Ruil je waterfles voor glas of steek was in tijdens je pauze: zo kan je als werknemer fysieke klachten vermijden
Werknemers die vaak achter een beeldscherm zitten, maken minder kans op fysieke klachten als ze tijdens het werk meer bewegen. Dat zegt bewegingsexperte Femke De Meester nadat uit onderzoek is gebleken dat het aantal klachten bij die werknemers fors stijgt. In de bouwsector is het aantal fysieke klachten het hoogst, maar voor arbeiders daar zijn de oplossingen minder voor de hand liggend.
Volgens een analyse van preventiebedrijf Mensura is het aantal werknemers met fysieke klachten als nek- en rugpijn de laatste jaren fors gestegen. Opvallend is de sterke stijging in de dienstensector, een categorie van werknemers die heel wat uren van de dag achter een computerscherm gekluisterd zitten.
Het aantal mensen met fysieke klachten in de sector telde vorig jaar 24 procent. In 2019 lag dat aantal nog op 17 procent. De oorzaak daarvan is de toename van beeldschermwerk, zo stelt Mensura.
Tips voor beeldschermwerkers
Volgens bewegingsexperte Femke De Meester van het Vlaams Instituut Gezond Leven is beweging een van de belangrijkste remedies om fysieke klachten te voorkomen.
"Als je lang stilzit achter je computer is het heel belangrijk om te wisselwerken, of ieder half uur even recht te staan en te bewegen. Dat is niet alleen beter om fysieke klachten als nek- en rugpijn te verminderen, maar het beschermt je ook beter tegen hart- en vaatziekten en diabetes."
Met een paar kleine aanpassingen kan je al wonderen verrichten. "Je kan ervoor kiezen om geen waterfles op je bureau te zetten, maar een glas, zodat je vaker rechtstaat om het bij te vullen. Daarnaast kan je sommige taken zoals bellen bijvoorbeeld rechtstaand of in beweging doen."
Daarnaast speelt ook de manier waarop je voor je scherm zit een rol. "Het is belangrijk om te kijken naar de ergonomie", aldus De Meester. "Zo moet je er onder meer voor zorgen dat je stoel juist is afgesteld, dat je scherm op de juiste hoogte en afstand staat, en dat je je toetsenbord op de correcte manier plaatst."
Ook thuiswerkers kunnen maatregelen nemen om zich beter te weren tegen fysieke klachten, want ook als je vanuit de zetel of aan de keukentafel achter je scherm zit, kan je last krijgen van rug- en nekpijn. "In principe gelden dezelfde tips thuis, als op kantoor", aldus de bewegingsexperte. "Je moet het lang stilzitten voldoende onderbreken."
"Dat kan door recht te staan en rond te wandelen, maar ook door kleine huishoudelijke taken te doen tijdens pauzes, zoals de was insteken. Daarnaast is het ook belangrijk dat je een goede bureaustoel hebt die je zelf correct kan instellen, of dat je beschikt over een tweede computerscherm of toetsenbord."
Tijdens lange vergaderingen moet er soms eens rechtgestaan kunnen worden
Naast je individuele inspanningen is het ook belangrijk dat bedrijven zelf actie ondernemen om de werkomgeving aan te passen. "Tijdens lange vergaderingen moet er soms eens rechtgestaan kunnen worden. Dat zou niet abnormaal mogen zijn. Het is belangrijk dat een bedrijf aangeeft dat dat mag en kan, anders gaat dat ook niet gebeuren."
"Daarnaast moeten ondernemingen er ook voor zorgen dat er mogelijkheden zijn om recht te staan. Zo heb je bijvoorbeeld bureaus waaraan je kan staan. Als dat te duur is, kan je ook al veel doen met receptietafels", zegt De Meester.
BEKIJK - Achter je laptop, maar wel op loopschoenen: tips voor een gezonde werkplek
Bouw- en zorgsector
De bouwsector spant de kroon als het gaat om fysieke klachten. Zo had in 2023 bijna een derde van de werknemers last van onder meer nek- en rugpijn, stelt de analyse.
Maar daar liggen de oplossingen minder voor de hand. Volgens Ergonoom Roeland Motmans, voorzitter van de Beroepsvereniging voor Ergonomie (VerV), zullen bewegingstips het aantal fysieke klachten bij zware beroepen niet doen verminderen of vermijden.
Als we willen dat er minder mensen zijn met fysieke klachten, moeten we het werk minder zwaar maken
"Zware zaken tillen met rechte rug of meer rustpauzes inlassen is niet dé oplossing om fysieke klachten te verhelpen. Om echt doortastend te zijn moeten de problemen bij de wortel aangepakt worden. Als we willen dat er minder mensen zijn met fysieke klachten, moeten we het werk minder zwaar maken."
"Dat kan door bijvoorbeeld te investeren in hulpmiddelen zoals liften of kranen om zware goederen te tillen", aldus Motmans. "Maar dat kost geld, en in de bouw moet het productieproces vaak zo goedkoop mogelijk zijn, ten koste van de werknemer."
En dat geldt niet alleen voor de bouwsector. Ook in de zorg kampt 24 procent van de werknemers met fysieke klachten. "Ook in deze sector kan er meer geïnvesteerd worden in middelen om het werk minder zwaar te maken. Dat kan ook daar door middel van liften om patiënten te kunnen optillen, of door glijzeilen om patiënten makkelijker te kunnen verplaatsen."
Volgens Motmans is het essentieel om in iedere sector een minimum aan hulpmiddelen te voorzien om fysieke klachten zoveel als mogelijk te vermijden.
"In de logistiek is bijvoorbeeld al heel wat zwaar werk - bijvoorbeeld laden en lossen - door de jaren heen geautomatiseerd. Een goede richtlijn is dat werknemers manueel maximaal 15 kilogram herhaaldelijk optillen. Dat gaat de richtlijn moeten worden in alle sectoren", aldus Motmans.