van de ontmoeting.
Kop van Jut
Macri liet zich zelf al kritisch uit over het crisismanagement van de marine, maar voor de verwanten is hij duidelijk zelf de kop van Jut. Toen de Argentijnse president in juni 2016 aantrad, klonk de belofte om de ondergefinancierde strijdmacht op te krikken. Sinds het einde van het militair bewind in 1983 werden zowel op vlak van onderhoud als van investeringen stevige besparingen doorgevoerd.
Hoewel de Argentijnse marine de zoektocht nog niet officieel heeft opgegeven, verwijzen familieleden naar hun 44 geliefden in de verleden tijd
Gevolg: een vergrijzende vloot. De San Juan, een onderzeeër van Duitse makelij en gedreven door diesel-elektrische motoren, werd gebouwd in 1983 en in gebruik genomen in 1985. Na een fin de carrière dan nog eens nieuw leven ingeblazen in 2014. En nu dus wellicht op de bodem van de Atlantische Oceaan, nog steeds wachtend om gevonden te worden.
Hoewel de Argentijnse marine de zoektocht en de bijbehorende hoop op een mirakel nog niet officieel heeft opgegeven, verwijzen familieleden al naar hun 44 geliefden in de verleden tijd. Dat zou de dodelijkste duikbootramp betekenen van de 21ste eeuw. Het zinken van de Russische onderzeeër Kursk, waarbij 118 crewleden het leven verloren, dateert van 2000. Voor Argentinië zou de ramp het grootste levensverlies sinds de Falklandoorlog in 1982 zijn.
