Waarom het toch altijd weer jaren wachten is op een nieuwe ‘Mad Max’-film

‘De vraag is”, klinkt het aan het einde van Furiosa: A Mad Max Saga, “do you have it in you to make it epic?” Het antwoord, zo kunt u lezen in de vijfsterrenrecensie hiernaast, is een volmondig ‘ja’. En vermoedelijk was George Miller daarvan ook overtuigd toen hij de productie van het vervolg op Mad Max: Fury Road (2015) op gang trapte. Het zou alleszins een logische verklaring zijn voor het doorzettingsvermogen dat de inmiddels 79-jarige cineast aan de dag legt om zijn post-apocalyptische epos steeds weer nieuw leven in te blazen.

“Elke keer als ik een Mad Max-film afwerkte,” vertelde Miller afgelopen weekend in een interview met The New Yorker, “zei ik: ‘Ik maak er nooit nog een andere.’” Maar met Furiosa staat de teller inmiddels op vijf, 45 jaar na de première van de originele Mad Max – een film waarvan hij zich in The Guardian vorig jaar herinnerde dat die voor hem aanvoelde “als een complete ramp”. Sterker zelfs: “Als ik tegen mijn jongere zelf kon praten, zou ik zeggen: ‘Begin er niet aan, je hebt geen idee hoe moeilijk het zal zijn.’”

Miller werkte destijds samen met zijn tweelingbroer als stagiair-dokter in Brisbane, en draaide Mad Max voor een habbekrats – 350.000 dollar (322.000 euro) – in zijn vrije tijd. Bij gebrek aan budget voor een monteur knipte en plakte Miller zijn film zelf bijeen. Hij haalde er weinig plezier uit. “Elke dag, een jaar lang, werd ik geconfronteerd met waarin ik niet geslaagd was, met waarin ik gefaald had”, vatte hij het samen. “Ik dacht dat ik niet uit het juiste hout gesneden was om films te maken.”

Maar, op de VS na (waar de Australische accenten van de hoofdrolspelers, die van de Amerikaan Mel Gibson incluis, werden gedubd), werd Mad Max een succes. Eerst en vooral in Millers thuisland Australië, maar ook Japan, Frankrijk, Spanje en Duitsland gingen voor de bijl. In tegenstelling tot zijn broer liet Miller een medische carrière voor wat ze was en richtte hij zich vol op een loopbaan als filmregisseur, en de odyssee van Mad Max was daarbij een belangrijke les. “Als het vlot was gegaan,” aldus Miller in The Guardian, “dan was ik misschien het slachtoffer van overmoed geworden.”

Natuurrampen

Wie het tweeënhalf uur durende Furiosa bekijkt, zou nochtans durven te beweren dat de film drijft op een gezonde vorm van overmoed. Voor het derde hoofdstuk van de film, een lange, feilloos in beeld gebrachte actiescène waarbij een bende woestijnrovers een oliekonvooi aanvalt, waren maar liefst 78 draaidagen nodig, verspreid over negen maanden. “Dat was een van de meest ongelooflijke dingen waarvan ik ooit deel uitmaakte”, vertelde hoofdrolspeelster Anya Taylor-Joy in The New York Times. “En tegelijk een van de moeilijkste dingen waarvan ik ooit deel uitmaakte.”

Miller moest opnieuw een lange, furieuze weg afleggen voor deze prequel op Fury Road. Het begon met een rechtszaak die Miller en producer Doug Mitchell aanspanden tegen studio Warner Bros., vanwege royalty’s van Fury Road die niet betaald zouden zijn. Toch zette Warner Bros. opnieuw zijn schouders onder Furiosa – alleen was er geen hoofdrolspeler meer. Charlize Theron, die het personage had vertolkt in Fury Road, was volgens Miller te oud geworden voor de rol, en de de-aging-effecten die Martin Scorsese had gebruikt in The Irishman, vond Miller niet overtuigend. Taylor-Joy bleek de oplossing.

Maar dan kwamen er nog meer obstakels, in de vorm van natuurrampen. Covid vertraagde de productie, en Miller werd zelf ook ziek – op een bepaald moment regisseerde hij vanop afstand, legde hij uit in The New York Times. En dan waren er nog onweersbuien en overstromingen die spreekwoordelijk zand in de machine strooiden in de droge Australische woestijn waar Furiosa werd opgenomen.

Het productiebudget dikte ondertussen aan tot 233 miljoen dollar, de duurste film die ooit in Australië werd gedraaid – en misschien ook wel de zwaarste. “Furiosa was even moeilijk als Fury Road”, vatte producer Mitchell het samen in The New York Times.

Misschien ligt in de bijna bovennatuurlijke moeilijkheden die vrijwel elke Mad Max-productie met zich lijkt mee te brengen de verklaring waarom Miller zich verder vooral met lichtvoetiger materiaal bezighoudt. De rest van zijn cv leest immers als een bizar amalgaam van films waarmee hij stoom aflaat tussen de groteske actie door. Denk aan de heksenkomedie The Witches of Eastwick (1987) of het ietwat sentimentele drama Lorenzo’s Oil (1992). En dan zijn er nog kinderfilms als Babe (1995) en Babe: Pig in the City (1998), over een pratend varken met ambitie, en de animatiehits Happy Feet (2006) en Happy Feet Two (2011), over tapdansende pinguïns.

