Teruglezen - Peter R. de Vries getuigde opnieuw tegen Holleeder
Live
De zitting is ten einde
Met de woorden van Holleeder is een einde gekomen aan deze zittingsdag. Donderdag gaat de zaak verder met de inhoudelijke behandeling van het dossier 'Viool', over de liquidatie van Cor van Hout en Robert ter Haak bij een Chinees restaurant in 2003.
Peter R. de Vries zal zeker nog eens terugkeren om te getuigen, liet de rechtbank al doorschemeren.
Beschuldiging van meineed was een vergissing, zegt Holleeder
Holleeder neemt het woord. Hij wil niet ingaan op uitspraken van De Vries, want dan wordt het ‘een welles-nietes-verhaal’. Maar hij wil nog wel wat kwijt over de meineed waarvan hij De Vries eerder tijdens de zitting beschuldigde. Dit was ‘een vergissing’, zegt Holleeder bij nader inzien.
Hij was het telefoongesprek met De Vries vanuit de EBI, via het kantoor van zijn toenmalige advocaat Stijn Franken over de vermeende bedreiging van advocaat Ficq ‘vergeten’: ‘Ik heb Peter niet beschuldigd van meineed omdat ik hem in de maling nam; ik heb het me niet gerealiseerd.’
De Vries: 'Ik heb meer kleding dan alle vrouwen hier in de zaal'
Nog een verhaal dat over De Vries de ronde gaat, aldus de rechtbankvoorzitter: hij zou Versace-kleding van Willem Holleeder hebben aangenomen.
De Vries: ‘Dat is bespottelijk. Ter verduidelijking: ik heb van helemaal niemand kleding nodig. Ik heb een kledingsponsor. Ik heb meer kleding dan alle vrouwen die hier in de zaal bij elkaar zitten.'
Holleeders bewering dat De Vries een relatie had met Sonja is 'infaam en abject'
De Vries wil nog iets belangrijks kwijt, namelijk over de verhouding die hij volgens Holleeder heeft gehad met zijn zus Sonja. ‘Ik heb nooit ook maar één uur, één minuut, één seconde een verhouding met haar gehad. Een relatie, een aanraking of wat dan ook. Ik put me hier in uit omdat ik niet een soort Clinton-achtige situatie wil laten bestaan.’
Het is volgens De Vries ‘infaam en abject’ dat Holleeder keer op keer deze niet-bestaande verhouding aanhaalt. De Vries heeft hier wel een verklaring voor: ‘Iemand die in het leven nog nooit belangeloos en onbaatzuchtig iets voor iemand heeft gedaan, kan zich ook niet van een ander voorstellen dat hij dit doet. Hij heeft zelfs zijn eigen dochter in de steek gelaten.’
De Vries nam zeker geen Heineken losgeld van Van Hout aan, zegt hij
Het OM informeert naar een beschuldiging van Holleeder dat De Vries Heineken losgeld van Cor van Hout meenam vanuit Guadeloupe – waar hij met Holleeder zat in afwachting van zijn uitlevering naar Nederland.
‘Karaktermoord’, volgens De Vries. Hij heeft inderdaad een bundel biljetten van twintig dollar aangenomen van Van Hout. ‘Maar dat was geldig geld dat hij mocht hebben. Hij vroeg: Peter, zou jij dit aan Sonja willen geven?’
Van Hout was bang, zo zegt De Vries, dat het geld hem op het vliegveld afhandig zou worden gemaakt bij de fouillering. ‘Ik zou u zeggen, voorzitter, dat heb ik toen gedaan. Omdat ik wist dat het geen losgeld was. Het was van een andere valuta. Het had verder geen betekenis. Vandaag de dag zou ik zeggen: dat moest ik maar niet doen. Maar het was 32 jaar geleden, ik was toen nog een angry young man.’
Holleeder vroeg De Vries wat hij vond van zijn deelname aan College Tour
Het OM wil van De Vries weten of media hem wel eens hebben benaderd voor advies.
Panorama en PowNed hebben wel eens contact met hem opgenomen, zegt De Vries. ‘Ze wilden iets met Willem doen en vroegen of dat een goede zet was of dat er haken en ogen aan zaten. Ik heb ze met de grootst mogelijke klem gezegd daar nooit aan te beginnen, op geen enkele manier.’
