Commentaar: Gevaarlijke bankenlobby

Tweede Kamerlid Henk Nijboer (PvdA) snapt niets van de blijdschap over het reguleren van banken, waarover de Europese ministers van Financiën het eens zijn ­geworden. Banken in de EU moeten een buffer ­aanhouden van 3 procent van het eigen vermogen, systeembanken (in Nederland: ING) 3,5 van het eigen vermogen. Zo moet voorkomen worden dat de belastingbetaler snel moet dokken in het geval van een nieuwe bankencrisis. Nijboer is boos, want in Nederland is al afgesproken dat de buffer naar 4 procent moet. We gaan er dus op achteruit, twitterde Nijboer vrijdag. Deze week volgt een Kamerdebat.

3, 3,5 of 4 procent maakt niet veel uit. Veel belangrijker is dat dit laag is. In de VS bijvoorbeeld hebben banken een buffer van 10 procent; het percentage dat volgens veel economen de ondergrens moet zijn.

De jongste Europese afspraak laat zien dat de bankenlobby sterk is. Die is tegen hogere buffers, omdat deze hun slagkracht beperken.

Niet alleen in Europa, maar ook in de VS laat de bankensector – precies tien jaar na de kredietcrisis – zijn tanden zien. In Amerika is de situatie nog verontrustender: daar hebben lobbyisten de steun van een president die sinds zijn verkiezing belooft de strenge bankenwetgeving die onder zijn voorganger werd ingevoerd, af te zwakken. Het gaat hier om de Dodd-Frank Act die sinds 2010 financiële instellingen – in reactie op de kredietcrisis – onder verscherpt toezicht plaatst en hun vrijheid op de beurs beperkt. Dit alles met het lovenswaardige doel een nieuwe grote crisis te voorkomen.

Na de Senaat heeft nu ook het Congresbesloten de Dodd-Frank Act af te zwakken, waardoor vooral kleinere banken minder regels krijgen opgelegd.

Dit is om verschillende redenen onverstandig. Zo was de les uit de vorige crisis, dat banken te veel vrijheid hadden, ook de kleinere. En wat in de VS voor de financiële sector wordt afgesproken, heeft vroeg of laat gevolgen in Europa, omdat Amerikaanse banken op die manier een concurrentievoordeel krijgen. Dat voert de druk op om ook in de EU de teugels te laten vieren.

We hebben nieuwe bestuurders nodig: bankiers die zich verantwoordelijk voelen voor de samenleving, gesteund door politici die hun oren niet naar de finan­ciële sector laten hangen.

Vorig jaar waarschuwde de voorzitter van de Fed (het Amerikaanse stelsel van centrale banken) voor een ­terugkeer naar ‘de gevaarlijke plek’ van tien jaar geleden, waar slappe regelgeving en uitgekleed toezicht zorgen voor een instabiel financieel systeem. Die waarschuwing staat nog steeds.