Antwerps burgerinitiatief helpt kansarme jongeren vooruit met behulp van rolmodellen

PEP! staat voor Positive Education Psychology. De vzw, die werkt met steun van de Koning Boudewijnstichting, mocht gisteren Hilde Crevits op haar kick-off verwelkomen. De minister van Onderwijs ging meteen in op de vraag van PEP! om een voltijdse werknemer te betalen vanuit het ministerie.

“Kort samengevat: we willen de sociale ongelijkheid in het onderwijs verminderen via rolmodellen die jongeren informeren over het onderwijs en inspireren om een diploma te behalen”, zegt Rihab Hajjaji, voorzitter van PEP! “We willen op termijn meer jongeren uit kansengroepen laten doorstromen naar het hoger onderwijs en zo ook naar de arbeidsmarkt.”

Kloof met autochtoon

Uit het recentste PISA-rapport (2015) van de OESO blijkt dat het onderwijs in Vlaanderen tot de absolute top van Europa behoort. Tegelijk is nergens anders de kloof tussen ‘allochtone’ en ‘autochtone’ leerlingen zo groot. “De statistieken tonen een oververtegenwoordiging van jongeren uit kansengroepen in het BSO (beroeps, red.) en het buitengewoon onderwijs”, zegt Rihab Hajjaji. “Anno 2017 is dit onaanvaardbaar. Met PEP!, een groep geëngageerde vrijwilligers, willen we dit probleem aanpakken. We zullen daarom leerlingen en studenten, van het eerste jaar middelbaar tot de eerste bachelor, koppelen met een van onze rolmodellen. We zijn nu met zo’n 160 professionals, dokters, advocaten, leerkrachten, ingenieurs. Deze ervaringsexperts zullen leerlingen en studenten tijdens coachingsessies inspireren, motiveren en ook informeren over de werking van het onderwijssysteem.”

Aan elke coach zal een leerling of student worden gematcht, al naargelang van het profiel van de coach en de interesse van de leerling of student. De teams komen geregeld samen, bijvoorbeeld na een rapport of belangrijke evaluatie.

PEP! organiseert verder ook sensibiliseringscampagnes die ouders en leerlingen op een laagdrempelige manier informeren over de onderwijsstructuren. Verder trekt PEP! ook met enkele ‘rolmodellenbeurzen’ naar hogescholen en universiteiten.

www.pepvzw.be

Sama Sellami (30): “Mijn vader is mijn rolmodel”

“Hoe ik alles combineer met mijn drukke job? Met wilskracht, passie en motivatie”, zegt Sana Sellami, een van de 160 rolmodellen van PEP! Sana Sellami is 30, heeft vier kleine kinderen, werkt in Brussel voltijds als coördinator bij de Centrale Raad voor het Bedrijfsleven (CRB, de raad waar overleg plaatsvindt tussen vakbonden en werkgeversorganisaties) en engageert zich vanaf nu vrijwillig bij PEP!

“Het is druk, maar mits een strakke organisatie en duidelijke afspraken met mijn man, die gelukkig vier vijfde werkt, lukt het wel”, zegt Sana Sellami.

Ze is opgegroeid in Nederland en behaalde aan de Universiteit Antwerpen een master in de Sociologie. Daarna doctoreerde ze in de Economische Wetenschappen met een proefschrift over hoe jongeren een job vinden die aansluit bij hun opleiding. Ze heeft een jaar werkcolleges gegeven aan de eerste bachelor Economie aan de Universiteit Antwerpen en heeft dan de overstap gemaakt naar de CRB.

“Mijn engagement voor PEP! is erg belangrijk voor mij omdat ik van dichtbij heb ondervonden hoe doorslaggevend het voor je toekomst kan zijn, te weten dat je gesteund wordt. Het onderwijs vandaag slaagt er helaas nog steeds niet in alle talenten te erkennen en verder te ontplooien. Het aantal leerlingen met een migratieachtergrond dat zonder diploma van school gaat, is nog altijd veel te hoog.”

De ouders van Sana Sellami zijn laaggeschoold en spreken slechts een weinig Nederlands. “Thuis hadden we het financieel niet al te breed, ik zat in een concentratieschool en mijn vriendenkring bestond vooral uit jongeren met Marokkaanse roots. Het klassieke profiel dus. Toch is het mij gelukt om te doen wat ik wilde doen. En dat is dankzij mijn rolmodel, mijn vader die me geleerd heeft vastberaden te zijn en altijd te blijven geloven in mezelf. Toen ik een tijd geleden een meisje leerde kennen dat met haar studies wilde stoppen omdat het te zwaar was en sommige leerkrachten niet meer in haar geloofden, wist ik wat me te doen stond. Ik wilde niet dat ze haar toekomst vergooide door een gebrek aan zelfvertrouwen en motivatie. Dus heb ik naar haar geluisterd. Omdat ze zich met mij kon identificeren qua achtergrond heb ik haar kunnen inspireren en motiveren. Nu is ze afgestudeerd als verpleegkundige.”

