Nog voor de eigenlijke ceremonie begon, zorgde David Hudson met zijn didgeridoo voor een ijzingwekkende sfeer op New Buttes Cemetery, daar waar de geallieerden dankzij de Australische vijfde divisie op 26 september 1917 hun overwinning behaalden en het Polygoonbos inpalmden.

Klokslag halfzes startte de ceremonie. De Australische veteranenminister nam meteen het woord en gaf een korte geschiedenis over die bloedige slag op 26 september die deel uitmaakte van de derde Slag bij Ieper, ook wel de Slag om Passendale genoemd. Na het gebed nam de gouverneur-generaal van het Gemenebest van Australië, Peter Cosgrove, het woord. “We zijn hier vandaag uit respect en om onze affiniteit te tonen voor diegenen die hier streden. We proberen een glimp op te vangen van onze nationale ziel”, zei hij. “We zijn hier omdat we een immense band van menselijkheid delen. Deze Belgische grond, nu mooi, nu vredevol, is vooral altijd een plaats van Australische harten.” Voor Australië en Nieuw-Zeeland was de Eerste Wereldoorlog belangrijk in de identiteitvorming na hun onafhankelijkheid.

Na de hymne “O’Valiant Heart” nam ook prinses Astrid het woord. “Ik probeer achter elke naam een gezicht te zien. Als moeder van jongvolwassenen bloedt mijn hart als ik over de graven kijk, als ik de namen lees, als ik hun leeftijd zie. Voor die zware kost kunnen we enkel zeggen: dank u, en we zullen jullie herinneren, voor altijd”, zei ze, waarna de Last Post klonk. Ze mocht ook samen met Cosgrove de eerste kransen neerleggen bij de Stone of Remembrance van New Buttes, daar waar ruim 2.100 oorlogsslachtoffers liggen, van wie 564 Australiërs.

Op 11 oktober houden de Nieuw-Zeelanders nog een herdenking aan de Menenpoort. De Canadezen besluiten op 10 november, exact honderd jaar nadat de derde Slag om Ieper na een vreselijke raid van honderd dagen werd afgerond met de inname van Passendale.

Uitkijkpost

Exact honderd jaar geleden, tijdens de Eerste Wereldoorlog, brak om 5.50 uur de strijd los om Polygoonbos met als doel de verovering van de Butte, een aarden schietwand die door de Duitsers bezet werd als uitkijkpost.

De verliezen liepen langs beide kanten massaal op, maar de Australiërs van de vijfde divisie konden wel de Butte veroveren. Een belangrijke terreinwinst die de slag bij Passendale mee inluidde. Na de oorlog werd het bos opnieuw aangeplant, maar er schuilt nog steeds een indrukwekkende begraafplaats en een monument voor de Australische vijfde divisie op de Butte.