Nintendo keert terug naar kartonnen roots
Met zijn project Labo, dat bordkartonnen creaties koppelt aan games op de Switch-videogameconsole, maakt Nintendo een merkwaardige cirkel rond: meer dan 100 jaar geleden begon de Japanse spelletjesgigant als een fabrikant van kartonnen speelkaarten. Een tijdperk dat nog altijd lichtjes het bedrijf zijn spelfilosofie beïnvloedt.
Toen Nintendo eind vorige week Labo aankondigde, een set bordkartonnen uitbreidingen waarmee spelers allerlei knutselwerken kunnen bouwen rond de Nintendo Switch-console en diens losstaande accessoires, werd het hele project aanvankelijk als klinkklare nonsens onthaald. Wat zou het dat spelers geïnteresseerd zijn in het bouwen en daarna inkleuren en bestickeren van een kartonnen piano, vislijn, robot of auto, die vervolgens interactieve mogelijkheden krijgt dankzij bepaalde componenten van de Switch-console die daarin kunnen worden geschoven? Maar Nintendo heeft een goed oog in het succes van zijn nieuwste creatie, die volgens Europese baas Satoru Shibata bestemd is voor "speelse creatievelingen van iedere leeftijd".
De Japanse spellenmaker weet ook meer van kartonnen spelletjes af dan u misschien beseft. In 1889 zag het bedrijf het levenslicht als fabrikant van kartonnen speelkaarten, en het was pas in de vroege jaren 70 dat het zijn activiteiten begon uit te breiden naar elektronische spellen.
Lang voortraject
Aan dat uiteinde van de negentiende eeuw startte Fusijaro Yamauchi in Kyoto een bescheiden winkeltje in hanafudakaarten: speelkaarten die – in plaats van de cijfers en figuren in een typisch westers kaartenblok – kleurrijke patronen en beeltenissen laten zien, zoals een everzwijn, de maan en een chrysant. Yamauchi begon toen een eenvoudige winkel in hanafudakaarten met een aangrenzend atelier, waar hij dikke kartonnen kaarten met de hand vervaardigde uit de schors van de moerbeiboom. Tegen 1907 waren die al zo'n succes dat hij was overgegaan naar massaproductie, en zijn rijk uitbreidde met westerse speelkaarten.
Sommige van de vernieuwingen die het bedrijf doorheen de jaren doorvoerde in de industrie, verraden een verregaand out of the box-denken
Aan het begin van de jaren 60 liet het bedrijf, onder Yamauchi's schoonzoon Sekiryo, al zo'n 600.000 kaartenpakketten per jaar van de band rollen, en had het een licentiedeal met de Amerikaanse mediabedrijven Disney en King Features (de rechtenhouders van tekenfilmfiguur Popeye). Tijdens de sixties breidde Nintendo zijn activiteiten uit naar bordspellen en plastic speelgoed (en ook, gedurende korte tijd tenminste, voorverpakte rijstproducten en keeshotelletjes). Om pas in de vroege jaren 70 de eerste elektronische spelletjes te ontwikkelen, die vervolgens resulteerden in de eerste Game & Watch-miniconsoles in 1980.
Buiten het kistje
Tel maar uit: Nintendo is véél langer een fabrikant van speelkaarten geweest dan het vandaag een videogamebedrijf is. En die lange voorgeschiedenis beïnvloedde in niet geringe mate het bedrijf zijn visie op wat een spel is. In interviews vertelt Shigeru Miyamoto, Nintendo's rockster-designer die onder meer Super Mario Bros, Donkey Kong en The Legend of Zelda creëerde, hoe de gameontwerpafdeling zich in de vroege jaren 80 in een verdieping van de hanafudakaartenfabriek bevond.
Maar belangrijker nog: Nintendo heeft het hele spel-element altijd al van buitenaf bekeken. Sommige van de vernieuwingen die het bedrijf doorheen de jaren doorvoerde in de videogame-industrie, zoals de Wii-zwaaipook en de Donkey Konga-trommels die het in 2003 lanceerde om huisprimaat Donkey Kong in sommige games te besturen, verraden zo'n verregaand out of the box-denken. In een interview met De Morgen, enkele jaren geleden, drukte Miyamoto dat zo uit: "Bij iemand die aan het gamen is, zie je drie verschillende circuits aan het werk: het monitorscherm, de machine die nodig is om de software te draaien, en de mens die de machine bedient. De snelle technologische evolutie van het scherm en de machine valt niet te betwisten, maar ook op niveau van de mens is er altijd nog ruimte voor vernieuwing.”