Hammad Shamid (24): “Je hebt een sterk netwerk nodig”

Twaalf jaar geleden leerde Hammad Shahid zijn eerste woordjes Nederlands. Nu werkt hij bij Janssen Pharmaceutica. Na één jaar is hij door zijn werkgever gepromoveerd tot business intelligence analyst.

Hammad Shahid was 12 toen hij vanuit Lahore in Pakistan naar België migreerde. Niet als vluchteling, maar na gezinshereniging. Zijn vader woonde al vele jaren in Antwerpen.

“Zoals alle nieuwkomers heb ik een jaartje OKAN (Onthaalklas voor Anderstalige Nieuwkomers, red.) gevolgd. Ik sprak natuurlijk geen woord Nederlands toen ik hier toekwam. Ik heb me lange tijd afgevraagd waarom er zo veel mensen de naam ‘jullie’ hadden. Ik dacht dat het een naam was, en niet een persoonlijk voornaamwoord…”

Hammad Shahid legde in het middelbaar een schitterend parcours af en ook aan de Universiteit Antwerpen waar hij vorig jaar als handelsingenieur is afgestudeerd.

“Ik ben niet hoogbegaafd, maar heb er gewoon keihard voor gewerkt. In eerste bachelor zaten we met twintig studenten met een migratieachtergrond. Ik ben de enige die erin geslaagd is in vijf jaar af te studeren. Dat is slechts 5% op het totaal, een redelijk hallucinant, laag cijfer. Waarom lukt het mij wel, en die anderen niet? Ik heb altijd de steun gehad van een sterk netwerk. Daarom besef ik als geen ander de kracht van een rolmodel.”

Beide ouders van Hammad Shahid hebben een universiteitsdiploma. “Voor hen was het logisch dat ik veel tijd in mijn studies stak, dat ik zou verder studeren. Dus, voor mij was het dat ook. Ik had het geluk dat mijn ouders hoge verwachtingen hadden. Je gedraagt je immers naar de verwachtingen van de mensen naar wie je opkijkt.”

“In mijn vriendenkring en op school zag ik andere dingen. Jongeren die op school pech hadden gehad, of bij wie de situatie thuis, financieel en sociaal veel moeilijker lag, en

wier ouders daardoor minder hoge verwachtingen aan hun kinderen stellen. Het ontbrak die jongeren niet aan ambities, maar wel aan het juiste netwerk om hen te inspireren, te motiveren, hen het gevoel te geven dat ze in zichzelf moeten geloven. En ook te informeren. Veel jongeren beseffen niet welke mogelijkheden het onderwijs biedt en welke kansen je op de arbeidsmarkt kunt krijgen als je ervoor knokt.”

Samira Azeroual (39): “Al kan ik maar voor enkelen het verschil maken”

Samira Azeroual werkt twintig jaar in het onderwijs in Antwerpen. Eerst als islamleerkracht, de laatste twee jaren als beleidsmedewerker van een grote basisschool, en nu als directrice van De Kleine Wereldburger. “We moeten nú naar een maatschappij waar iederéén thuishoort”, zegt ze.

“In 2020 zal meer dan de helft van de Antwerpenaars een migratieachtergrond hebben”, zegt Samira Azeroual, moeder van drie en directrice van de Borgerhoutse Steinerschool De Kleine Wereldburger.

“Als we de jongeren met een migratieachtergrond vandaag niet coachen, steunen en ervoor zorgen dat ze álle mogelijke kansen krijgen, in wat voor een maatschappij zullen we dan over twintig jaar leven? Ik maak me grote zorgen omdat ik weet dat veel jongeren vandaag niet op hun plek zitten. Daarom is het nu het moment om na te denken over hoe we vanuit een gemeenschappelijk waardepatroon een samenleving kunnen creëren waar iedereen zich thuisvoelt, ongeacht taal, cultuur of dresscode.”

“Kinderen, jongeren, kijken naar mij op omdat ik het, ondanks mijn achtergrond, gemaakt heb en nu directrice ben van een school. Maar ik ben van nature een volharder, niet iedereen kan dat. Daarom wil ik jongeren op het hart drukken niet op te geven en te blijven doorgaan. Ik kan dat niet voor heel België doen, maar als ik voor enkelen het verschil kan maken, is dat al prima.”

Samira Azerouals vader was een van de eerste Marokkanen die in 1964 in de mijn van Waterschei begonnen te werken. Samira is geboren en getogen in Antwerpen. Ze liep school in een katholiek instituut en was de primus van de klas. Toch werd ASO haar door het PMS, het vroegere CLB, afgeraden en startte ze met een klein hartje aan TSO. “De leerkrachten die in mij geloofden, zijn me bijgebleven, maar degenen die niet in mij geloofden ook. Ik herinner me dat mijn klastitularis mij aan het einde van het schooljaar ‘vergeten’ was te vermelden als ‘eerste van de klas’. Ik kreeg mijn geschenkboek achteraf, in de coulissen, zonder applaus. Natuurlijk was ze me niet ‘echt’ vergeten, ze gunde het me gewoon niet. Een pijnlijke ervaring die ik me eeuwig zal herinneren. Helaas maken veel jongeren dat nog elke dag mee, die discriminerende muren zijn er nog steeds. Daarom is een project als PEP! zo belangrijk.