Eerst het goede nieuws. De ochtendspits was in 2018 minder zwaar dan het jaar voordien. Op een gemiddelde werkdag stond op de Vlaamse snelwegen 150 kilometer file, 8 kilometer minder dan in recordjaar 2017. Volgens het Vlaams Verkeerscentrum, dat vandaag het jaarrapport publiceert, is dat vermoedelijk het gevolg van het droge weer in 2018, dat in schril contrast stond met het natte najaar in 2017.

“Daardoor zijn de cijfers voor 2018 veeleer een correctie voor het zwaar filejaar 2017 dan een mildering van de structurele verzadiging van het wegennet”, staat in het rapport.

De verzadiging blijft immers nog toenemen. Het autoverkeer op de Vlaamse snelwegen is vorig jaar gestegen met 0,4 procent op weekdagen en met 2,3 procent tijdens het weekend. Het vrachtverkeer op weekdagen is toegenomen met 1,2 procent. Dat is het meest zichtbaar op de plaatsen waar de meeste files staan.

De absolute topper is de Kennedytunnel richting Nederland. Na de stijging in 2017 met 50 minuten per dag, is daar vorig jaar nog eens 40 minuten bijgekomen. Op een gemiddelde werkdag staat daar nu al meer dan 11 uur file. Andere grote stijgers zijn de Brusselse binnenring in Groot-Bijgaarden (een halfuur meer file tot 510 minuten per dag) en de E19 Brussel-Antwerpen aan de aansluiting met de Antwerpse buitenring (halfuur meer tot 220 minuten per dag). Ook alle andere drukke segmenten bevinden zich op of aan de Antwerpse en de Brusselse ring (zie grafiek).

(klik om de grafiek in hoge resolutie te bekijken)

“De cijfers bevestigen dat we de schuppen in de grond steken op de juiste plaatsen”, zegt Vlaams minister Ben Weyts. “Rond Antwerpen zijn we ­begonnen aan een investering van 3,5 miljard euro en rond de Brusselse ring plannen we 20 kilometer vernieuwde weginfrastructuur, 60 kilometer nieuwe fietsinfrastructuur en 60 kilometer nieuwe tramsporen.”

Weyts wijst ook naar de plaatsen waar de files zijn afgenomen. “De E313 tussen Tessenderlo en Lummen was vroeger een structureel knelpunt, maar de doorstroming is daar aanzienlijk verbeterd na de infrastructuurwerken in Lummen.”

Ook de extra rijstroken en de nieuwe spitsstroken, onder meer op de E19-Noord en de E17 tussen De Pinte en Zwijnaarde, bewijzen volgens de ­minister hun waarde, omdat daar de filezwaarte is afgenomen. Tegelijk leert het rapport van het Verkeerscentrum dat het effect van spits­stroken vooral het eerste jaar voelbaar is, maar dat de verzadigingsgraad van die wegen nadien geleidelijk aan weer toeneemt.