Door de verouderde staat en de hoge renovatiekosten heeft de FOD Justitie beslist dat de gevangenis in Hoogstraten in 2026 sluit als de nieuwe gevangenis in Antwerpen klaar is. Hoewel het personeel elders aan de slag kan, is deze overgang voor velen geen gemakkelijke stap.

Voor de vakbonden en het personeel kwam het nieuws totaal onverwachts. “Wij hebben in maart en begin april meerdere keren samengezeten met justitieminister Van Tigchelt”, legde Robby De Kaey van de socialistische vakbond ACOD eerder uit. “Maar over deze sluiting is met geen woord gerept.”

Om hun onvrede te uiten voerde het gezamenlijke vakbondsfront (ACV, ACOD en VSOA) dinsdag van 10 tot 15 uur actie voor de poorten van de gevangenis. Deze actie maakt deel uit van de langlopende stakingsacties die worden gehouden in Belgische gevangenissen wegens de overbevolking en personeelstekorten.

“We vinden het spijtig dat er zo’n plotse beslissing valt, terwijl we kampen met een groot personeelstekort en plaatsgebrek”, vertelt Frank Conings, secretaris justitie bij ACV. “Er is nog veel onzekerheid. Alles lijkt onmogelijk, maar alles is volgens ons nog mogelijk. In 1,5 jaar kan er veel gebeuren.”

Tijdens de actie werd een doodskist langs een erehaag naar de poort gedragen.

LEES OOK. Geen ommuring én een voetbalploeg: wat de gevangenis van Hoogstraten zo bijzonder maakt

Uniek

De gevangenis van Hoogstraten is een open inrichting met een gemeenschapsregime waar veroordeelden een opleiding kunnen volgen. Dat systeem is uniek in de regio en net dat aspect is voor personeel en vakbonden een belangrijk element. “In Hoogstraten krijgen gevangenen de juiste opleiding om een tussenstap te maken voor ze weer in de maatschappij komen. Dat is een meerwaarde”, legt vakbondsman Frank Conings uit.

De beslissing veroorzaakte veel teleurstelling. Enerzijds omdat er plannen waren om de gevangenis te renoveren. Anderzijds is er onvrede over de manier waarop het nieuws bij de vakbonden en het personeel kwam. “Eigenlijk was de pers eerder op de hoogte dan wij”, vertelt Conings. “Die manier van werken is niet koosjer. Je overlegt eerst met de vakbonden en dan communiceer je naar de personeelsleden.”

Cipiers

In Hoogstraten verblijven momenteel 186 gedetineerden. Het personeel bestaat uit 132 voltijdse equivalenten, onder wie 111 voor de bewaking. “Ik heb bewust gekozen voor deze gevangenis”, vertelt cipier Laura Rombouts. “Dit regime past bij wie ik ben. Er heerst een heel andere sfeer bij andere instellingen.”

De 26-jarige Laura werkt ondertussen 4,5 jaar voor de gevangenis van Hoogstraten en heeft in al die tijd nooit deelgenomen aan stakingen of andere vakbondsacties, tot nu. “Ik ben heel teleurgesteld omdat ze ons eerst zeiden dat er nog een renovatie zou komen’, vertelt ze. “Daarom vind ik het belangrijk om mee te doen. We weten niet of het iets zal veranderen, maar het is vooral een signaal.”

“Ik heb bewust gekozen voor deze gevangenis. Dit regime past bij wie ik ben. Er heerst een heel andere sfeer bij andere instellingen”

Laura Rombouts

Cipier

Glen De Roover, een 42-jarige cipier, werkt precies een jaar voor de Hoogstraatse gevangenis. “Ik had nooit gedacht dat ik hier ging staan”, begint hij. “Het nieuws sloeg in als een bom. Daar heb ik nachten niet van geslapen en ik heb het er emotioneel nog steeds moeilijk mee omdat het voor veel onzekerheid zorgt.”

Zijn grootste zorg is waar hij zal terechtkomen. Ook Glen koos doelbewust voor de Hoogstraatse gevangenis wegens het regime. “En de relatie tussen cipiers en gedetineerden is vrij uniek. Er is ook veel minder agressie”, vindt hij. “Ik ben heel bang dat als ik naar Antwerpen moet, het helemaal omgekeerd gaat zijn. Ik voel me nu gehoord door collega’s en vakbonden, maar daar stopt het verhaal.”

LEES OOK. Inwoners Hoogstraten denken al na over toekomst kasteel na sluiting gevangenis: “Maak er een zorginstelling van”