Direct naar artikelinhoud
Sociale dumping

Poolse metselaar krijgt zelfde loon als Belgische collega

Marianne Thyssen.Beeld Franky Verdickt

Een Pool die bij ons komt werken als metselaar of vrachtwagenchauffeur moet voortaan hetzelfde loon krijgen als zijn Belgische collega's. Eurocommissaris Marianne Thyssen (CD&V) staat na maanden onderhandelen op een zucht van een belangrijk akkoord daarover.

Het is het belangrijkste Europees dossier op sociaal vlak. Mensen uit lidstaten als Polen, Bulgarije en Roemenië komen in België of onze buurlanden werken tegen lage lonen. Ze worden uitgestuurd via een bedrijf in het thuisland, waardoor ze een soort tussenstatuut hebben. Zoiets heet in vaktermen 'detachering'. Vooral in de bouw- en transportsector is het fenomeen wijdverspreid.

Er bestaat een richtlijn uit 1996 die stelt dat de buitenlandse werkkrachten minstens het minimumloon moeten krijgen van het land waar ze werken. Dat wordt nu opgetrokken tot het loon dat hun 'binnenlandse' collega's verdienen. 'Hetzelfde loon voor hetzelfde werk op dezelfde plaats' is het uitgangspunt van een nieuwe richtlijn van Europees Commissaris voor Sociale Zaken Marianne Thyssen (CD&V).

Het moet het orgelpunt worden van haar ambtstermijn. Sociale dumping heeft in veel landen de anti-Europese gevoelens gevoed. Haar voorgangers beten hun tanden stuk op het dossier. Nu staat ze op een zucht van een akkoord.

Achttien maanden onderhandelen heeft het haar gekost. Vooral de lidstaten uit het oosten van Europa lagen dwars. Zij vonden dat hun landgenoten alle kansen moeten krijgen om elders in de EU te gaan werken. "Ik heb me enorm geëngageerd en mijn visie vele keren daar gaan uitleggen", zegt Thyssen. Uiteindelijk gingen ze overstag. "Dit bewijst dat er wel degelijk nog Europese akkoorden mogelijk zijn, ondanks spanningen tussen oost en west." 

Let wel, het dossier is nog niet helemaal rond. Afgelopen week week werd in het Europees Parlement een eerste versie goedgekeurd, nu maandag moet Thyssen nog een akkoord bereiken met de verschillende lidstaten op een Europese ministerraad in Luxemburg. "Ik reken erop dat we hier uit geraken", zegt ze. Tegen volgende zomer moet de nieuwe richtlijn dan helemaal op punt staan.

Op de vergadering maandag moeten nog drie grote knopen worden doorgehakt. Hoelang kan iemand via detachering aan de slag gaan? In Thyssens voorstel gaat het om 24 maanden, maar onder meer Frankrijk en ons land dringen erop aan om dat terug te brengen tot 12 maanden. Ook is nog niet uitgemaakt of de maatregel meteen wordt ingevoerd. Mogelijk komt er nog een overgangsperiode.

En wat met de transportsector? De algemene regels zijn in principe van toepassing, maar omdat de job van vrachtwagenchauffeur per definitie internationaal is, moeten er nog specifieke afspraken worden gemaakt. De nieuwe richtlijn is niet gericht tegen arbeidsmigratie, benadrukt Thyssen. "Wel moet het op een eerlijke en faire manier gebeuren."

Geen revolutie

De vakbonden trekken al jaren aan de kar om sociale dumping aan te pakken. Zij reageren afwachtend positief. Maar ook de werkgevers uit de bouwsector steunen de maatregelen tegen sociale dumping. De bedrijfjes uit Oost-Europa doen hen oneerlijke concurrentie aan, vinden zij. In hun sector gingen er in ons land in vier jaar tijd 20.000 jobs verloren.

In de bouwsector gingen er in ons land in vier jaar tijd 20.000 jobs verloren door sociale dumping

Toch zien ze nog geen revolutie gebeuren. "We hebben in België al afspraken gemaakt om buitenlandse werknemers te betalen volgens dezelfde cao's", zegt Jean-Pierre Waeytens, secretaris-generaal van de Bouwunie, dat de kmo's in de sector vertegenwoordigt. "Het grootste verschil qua loonkosten zit in de sociale zekerheidsbedragen die moeten worden betaald in het thuisland. Die zijn in Polen of Bulgarije heel wat lager."

Thyssen heeft daarvoor ook een belangrijke maatregel klaar. Heel wat buitenlandse arbeidskrachten krijgen nu een deel van hun loon uitbetaald via een onkostenvergoeding voor de reis en het verblijf. Daarop betalen ze geen enkele sociale bijdrage, waardoor het verschil met België nog groter wordt. Dat wordt nu onmogelijk. "Dat is wel een belangrijke stap voorwaarts", zegt Waeytens.

Blijft nog een essentieel punt: hoe pak je de fraude aan? Soms worden vanuit België postbusbedrijfjes in het land van herkomst opgezet en worden er helemaal geen sociale bijdragen betaald. "Daar biedt dit geen antwoord op", zegt Marc Dillen, topman bij de Conferatie Bouw, dat de grotere ondernemingen vertegenwoordigt. Thyssen hoopt dat met de nieuwe richtlijnen de regels duidelijker worden en dus beter kunnen worden gecontroleerd.