Als de dijken breken: redden wormen, mosselen en zeewier onze kust bij 1.000-jarige storm?

© vln

Aan onze kust lopen sinds vorige week proefprojecten met wormen: de diertjes worden er ingezet om onze stranden te beschermen tegen … stormen. Dat meldt ‘Krant van West-Vlaanderen’. Het lijkt onvoorstelbaar dat ze in staat zijn onze stevige dijken te vervangen, maar toch beschikken ze over een uniek talent: “Ze kunnen riffen doen ontstaan die onze stranden steviger maken”, zegt Alexia Semeraro van het Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek (ILVO).

evdg

Toen storm Dieter begin 2017 zijn doortocht maakte aan onze kust, spoelden hoge golven tonnen zand weg van de stranden. Dat veroorzaakte metershoge zandkliffen en vooral een financiële kater: de schade was volgens een eerste prognose opgelopen tot 17 miljoen euro. Vlaams minister van Openbare Werken en Toerisme Ben Weyts (N-VA) plande toen nieuwe investeringen om onze kust te verdedigen op lange termijn. Maar hij is niet alleen: onder meer het Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek (ILVO), waterbouwbedrijven DEME en Jan De Nul, textielbedrijf Sioen Industries en het Oostendse onderzoeksbureau eCoast zijn al lang bezig met innovaties die ons kunnen beschermen tegen stormweer.

Wormen, mosselen en wieren

Volgens de wetenschappers is er meer mogelijk dan een proefeiland of harde structuren (zoals dijken) om onze kust te beschermen. Momenteel worden drie manieren getest om natuurlijke riffen te doen ontstaan: werken met mosselen, wieren en met wormen. De hoofdrol is weggelegd voor de schelpkokerworm. Het diertje van zo’n 30 cm lang komt van nature voor aan onze kust en bestaat uit tot 300 segmenten.

LEES OOK. Knokke-Heist blijft strijden tegen proefeiland: animatiefilmpje waarschuwt voor “binnenvaart vlak voor de kust, stranden besmeurd met slib en afval, en kanaal zonder golven”

“Die worm maakt kokertjes aan met zandkorrels, stukjes schelp en het eigen slijm die steviger zijn dan zand”, legt Alexia Semeraro uit aan Krant van West-Vlaanderen. Volgens de wetenschappelijk medewerkster aan het ILVO kunnen de schelpkokerwormen verharde stukken zakken, een soort rif dus, bouwen door de kokertjes die ze maken. “Als we zulke riffen kunnen doen ontstaan op plaatsen waar het strand minder stabiel is, verstevigen we de stranden. Zo spoelt minder zand weg, vormen zich meer duinen... en zijn we beter beschermd tegen stormen.”

Duizendjarige storm

Onze kustlijn is onderhevig aan erosie door de smalheid van Het kanaal, dat als een trechter werkt voor het zeewater. Daarom moeten onze stranden geregeld opgehoogd worden. En net daarbij komen de wormen helpen. “Een storm zal je niet verhinderen met wormen”, zegt projectcoördinator Tomas Sterckx, werkzaam bij DEME dat gespecialiseerd is in baggeren, landwinning en haveninfrastructuur. “Maar de riffen die ze vormen, remmen wel de gewone erosie af.” En dat zorgt er dan weer voor dat ze stranden creëren die wél een duizendjarige storm kunnen doorstaan, een zeer zware storm die zich statistisch gezien eens om de duizend jaar kan voordoen. “Ze laten toe een ecosysteem uit te bouwen dat voldoende sterk is dat het op zichzelf kan staan. En daar willen we naartoe,” klinkt het in Krant van West-Vlaanderen.

Testzones

Het team van wetenschappers is al langer bezig met laboproeven, maar sinds vorige week lopen de eerste proefprojecten met schelpkokerwormen ook op de stranden aan onze kust. “Het zijn testopstellingen op het strand van Bredene en in de Baai van Heist”, zegt Semeraro. “Die zullen normaal een kleine maand duren. Zowel in Bredene als in Heist zijn er zes zones van één vierkante meter.”

De uiteindelijke bedoeling is dat de diertjes zich massaal zullen vestigen op desgewenste plaatsen. Want om van een stevig rif te spreken dat effectief voor verandering kan zorgen, moeten er 500 tot 1.000 wormen per vierkante meter voorkomen. “Er zijn er zelfs met 20.000 individuen per vierkante meter. Om de wormen te krijgen waar wij ze willen, moeten we de natuur een handje helpen en zelf voor de ondergrond zorgen waarin de larven goed gedijen. We onderzoeken nu welke ondergronden het meest geschikt zijn.”

De onderzoekers hopen dat wandelaars op het strand de testopstellingen ongemoeid laten. Er staan infoborden. “Mensen staan mogelijk negatief tegenover ons project of gooien het op één hoopje met de mogelijke komst van eilanden voor de kust van Knokke-Heist. Maar het publiek moet beseffen dat de kustbescherming niet overal op dezelfde manier gebeurt. Er zijn brede en smalle stranden, duinen, havens... Voor elk gebied zoeken we de meest geschikte oplossing.”

Aangeboden door onze partners

Hoofdpunten

Aangeboden door onze partners

Beste van Plus

Lees meer

Meest Gelezen