Athletic Bilbao doet het Baskisch hart sneller kloppen, maar hoe lang nog?

Iñaki Williams is de enige donkere speler aan de lange houten eettafels in het clubhuis Peña Athletic Juvenil. Op de foto's die de trotse senior socio Ruperto Ortiz laat zien, doet de in Bilbao geboren en getogen spits van Liberiaans-Ghanese komaf zich met zijn medespelers te goed aan een smakelijk uitziende Baskische maaltijd.

In Bilbao's oudste Athletic-peña, de supportersclub, niet ver van het nieuwe stadion San Mamés, worden de jeugdspelers geëerd van de club waar al sinds jaar en dag enkel Basken spelen. Trots laat Ortiz de uitgebreide keuken zien waar zeevruchten en stierenstaart klaarliggen, mocht er iets te vieren zijn.

De zestig leden kunnen uit een uitgebreide wijncollectie een flesje kiezen. De achter een grote houten deur verborgen clubkelder heeft veel weg van de typisch Baskische gastronomische sociëteit, waar de mannen achter het fornuis staan. Al draait volgens Ortiz hier alles om voetbal.

Engelse handelslui

Athletic moet de spelers in de genen zitten, legt hij uit. Hij haast zich te zeggen dat het hier niet om raszuiverheid of iets dergelijks gaat. "Je moet óf geboren zijn in het Baskenland of Baskische ouders hebben", zet Ortiz het spelersbeleid uiteen van de club die nota bene in 1898 werd opgericht door Engelse handelslui die in de haven een balletje trapten.

"Hier heerst nog echte clubtrouw en speelt men om het spelen, niet voor het geld", zegt Ortiz verguld. Julen Guerrero is het grote voorbeeld. Miljoenen kreeg hij in de jaren negentig geboden van andere clubs en zelfs een blanco cheque van Real Madrid, weet Ortiz. Toch bleef Guerrero zijn hele voetbalcarrière, veertien seizoenen, bij Athletic.

Achterhaald en veel te romantisch, tempert voetbalhistoricus Vicente Martínez het enthousiasme bij de Baskische peña. Hoewel de club net als grootmachten Real Madrid en FC Barcelona nooit degradeerde, stammen de grote voetbalsuccessen van Athletic alweer uit de jaren tachtig. De spectaculaire Supercupwinst tegen Barcelona drie jaar geleden daargelaten.

"Ik vraag mij af of de club zich kan handhaven", zegt Martinez bezorgd. "Spelers kiezen in deze tijd uiteindelijk voor het geld, en sportief staat de club stil." Het is volgens de historicus niet voor niets dat het vasthouden aan de regionale afkomst van de spelers geen navolging krijgt bij andere clubs. Zelfs niet nu het nationalisme in Catalonië en elders in Spanje welig tiert.

Ortiz denkt echter dat zijn club op dezelfde wijze nog wel 120 jaar meekan, protest onder de socios, de supporters, gaat over trainers, niet over het toelaten van niet-Basken.

Geestdrift

Vorige week boekte Athletic een knappe 1-3 overwinning bij Villarreal. In de peña volgden alleen Ortiz en de kok de wedstrijd goedkeurend. Op een mobiele telefoon, met een fles Txakoli (Baskische bubbelwijn) in het midden. Maar Athletic, dat de afgelopen jaren meestal meestreed om Europees voetbal, blijft dit jaar vooralsnog onderin de middenmoot steken. Zaterdag werd in eigen stadion met 2-3 verloren van degradatiekandidaat Deportivo la Coruña.

Misschien zet de peña van Ortiz daarom ook liever de jeugdspelers in het zonnetje. De jeugdopleiding de cantera en de scouts van Athletic hebben een zeer goede naam. Ieder jaar reikt de peña een prijs uit voor de jeugdspeler met de die meeste furia of geestdrift laat zien op de mat. 

Iñaki Williams, geboren in Bilbao uit Ghanees-Liberiaanse ouders, won hem al eens. Een gedroomde nieuwe Bask, vindt Ortiz. "Zijn achternaam is misschien niet zo Baskisch, maar zijn voornaam Iñaki zeker wel!"