Direct naar artikelinhoud
Standpunt

Komt er na de Turteltaks dan toch een Tommeltaks?

An Goovaerts.Beeld Eva Beeusaert

An Goovaerts is hoofdredacteur van De Morgen. 

De vier energieministers van het land zijn erin geslaagd een energiepact af te sluiten. Onder elkaar welteverstaan. Want een breed draagvlak voor het pact is er nog niet, zeker niet in Vlaanderen. N-VA verzet zich tegen het pact omdat het nog steeds voorziet de kerncentrales te sluiten, tegen de wil van de partij in. CD&V wil de energiepret niet echt bederven maar stelt zich luidop de vraag hoe onderbouwd het pact eigenlijk is. Terecht.

Het plan leest revolutionair maar voldoet eveneens aan de stelling van een Vlaamse volkswijsheid: als het te mooi lijkt om waar te zijn, is het dat meestal ook. Vragen over praktische haalbaarheid en betaalbaarheid stellen zich doorheen het hele document. De ambitie luidt om kernenergie volledig te vervangen door energie opgewekt uit nieuwe windmolens, gascentrales en zonnepanelen. In 2030 moet 40 procent van de Belgische stroomvoorziening groen zijn. Daarvoor moet het vermogen van zonnepanelen de komende dertien jaar stijgen van 3,2 naar 8 gigawatt en dat van windmolens van 2,8 naar 8,2. Drastische verhogingen.

Weinig ruimte, veel protest

Windmolens laten zich echter niet zo snel bouwen. Het Vlaamse windplan van Tommelein voorzag in de bouw van zeventig nieuwe windmolens dit jaar, het werden er eenentwintig. De plekken om ze te bouwen zijn schaars, eenmaal een plek gevonden is het protest meestal groot. Waardoor vergunningen aanslepen en zelfs nooit het daglicht halen. Ook de groei van zonnepanelen blijkt over zijn Vlaamse piek heen nu alle subsidies zo goed als weggevallen zijn.

Nieuwe gascentrales tot slot hebben niet alleen een helse vergunningsweg af te leggen, de centrales zijn verlieslatend en hebben subsidies nodig. Belastinggeld. En daar stopt het financiële plaatje niet: de ministers willen dat alle kantoren in ons land tegen 2050 energieneutraal zijn. Lees investeringen. De huizen van burgers moeten ook beter geïsoleerd zijn en in de strijd tegen fossiele brandstoffen mogen mazoutketels vanaf 2035 niet meer verkocht worden. Lees, nog meer investeringen.

Een vergroening van het energiebeleid is noodzakelijk. Transparantie over haalbaarheid en betaalbaarheid ook

Een vergroening van het energiebeleid is noodzakelijk. Maar transparantie over haalbaarheid en betaalbaarheid is dat ook. Geen enkele regering heeft de nodige financiële middelen opzij staan om dit plan te financieren. Sparen is niet zo een populaire politieke keuze in ons land. Zullen de bedrijven het gros van de inspanningen dragen zoals Tommelein eerder al verhoopte? Twijfelachtig.

De burger dan maar? Komt er na de Turteltaks dan toch een Tommeltaks? Wil de Vlaamse minister van Energie dit scenario vermijden, dan koppelt hij aan zijn energiepact een financieringspact waarbij hij nu al een faire spreiding van de kosten voorziet tussen burgers, bedrijven en overheid. De liberale partij zou, na de heisa rond de Turteltaks, het belang van dergelijke voorzienigheid juist moeten kunnen inschatten.