'De bloemen van Jan Siebelink': een wonderlijk geïllustreerd herbarium
De vorige week 80 geworden Jan Siebelink grasduint door de bloemen die zijn leven hebben gebrandmerkt in een wonderlijk geïllustreerd herbarium. De bloemen van Jan Siebelink is een luxueus verjaardagscadeau dat de geuren van de lente lijkt aan te kondigen.
Er zijn weinig schrijvers die planten en bloemen zo'n vooraanstaande rol in hun oeuvre gunnen als Jan Siebelink (°1938). Of het moeten misschien Maarten 't Hart en Jan Wolkers zijn, toevallig ook allebei afkomstig uit een streng gereformeerd milieu.
Geen wonder. 'Siebelink bloembollenkwekerij', het bedrijf van zijn vader in het Gelderse Velp, vormde het onmiskenbare epicentrum van succesvolle boeken als Knielen op een bed violen (2005), Margje (2015) en De buurjongen (2017). Hij gaf ook vroege boeken bloementitels mee, zoals zijn debuutverhaal Witte chrysanten (1974), Nachtschade (1975) en Ereprijs (1986). In zijn romans wemelt het van de flora in al haar weelderige kleurenpracht.
Ter gelegenheid van Siebelinks tachtigste verjaardag is hij door uitgeverij De Bezige Bij bedacht met een origineel cadeau. De schrijver mocht vrijuit graaien en plukken in zijn eigen oeuvre en er een geïllustreerd boek uit puren met bloemencitaten. Niet enkel planten uit de serre, maar ook wilde ongetemde flora. Zo paraderen we langs de 'aalbessenstruik', de 'acacia', de 'azalea', de 'bougainvillea' en 'brandende liefde' via de 'cyclaam', het 'herderstasje', de 'IJslandse papaver, de 'iris' en de 'primula veris' tot de 'vuuurdoorn', de 'zegge' en de 'zwaardlelie'.
Op drift
Alleen al de namen van sommige planten roepen een compleet universum op en doen de verbeelding op drift slaan. En je beseft met enige smart hoe je als hedendaagse stadsmens compleet vervreemd bent geraakt van al dat fraais. In dit herbarium naar Britse snit zijn 109 soorten verzameld, telkens vergezeld van citaten uit zijn boeken of commentaar. Zo wordt dit boek ook een achteloze, geurige wandeling door het complete oeuvre van Siebelink.
"Planten en bloemen zijn voor mij vertrouwde tekens, bakens. Ze horen vanzelfsprekend bij het decor dat ik optrek voor mijn verhaal. Ik bedenk ze niet. Ze dringen zich niet op. Ze zijn er gewoon. Wegwijzers", schrijft hij in de inleiding. Hij kan er steeds op terugvallen als het schrijven stagneert. En ze krijgen regelmatig diepe meerduidigheid: "De nachtschade is als de giftigheid van een verhaal, de agapanthus de liefde." Want, zegt Siebelink, "elke ware realistische schrijver is een symbolist".
Je beseft met enige smart hoe je als hedendaagse stadsmens compleet vervreemd bent geraakt van al dat fraais
De hommages voor de verjarende auteur - ooit spelend met de Franse decadente traditie en pas laat,- na de AKO Literatuurprijs in 2005, in de armen gesloten door het gro-te publiek - zijn talrijk. Zo is er ook een speciale versie van zijn succesboek Knielen op een bed violen verschenen, geïllustreerd met vijftien houtsnedes van de hand van beeldend kunstenaar en vriend Klaas Gubbels.
Jan Siebelink, De bloemen van Jan Siebelink, De Bezige Bij, 304 p., 24,99 euro.
