Tijd voor een vaccin tegen medisch fake nieuws van dokter Google
Barbara Debusschere is journalist voor De Morgen.
Ook als het over onze gezondheid gaat, willen wij steeds meer ons eigen zegje doen en zijn we ‘kritische consumenten’ die letterlijk en figuurlijk niet meer alles slikken wat ‘meneer doktoor’ adviseert. Maar ook als het over gezondheid gaat, verzuipen we in zeeën van soms erg onbetrouwbare informatie.
Bij de huisarts zorgt dat voor confrontaties. ‘Ja maar, ik heb op een blog gelezen dat ik met mijn pijnlijke pols wel best steroïde-injecties neem, waarom schrijft u me dat dan niet voor?’, klinkt het dan bijvoorbeeld.
Zo’n patiënt is dan al snel een lastige betweter.
Ook al omdat de huisarts, die met een enorm grote waaier van vaak vage klachten wordt geconfronteerd, geen tijd heeft om de honderden onderzoeken die daarover dagelijks verschijnen op te volgen. En omdat de patiënt ‘omdat ik weet wat best is’, het niet langer pikt.
Enerzijds screenen ze permanent het nieuwe onderzoek. Anderzijds vertalen ze dat in makkelijk te vatten infografieken
Gehakketak
Meer en meer artsen aanvaarden in theorie wel dat het paternalistische model afbrokkelt en dat patiënten meer inzicht en aandeel krijgen in medische beslissingen. Maar om daarbij in de praktijk niet in oeverloos gehakketak of dovemansgesprekken te vervallen, is kwalitatieve informatie cruciaal.
En die is in niet zomaar voorhanden. Patiënten baseren zich vaak ongewild op twijfelachtige bronnen, terwijl overbezette artsen de vele nieuwe wetenschappelijke updates dus niet bijgebeend krijgen.
Daarom is het lovenswaardig dat een team specialisten dat mankement nu helpt op te lossen. Enerzijds screenen ze permanent het nieuwe onderzoek en puren ze er de voor huisartsen meest recente relevante conclusies uit. Anderzijds vertalen ze dat in makkelijk te vatten infografieken die alle behandelopties duidelijk op een rij zetten. Zo kun je samen met je dokter bespreken want nu voor jou de beste keuze is.
Vaak is er niet één optie maar zijn er meerdere, is het afwegen tussen winst (bijvoorbeeld minder pijn) en nadelen (bijvoorbeeld bijwerkingen)
Afwegen
Dat emancipeert niet alleen de patiënt. Het is eveneens een manier om inzicht te geven in hoe geneeskunde werkt. Vaak is er niet één optie maar zijn er meerdere, is het afwegen tussen winst (bijvoorbeeld minder pijn) en nadelen (bijvoorbeeld bijwerkingen). Vaak zijn er niet eens grote verschillen tussen dat ene middel en een ander. Meestal is wat je in advertenties ziet niet waar. Soms is het niet omdat iets bij de buurvrouw werkt dat het ook bij jou zal werken.
Mochten alle huisartsen dit overlegmodel omarmen, dan zou dat met andere woorden ook iedereen die ooit bij de huisarts belandt – zowat iedereen dus – meteen een vaccin geven dat beschermt tegen de massa aan pijnlijk onjuist, duur, gevaarlijk en ander medisch fake nieuws dat dokter Google biedt.