Overlevingsmodus

Toch is Miller nooit briljanter dan wanneer hij zich in de dystopische woestenij van Mad Max begeeft, ook al moet de inmiddels bijna tachtigjarige cineast daarvoor in overlevingsmodus kruipen. Kijk maar naar Mad Max: Fury Road. De vierde Mad Max-titel – na het geweldige The Road Warrior (1981) en het wat mindere Mad Max beyond Thunderdome (1985) – was de door critici best beoordeelde film van 2015, haalde ruim 380 miljoen dollar op aan de bioscoopkassa en werd bekroond met zes Oscars (in technische categorieën als montage), terwijl het ook genomineerd was voor beste film en beste regie. Mad Max: Fury Road was een instantklassieker. En een wonder van doorzettingsvermogen.

De development hell waarin Miller verzeilde om Fury Road te kunnen maken, heeft inmiddels bijna mythische proporties aangenomen. Kyle Buchanan, filmjournalist bij The New York Times, wijdde er zelfs een boek aan, Blood, Sweat & Chrome: The Wild and True Story of Mad Max: Fury Road (2022). Het idee voor een film die was opgebouwd uit één lange autoachtervolging had Miller al in 1987, en eind jaren 90 maakte hij een storyboard van 3.500 beelden, meer een graphic novel dan een script.

Mad Max 4 zou begin jaren 2000 worden opgenomen, met Mel Gibson opnieuw in de hoofdrol, maar omstandigheden duwden de opnames jaren achteruit. Ondertussen werd het project heen en weer gekaatst tussen drie studio’s en begonnen de problemen die zich zouden herhalen bij de productie van Furiosa. Gibson was immers te oud en vooral te gek (hij verviel in een antisemitische tirade nadat hij werd gearresteerd voor dronken rijgedrag) om nog in het kostuum van Max te kruipen. En toen Miller in 2010 alsnog aan de opnames wilde beginnen, had onverwachte regenval zijn Australische woestijndecor herschapen tot een groene oase.

In 2012 gingen de opnames van Fury Road alsnog van start in de Namibische woestijn, en werden ze bemoeilijkt door spanningen tussen hoofdrolspelers Tom Hardy (als Max) en Charlize Theron (als Furiosa). Acteur Nicholas Hoult vatte het conflict tussen Hardy en Theron in Blood, Sweat & Chrome samen als “alsof je op vakantie bent en je ouders zitten vooraan ruzie te maken in de auto”. Theron vertelde dat het “een zware shoot” was en dat ze “in overlevingsmodus zat” – “I was scared shitless”, legde ze uit in Buchanans boek.

Toen Hardy op een bepaald moment voor een zoveelste keer drie uur te laat opdraafde, kwam het conflict tussen de twee acteurs tot uitbarsting. Een die zo agressief was, dat Theron zich nadien een tijdlang niet meer veilig voelde in Hardy’s nabijheid en bijna voortdurend werd vergezeld door een producer om verdere ruzies te vermijden. Hardy legde op de persconferentie na de première in Cannes uit dat hij moeite had met de druk op de set en dat hij tijdens de opnames Millers visie niet begreep. Hij bood zijn excuses aan na de film gezien te hebben, en omschreef de filmmaker als “briljant”.

Pratende varkens

Het doet denken aan het interview dat Furiosa-hoofdrolspeelster Anya Taylor-Joy recent gaf aan The New York Times. “Ik ben nog nooit zo eenzaam geweest als toen ik in Furiosa speelde”, vertelde ze. “Ik wil er niet te diep op ingaan, maar alles waarvan ik dacht dat het makkelijk zou zijn, was moeilijk.” Maar ook zij benadrukte dat ze haar regisseur “fantastisch” vindt. “Als je zoiets gaat doen, hoop je in de handen van iemand als George Miller te zijn.”

Het is alleszins te begrijpen waarom Miller na Fury Road zwoer zich niet meteen opnieuw te verbranden aan Mad Max, en hij eerst het sprookjesachtige Three Thousand Years of Longing (2022) maakte. “Het laatste wat ik wilde doen, was een nieuwe Mad Max-film maken”, stelde hij andermaal. En toch is Furiosa er nu. “Het is zoals John Lennon zegt: life is what happens when you’re making other plans”, besefte Miller in het interview in The Guardian vorig jaar. “Ik heb allerhande andere plannen. Maar op de een of andere manier keer ik altijd terug naar Mad Max.”

Alle pratende varkens en tapdansende pinguïns ten spijt, het zijn dan ook de personages Max Rockatansky en Imperator Furiosa die Millers honger naar epiek stillen, en die van hem niet alleen. “Het is me twee keer overkomen,” herinnerde de filmmaker zich nog in The Guardian, “dat een jonge vrouw naar me toe kwam en zei: ‘Ik ben net bevallen van een dochter en ik wil haar Furiosa noemen.’ Dat betekent misschien wel iets.”