Bent u ook wel eens door Holleeder benaderd voor advies?, luidt de volgende vraag.
Holleeder stond een keer ‘plotseling’ voor zijn deur, zegt De Vries. Hij was uitgenodigd voor College Tour en wilde van De Vries weten wat hij daarvan vond.
En, wat heeft u geantwoord?
‘Ik weet niet meer exact wat ik heb gezegd. Ik heb hem voorgehouden dat hij daarmee een risico liep. Dat je daar ongelooflijk kunt afbranden.’
De Vries maakte bewust geen uitzending over moord Cor van Hout
Aanklager Lars Stempher vraagt zich af waarom De Vries nooit een uitzending maakte over de liquidatie van Cor van Hout.
Zijn vriendschap met Van Hout ‘gaf een groot dilemma’, antwoord De Vries. Ook had Astrid, de jongste zus van Holleeder, hem gewaarschuwd dit niet te doen. De Vries: ‘Het kwam binnen als bloedserieus.’
Wist Holleeder van contract dat werd opgesteld over boek?
Advocaat Janssen is door zijn vragen heen. Het woord is aan het OM.
Terug naar 1986, het jaar dat Willem Holleeder en Cor van Hout in Frankrijk hotelarrest hadden kort na hun arrestatie vanwege de ontvoering van Ferry Heineken. Peter R. de Vries verbleef in hetzelfde hotel in Évry en wist het tweetal te overtuigen met hem mee te werken aan een boek over de ontvoering. Later zou dit een besteller worden.
In 1986 werd hiervoor een overeenkomst gesloten waarin de financiële verdeelsleutel was opgenomen (Holleeder deelde op eigen verzoek niet mee). In deze overeenkomst werd ook gerept over filmrechten, mochten die ooit worden gekocht (dit gebeurde, tot ongenoegen van Holleeder, red.).
Of Holleeder betrokken was bij het opmaken van dit contract?, vraagt aanklager Lars Stempher.
De Vries: ‘Laat ik het zo zeggen. Die is wel betrokken geweest bij het opmaken van dit contract. Daar is over gesproken. Hij was daar bij en hij wist wat er gebeurde.’'Politieman leverde tegen betaling van een ton het Endstra-dossier aan Holleeder'
Eén van de verhalen waarover De Vries twijfelt, is dat van een politieman die bij Holleeder in het krijt zou staan omdat zijn dochter was verkracht. De dader ontsprong justitieel de dans, maar een zware crimineel sneed uit wraak zijn geslachtsdeel af - de suggestie wordt gewekt dat dit in opdracht van Holleeder was.
In ruil hiervoor zou de politieman floppy’s - tegen betaling van 100 duizend euro door 'een vriend uit het Endstra-team' - aan Holleeder hebben doorgespeeld met daarop het ‘complete dossier van Willem Endstra’. Hij vroeg aan Peter R. de Vries of hij die voor hem zou kunnen uitdraaien.
De Vries kreeg inderdaad het Endstra-dossier aangeleverd, maar twijfelt of het verhaal over de verkrachter klopt. ‘Ik had het verhaal nooit eerder gehoord of gelezen.’De Vries: 'Ik dacht wel eens: klopt dat wel?'
Heeft De Vries wel eens getwijfeld aan de waarheidsgetrouwheid van de verhalen die Holleeder hem vertelde?, wil de rechter weten.
De Vries: ‘Ik dacht wel eens bij mezelf: klopt dat wel? Wat is de reden om het te vertellen? Aan de ander kant heb ik in mijn loopbaan geleerd dat het meest onwaarschijnlijke en onmogelijke toch waar is. Dus ik heb bij mezelf gezegd: vraag niet hoe het kan, maar profiteer ervan.’
'Holleeder moest van Ficq ontkennen dat Dino S. aanwezig was bij gesprek op kantoor Moszkowicz'
De zitting is hervat.
Peter R. de Vries gaat verder met een samenvatting van de gespreksverslagen die hij heeft opgetekend van zijn ontmoetingen met Holleeder.
