Groenland haalt zijn gevaarlijkste criminelen terug naar huis
Een stijlvol complex in het adembenemende Arctische landschap, met panoramische zichten op fjorden en besneeuwde bergen. Neen, Ny Anstalt is geen luxueus vakantieresort, maar wel een gevangenis voor de gevaarlijkste criminelen van Groenland. Met het nieuwe complex wordt een mensenrechtenprobleem opgelost waarmee het land al tientallen jaren te kampen heeft.
De nieuwe gevangenis opent in 2019 in Nuuk, de hoofdstad van de voormalige Deense kolonie. Ny Anstalt wordt een zogenoemde 'humane gevangenis', waar de omstandigheden van het gewone leven zo veel mogelijk nagebootst worden. Voorstanders van dit systeem geloven dat dit de kans op een succesvolle re-integratie in de maatschappij vergroot, en het risico op recidive verkleint.
De Scandinavische landen, met Noorwegen op kop, staan bekend om hun humane gevangenissen. En ook Groenland, met slechts iets meer dan 56.000 bewoners het dunstbevolkte land ter wereld, gelooft niet in een repressief gevangeniswezen.
Het land heeft een uniek systeem van 'open gevangenissen'. In de zes gevangenissen op het eiland, met een totale capaciteit voor 154 gevangenen, mogen veel gedetineerden overdag het complex verlaten om te werken, studeren, of zelfs om te gaan jagen.
Veel gedetineerden mogen overdag het gevangeniscomplex verlaten om te werken, studeren, of zelfs om te gaan jagen
Maar anders dan in de Scandinavische landen liggen de criminaliteitscijfers in Groenland veel hoger. Volgens het Deense Instituut voor Gevangenissen ligt het aandeel Groenlanders die naar de gevangenis gestuurd worden ongeveer drie keer hoger dan in de rest van het Scandinavische gebied. En dat is al tientallen jaren een probleem, want de bestaande gevangenissen in Groenland zijn niet geschikt voor gedetineerden die een strengere bewaking nodig hebben.
Lees hieronder verder
Jaren 50
Het criminaliteitsprobleem in Groenland leidt terug naar hervormingen die de Deense regering er in de jaren 50 heeft ingevoerd. De bewoners werden naar stadscentra verhuisd waardoor ze toegang kregen tot welzijnsdiensten en minder afhankelijk werden van de slinkende zeehondenpopulatie. Maar bij de traditionele jacht- en visserijbevolking – 88 procent van de bewoners bestaat uit inheemse Inuit – leidde dat tot zware sociale problemen. Er ontstond een groot alcoholprobleem, met vele zware misdaden tot gevolg.
Sinds de jaren 60 stuurt Groenland zijn gevaarlijkste misdadigers naar Denemarken
Voor de zwaarste criminelen is in eigen land dus geen plaats, en sinds de jaren 60 stuurt Groenland zijn gevaarlijkste misdadigers naar Denemarken. Daarbij rijzen steevast vragen over hun mensenrechten. Velen spreken immers Groenlands, de taal van de oorspronkelijke Inuit-bevolking, en kunnen dus niet met hun bewakers communiceren. Bovendien is bezoek van hun familie voor de meeste gevangenen uitgesloten.
Daar komt volgend jaar eindelijk een einde aan, wanneer Ny Anstalt de deuren opent. De ongeveer dertig gevangenen die op dit moment in Denemarken opgesloten zitten, kunnen dan naar hun thuisland terugkeren.