Hans Vandeweghe: de kleine finale is soms de voorbode van een grote finale, vier jaar later

Nooit hadden ze verwacht zo lang op deze worldcup te blijven. “We willen wereldkampioen worden.” Ja hallo, wat zegt een beetje sportman anders? Maar serieus menen? Nooit. Ook de fans hadden dit niet verwacht. Evenmin het bondsbestuur. Gehoopt ja, omdat het talent aanwezig was. Tot die tweede helft op zaterdagmiddag 18 juni 2018 in Sochi had de Gouden Generatie - hoofdletters zijn op hun plaats - nooit echt thuis gegeven in do or die momenten.

En toen brak Dries Mertens de ban, waarna nog twee goals volgden. Vier dagen later in Moskou moest Tunesië aanvallen, maar kraakte al heel snel en werd simpel opzij gezet. Waarna de non-match tegen Engeland B volgde. Adnan Januzaj stuurde Belgen op het moeilijkste pad, lange reizen langs zware landen.

Japan werd niet simpel opzij gezet, helemaal niet zelfs. Als we eerlijk zijn: dit was een grote ontsnapping. Brazilië werd met een gelukje opzij gezet. Een vroege owngoal opende de countermogelijkheden en op het half uur stond het al 2-0. Daarna kwam weer geluk aan te pas en weer was het een ontsnapping. En toen kwam Frankrijk: gedisciplineerd, uitgekookt, stevig en die dag gewoon iets sterker. Het ging mis en even stonden de hoofden niet meer naar het voetbal.

Kleine finale

Op 13 juni waren ze met Brussels Airlines vlucht 2018 vertrokken naar Moskou en tweeëndertig dagen later stonden de Rode Duivels in hun kleine finale. Het werd een vreemde wedstrijd waarin België twaalf keer op doel schoot en Engeland vijftien, waarvan respectievelijk vier en vijf ballen tussen de palen belandden. Engeland domineerde ook de corners (5-3) en het balbezit (57-43). Maar België won toch en Engeland verloor.

Die hele wedstrijd stond in het teken van een vroege goal die dan weer begon bij die ene goeie actie in de hele wedstrijd van Romelu Lukaku, wat overigens geen afbreuk doet aan zijn goed toernooi. Deze keer een splijtende pass nadat een uittrap van Thibaut Courtois indirect bij hem was terechtgekomen. Hij zag Nacer Chadli lopen die ook al splijtend voorzette. De inlopende Thomas Meunier was voor zijn man Danny Rose gekomen en kegelde de bal voorbij Jordan Pickford.

Drie minuten ver stond het al 1-0, een droom voor deze Rode Duivels die het best zijn op de counter. De twee gaafste aanvallen waren passes van Kevin De Bruyne op Romelu Lukaku die twee keer alleen voor de doelman zijn controle miste. Hij had de wedstrijd op slot kunnen gooien. Iets later werd Lukaku gewisseld en kon de ambitie van een Belgische topscorer ook worden opgeborgen.

Voorbode

De kleine finale is soms de voorbode van een grote finale vier jaar later: negen van de zesentwintig verliezende halvefinalisten sinds 1966 bereikten vier jaar later de finale. Soms ook voor een afgang: één op vier kon zich niet kwalificeren voor het daaropvolgend toernooi. Zes van die kleine finalisten wonnen later een wereldbeker en ze deden er gemiddeld net geen twaalf jaar over.

De babbels voorafgaand aan de kleine finale leken een beetje op die voorafgaand aan het non-duel in de groepsfase, toen in die vreemde Russische enclavestad Kaliningrad. “Wij gaan ervoor,” bezwoer de Engelse bondscoach Gareth Southgate de aanwezige pers. “Wij ook,” beaamde Roberto Martínez. Puntje bij paaltje, ging alleen België er een beetje voor in die vreemde wedstrijd tussen Engeland B en België B.

Het is te zeggen, Adnan Januzaj zag de kans schoon om een doelpuntje te maken, waardoor België het zware traject met Japan, Brazilië en Frankrijk voor de kiezen kreeg, telkens in een ander stad. Engeland was na dat goaltje al lang blij dat het tweede werd, worstelde zich nadien met veel moeite voorbij Colombia, schakelde Zweden uit, maar struikelde over Kroatië.

Wissels

Nu ook weer: we gaan ervoor, toeterden beide bondscoaches, maar Engeland wisselde wel de halve ploeg. België bracht alleen Joeri Tielemans in de plaats van Marouane Fellaini. De verwachting was nochtans dat Dries Mertens en Yannick Carrasco terug zouden spelen zoals in de eerste wedstrijd op 18 juni.

Die wissels zijn misschien niet overdreven want hoe slopend zo’n WK wel kan zijn, aan het einde van het seizoen, met al dat reizen in een warm land, bewees Nacer Chadli die net voor de rust uitviel met een vervelende hamstringblessure. Zijn vervanger heette Thomas Vermaelen waardoor België ineens met vier verdedigers stond. De oorspronkelijke bezetting voorin voorzag in Kevin de Bruyne in een diepe rol en een zwervende Eden Hazard.

Een snellere 2-0 had meer zekerheid gegeven maar die liet veel te lang op zich wachten en ondertussen speelden de Rode Duivels nog eens een uurtje met vuur op hun eigen speelhelft. De eerste helft had Engeland al het meeste balbezit, omdat België na het doelpunt dacht de wedstrijd wel even te kunnen dood-counteren. Er waren ook wel mooie mogelijkheden, maar altijd ging wel iets mis of was een man aan de bal te egoïstisch. In de tweede helft ging het van kwaad naar erger. België bleef veel ruimte weggeven terwijl het toch flink inzakte.

Beste Belg

Het sterkste moment van de opzettende Engelsen was een mislukt anticiperen van Vincent Kompany waardoor Tottenhammiddenvelder Eric Dier alleen op Thibaut Courtois kon afstormen. Hij chipte de bal over de Chelseadoelman, de 1-1 was gemaakt, maar dat was buiten de beste Belg van het hele toernooi gerekend: Toby Alderweireld clearde de iets te zachte bal net voor de lijn.

De prestatie van de Belgen was net iets te vrijblijvend om beklijvend te zijn, al was dé aanval van de wedstrijd een copy book counter in de 79ste minuut die eindigde met een volley van Meunier die Pickford maar met één hand kon stoppen. De nog betere versie van de counter tegen de Japanners, alleen ging deze bal er niet in.

Twee minuten later vond het koningskoppel De Bruyne-Hazard het welletjes. King Kev rukte op, bediende King Eden op maat en die schoot hem in de korte hoek voorbij Pickford. De Engelse weerstand was gebroken en in de tribunes van het Zenit-stadion wisten de vijfhonderd Belgen met hun vreugde geen blijf meer. Een tornooi eindigen met een overwinning in een kleine finale is bijna zo goed als de echte finale winnen.