Het refereert weer aan de vermeende bedreiging van Ficq aan het adres van Holleeder en zijn toenmalige advocaat Franken. Volgens Holleeder zette zij hem onder druk om te ontkennen dat Dino S. aanwezig was bij een gesprek op het kantoor van advocaat Bram Moszkowicz.Bénédicte Ficq noemt aantijging van bedreiging 'de grootst mogelijke onzin'
‘De grootst mogelijke onzin.’ Zo noemt advocaat Bénédicte Ficq in een verklaring op Twitter de aantijging dat zij Holleeder en diens toenmalige advocaat Franken zou hebben bedreigd in ruil voor een onjuiste verklaring over Dino S, een van de hoofdveroordeelden in het grote liquidatieproces Passage.
In Passage, zo stelt Ficq, is deze aantijging reeds door Astrid Holleeder gekwalificeerd als ‘tekenend’ voor de leugenachtigheid van haar broer Willem. Volgens Ficq wilde zij Holleeder in het Passageproces oproepen als getuige omdat hij de naam van Dino S. zou hebben misbruikt. Hij zou Dino S., met andere woorden, ten onrechte verdacht hebben gemaakt.
Ficq zou dit voornemen ‘professioneel collegiaal’ aan advocaat Franken hebben gemeld. Volgens Ficq wordt hier nu ten onrechte, met behulp van Peter R. de Vries, een ‘bedreigingsverhaal’ van gemaakt.
Strafadvocaat Bénédicte Ficq.Beeld anp 'Er zijn broodjes voor u geregeld, meneer De Vries'
De zitting wordt drie kwartier geschorst. ‘Ik zie dat u krentenbollen heeft meegebracht, maar er zijn broodjes voor u geregeld’, zegt de voorzitter, verwijzend naar de ingezonden brief die De Vries in de Volkskrant heeft geplaatst over de wijze waarop hij als getuige wordt behandeld (geen eigen ruimte om zich tijdens de schorsingen terug te trekken, geen parkeerplek in de beveiligde parkeerplaats, geen lunch).
Zo kwamen de ontmoetingen tussen De Vries en Holleeder tot stand
Uit de gespreksverslagen van Peter R. de Vries blijkt hoe de ontmoetingen tussen de misdaadjournalist en Holleeder tot stand kwamen. Oudste zus Sonja belde hem en vroeg of ze langs mocht komen. Vervolgens kwam Willem voorrijden (soms in de auto van Sonja).
Zo vertelde Willem Holleeder eens tegen Peter R. de Vries dat diens toenmalige advocaat Bram Moszkowicz bij voormalig officier van justitie Fred Teeven moest komen. Teeven zou tegen Moszkowicz hebben gezegd dat hij ‘niet met de CID (Criminele Inlichtingen Eenheid, red.) moet praten, maar met mij’.
Teeven moest volgens Willem Holleeder op papier zetten dat het om een informatief gesprek ging. Daarna zou Holleeder hebben willen verklaren over de Joegoslaaf Joca, volgens het OM de spil in een serie afrekeningen in Amsterdam.
'Holleeder: ik stond op Endstra's dodenlijst'
In één lange monoloog gaat Peter R. de Vries door de gespreksverslagen die hij in de loop der jaren heeft opgetekend. Het gaat onder meer over vastgoedhandelaar Willem Endstra, die volgens Holleeder contact met Hells Angel Wim Pijper had opgenomen om hem voor het clubhuis van de Amsterdamse chapter – waar Holleeder geregeld kwam – te vermoorden. Pijper was een zakenrelatie van Endstra. Hij had geld bij hem geïnvesteerd.
In een ander gespreksverslag bezwoer Holleeder dat hij Endstra nooit heeft afgeperst. ‘Daar zal nooit een spat bewijs van worden gevonden, want het is gewoon niet zo.’
Volgens Holleeder werd Endstra door de media als slachtoffer weggezet, ‘terwijl hij heel wat mensen kapot heeft gemaakt, geruïneerd, vermoord of bijna vermoord'.
Hij noemt Ronald van Essen (die bij een mislukte aanslag invalide werd) en xtc-producent Danny Leclerc. Ook hijzelf zou op Endstra's dodenlijst staan.
