In het doorgaans zo grauwe Slavonski Brod is het nu feest, ook zonder titel

Zaterdag 14 juli 21.30 uur

De burgemeester van het Kroatische stadje Slavonski Brod besloot zaterdag dat hij de bevolking tijdens de finale tegen Frankrijk tweeduizend gratis biertjes en tweeënhalfduizend worsten cadeau doet.

‘Voor ons kampioensfeest’, zegt cateraar Mateo optimistisch. Bij de invallende duisternis zet Mateo barbecues neer, op het terrein waar morgen het grote scherm zal worden opgebouwd: midden in de oude stadsvesting - Brod betekent burcht. Ooit was hier vlakbij de grens tussen het Habsburgse en het Ottomaanse Rijk. Nu ligt Slavonski Brod, 59 duizend inwoners, op de EU-grens tussen Kroatië en Bosnië.

Kroatië dankt de finale aan deze stad. Het was Mario Mandzukic die ‘de vurigen’ langs de Engelsen schoot, en hij werd hier in 1986 geboren. Na vier jaar als vluchteling in Duitsland te hebben geleefd, keerde hij hier als tiener terug. Van het dak van een leegstand flatgebouw vol schietgaten uit de Joegoslavië-oorlog wappert in de avondbries een roodwitgeblokt spandoek: ‘Hvala Mario’, Mario bedankt.

22.30 uur

Het glamoureuze, toeristische Kroatië lijkt veel verder weg dan de 350 kilometer die het hemelsbreed is, hier aan de groezelige oever van de grensrivier de Save. Wie langs de boulevard wandelt, komt de hele Kroatische selectie tegen: een oude Modric met een 2-jarige Modric op de arm, een rokende Perisic, een Rakitic met een diep decolleté - shirtverkopers moeten een recordomzet hebben gemaakt. Twee blonde broertjes Mandzukic spelen rond de fontein die een intense chloorlucht verspreidt. Ze babbelen in het Zweeds. Hun vader is hier geboren en als kind gevlucht, net als Mandzukic. Nu Kroatië in de finale staat, wilde hij zijn kinderen laten zien waar ze vandaan komen.

Zondag 15 juli 10.30 uur

Marko Babic (26) en zijn familie gaan naar een bruiloft - de mannen in voetbaltenue, de vrouwen in roodwitte jurken. ‘Je moet toch wat’, grijnst hij terwijl zijn oom voorzichtig een roze bruidstaart onder de enorme Kroatische vlag door tilt. Babic is over uit Zwitserland, waar hij woont en werkt. Voor hoogopgeleide jongeren is Slavonski Brod geen goede stad om te wonen. Op een dag zonder finale is Slavonski Brod niet de gelukkigste stad van het land: veel inwoners zijn ontevreden door leegstand en werkloosheid. Het politieke resultaat wordt belichaamd door de gulle worstenburgemeester, van de extreem-rechtse HSP-partij.

13.30 uur

‘Het voetbal heeft ons de politiek al twee weken doen vergeten!’, roept Damir (40) stralend en met waterige oogjes. ‘Iedereen in Kroatië is zielsgelukkig.’ Op de dag van een voetbalfinale zijn alle clichés waar. Bij café Armani hijsen ze het tweede varken van vandaag aan het spit. Op de tafeltjes staat zoveel van de plaatselijke, troebelbruine schnapps dat de vraag gerechtvaardigd is hoeveel de aanwezigen hier straks nog meekrijgen van de kampioensstrijd. Nadat hij een kwartier over het Oranje van weleer heeft georeerd,  - Kieft was zijn favoriet - waagt Damir zich aan een voorspelling: ‘Frankrijk is beter, Mbappé gaat sneller dan een raket. Maar Kroatië gaat winnen, want Kroatië speelt uit het hart.’

16.55 uur

Het volkslied klinkt in Moskou en in de vesting van Slavonski Brod. Student Korana (25) wappert met haar roodwitgeblokte nagels voor haar ogen. ‘O jee, ik moet huilen! Van geluk natuurlijk.’

17.18 uur

Frankrijk scoort. Nee, zien ze het goed? Ja. Het is nog erger, blijkt in de herhaling. Mandzukic, held van Slavonski Brod, was de man wiens hoofd de bal het laatst raakte. Eigen doelpunt. Handen slaan voor monden. Een paar minuten maar. Dan blaast iemand op een plastic toeter. Dan nog iemand. Al snel is de kakofonie van voor het Franse doelpunt in ere hersteld.

17.30 uur

De vijf minuten na de gelijkmaker van Perisic volgt de menigte op het gehoor. Dikke vuurwerkdampen versperren het zicht op het grote scherm. Hoesten en juichen tegelijk? Kroaten kunnen dat.

17.55 uur

Wachtend op hun worsten chatten Antonella (21) en Slavin (20) met vrienden over de wedstrijd. Hoe valt de 2-1 achterstand? ‘We gaan winnen’, zegt Slavin. ‘Mandzukic is de beste!’, zegt Antonella. ‘Het eigen doelpunt repareert hij in de tweede helft, let maar op.’

18.30 uur

Antonella krijgt gelijk, in zekere zin. Mandzukic scoort in de 69ste minuut, de Franse keeper Lloris afstraffend voor onoplettendheid. Maar de pleister is te klein voor de wond. De stadsheld brengt de achterstand terug naar 4-2. Nog twintig minuten. Kan het nog? ‘Natuurlijk kan het nog’, zegt Bruno. ‘Dit is Kroatië!’ Dan host hij mee op het zojuist ingezette lied. Jezus host ook mee, aan het grote gouden kruis aan Bruno’s kettinkje.

18.55 uur

Met het laatste fluitsignaal wordt het applaus ingezet. Geen boegeroep, geen anti-Franse sentimenten. Hier en daar tranen, dat wel. Maar al snel viert Slavonski Brod feest, met parades van toeterende auto’s, vlaggen die in parken en op daken worden geplant en de nationalistische voetbalhit van Zapresic Boys, de clubband van Dinamo Zagreb, getiteld: Mijn spel heet Kroatië.

Marcel (17) deint bedremmeld mee. ‘Shit man! We hadden het verdiend! Frankrijk had meer geluk.’ Vijf minuten later heeft hij zich herpakt. ‘Twintig jaar geleden werden we derde, nu tweede. Volgende keer winnen we wel!’ Zijn vader legt een arm om hem heen. Samen zingen ze mee. ‘Ik weet nog goed, lang geleden, dat mijn vader me voor het eerst meenam naar het stadion...’ Dit land is winnaar in verliezen.