'Holleeder zei dat Mieremet hem wilde vermoorden'
De Vries vertelt over een gesprek dat hij in juni 2004 in een bos bij Hilversum had met Holleeder. Dat ging over de minnares van Endstra (zijn secretaresse), die was getrouwd met een politieman. De politie vroeg haar de sleutel van Endstra's kantoor te overhandigen om heimelijk afluisterapparatuur te kunnen installeren. Endstra stelde vervolgens voor het spel mee te spelen om te kijken wat de politie zou uitspoken.
De Vries: ‘Dan zegt Willem Holleeder dat hij die man van de secretaresse ooit hormonen heeft gegeven omdat hij zijn conditietest bij de politie niet dreigde te halen. Zo kreeg Holleeder een beetje een voet tussen de deur.'
In hetzelfde gesprek zegt Holleeder dat Mieremet hem wilde vermoorden. ‘Hij noemde hem een massamoordenaar. Iedereen wist het, maar niemand deed er wat aan.’
In 2005 werd Mieremet geliquideerd in Thailand, mogelijk in opdracht van Holleeder.
De Vries vat gespreksverslagen samen, op verzoek van rechter
Weer wordt er een gespreksverslag uit de map van De Vries bijgehaald. Halverwege een gedetailleerd en vrij onnavolgbaar verhaal stelt de rechter voor dat De Vries een overzicht geeft van wat er in de verslagen staat, zodat daarna een inschatting gemaakt kan worden welke zaken verdere toelichting behoeven.
De Vries stemt toe om er ‘in vogelvlucht doorheen te gaan.’
Bénédicte Ficq komt snel met een reactie
Bénédicte Ficq laat desgevraagd per sms weten dat ze snel met een reactie komt op het verhaal van De Vries (zie vorige update).
'Advocaat Bénédicte Ficq dreigde Holleeder dat hij ontlastend moest verklaren over Dino S.'
'De Vries pleegt meineed!', breekt Holleeder in. Want hij liegt over een telefoongesprek dat hij in 2011 met hem zou hebben gevoerd over vastgoedhandelaar Paarlberg.
In 2011, zo zegt Holleeder, zat hij nog in de EBI. Het gesprek kon dus niet hebben plaatsgevonden. Hij mocht niet bellen vanuit de gevangenis, laat staan praten met een journalist.
De Vries haalt er wat documenten bij, waarop handgeschreven aantekeningen staan van Holleeder. Die gaan over een ontmoeting die Stijn Franken, de toenmalige advocaat van Willem Holleeder, had met De Vries. De reden hiervan is opmerkelijk: advocaat Bénédicte Ficq zou Franken en Holleeder via haar cliënt Dino S. hebben bedreigd en afgeperst met als inzet dat Holleeder een gunstige verklaring zou afleggen over S. (een van de hoofdveroordeelden in het grote liquidatieproces Passage, red.).
Franken en De Vries spraken vervolgens af om Holleeder hierover te bellen. Het telefoongesprek vond plaats op het kantoor van Franken, omdat communicatie tussen advocaat en cliënt niet mag worden afgeluisterd. Tijdens dit gesprek werd ook gesproken over Paarlberg.Holleeder herinnert het zich opeens weer.
De Vries, met enig triomf in zijn stem: 'Dit is Willem Holleeder ten voeten uit! Eerst schuift hij mij meineed in de schoenen, en nu blijkt hij het zich opeens te herinneren.’
'Holleeder had geen bezwaar tegen verfilming, op één voorwaarde'
Een veelbesproken onderwerp keert terug in de rechtszaal: de Hollywood-film die is gemaakt van de bestseller die Peter R. de Vries schreef over de Heineken-ontvoering. Tijdens een eerdere zitting zwaaide De Vries met een document waarop Holleeder middels een handtekening goedkeuring gaf voor de Amerikaanse verfilming. Holleeder riep vervolgens dat het zijn handtekening niet kon zijn, maar nadat hij het papier onder ogen kreeg, gaf hij toe dat hij toch had getekend. Al dan niet ‘onder valse voorwendselen’ (hij zei niet te hebben geweten wat hij ondertekende).
Zus Sonja had Willem het document laten ondertekenen. Waarom was De Vries niet zelf bij Holleeder langs gegaan met het document, wil advocaat Janssen weten.
‘Het was praktisch dat Sonja dat deed’, zegt De Vries. ‘Willem kwam elke dag bij Sonja.’
De Vries haalt een anekdote aan. Holleeder zou hebben gezegd geen bezwaar te hebben tegen de film, op één voorwaarde: dat Remmetje (Martin Erkamps, de halfbroer van Cor van Hout – op wie Holleeder het niet zo heeft, red.) wordt gespeeld door Mr. Bean. ‘Dat was natuurlijk als een grap bedoeld’, aldus De Vries. ‘Maar het tekende wel zijn instemming, zijn goedkeuring.’
Wanneer is de fatale lunchafspraak met Van Hout tot stand gekomen?
Advocaat Janssen gaat in op de afspraak die Cor van Hout op de dag van zijn liquidatie had met botenhandelaar Robert ter Haak, die tegelijkertijd met Van Hout omkwam bij de aanslag.
'Wanneer is die lunchafspraak gemaakt?', wil Janssen weten.'Die stond niet al een week', weet De Vries, maar verder is het giswerk. 'Er gaan allerlei verhalen over rond.'
Ariën Kaale zou een van de weinigen zijn die op de hoogte was van de afspraak die zijn vriend had bij het Chinese restaurant in Amstelveen, waar Van Hout na de lunch werd doodgeschoten. Dit stelt advocaat Janssen.
‘Het zou de sleutel kunnen zijn tot een oplossing van de liquidatie’, zegt De Vries, die de details niet kent.
'Holleeder zit achter beschieting van Van Essen'
In de map zitten onder meer verslagen van gesprekken die De Vries voerde met xtc-handelaar Ronald van Essen, die invalide is omdat hij in 1999 door zijn hoofd werd geschoten. Van Essen en vastgoedhandelaar Willem Endstra waren ‘een soort partners’, zegt De Vries. Ze verdienden tientallen miljoenen met hun handel in drugs. ‘Dat geld was door Endstra geïnvesteerd in onder andere een treinbedrijf.’
Van Essen is er volgens De Vries van overtuigd dat hij werd beschoten omdat hij aanspraak maakte op zijn geld, terwijl Endstra luciditeitsproblemen. Zowel Holleeder en Endstra zouden bij de liquidatiepoging zijn betrokken. 'Voor Endstra was het goedkoper hem dood te laten schieten dan te betalen', aldus De Vries.
De Vries wil niet meteen alle documenten vrijgeven
Advocaat Sander Janssen, de advocaat van Willem Holleeder, bakkeleit met Peter R. de Vries over een map met documenten ('bewijsstukken', volgens Janssen) die Peter R. de Vries voor de tweede keer heeft meegenomen. Hij heeft een deel daarvan vrijgegeven, maar een deel ook niet.
Hoe hij tot deze keuze is gekomen, vraagt Janssen.
De Vries zegt dat hij het voor de ‘waarheidsvinding’ van het verhoor van belang vindt om de verdediging niet meteen overal inzage in te geven. ‘Het verhoor van vandaag stond nog open, dus laat ik niet alles op tafel gaan gooien waar ik nog over moet praten.’
Janssen heeft hier moeite mee. ‘U mag mij alles vragen’, zegt De Vries.
Het is moeilijk vragen te stellen over stukken die hij niet kent, antwoordt Janssen.Zitting begint om 10 uur
Peter R. de Vries is binnen (met een zak krentenbollen), de journalisten zitten klaar. Qua publiek is het rustig op deze regenachtige ochtend. Geen lange rijen voor de extra beveiligde rechtbank in Osdorp. Over een kwartier begint de zitting.
Wie is wie in het proces-Holleeder?
In het proces-Holleeder staat veel op het spel: als hij wordt veroordeeld, dreigt voor hem levenslang. Lees in dit overzicht meer over de verdachte zelf, de aanklagers, advocaten en rechters in zijn proces en de mensen die hij zou hebben laten vermoorden.
De advocaten van Willem Holleeder, Sander Janssen (links) en Robert Malewicz, arriveren bij de rechtbank in Osdorp.Beeld ANP Justitie hoort bekentenis in opname Willem Holleeder
De laatste zitting, afgelopen vrijdag, stond in het teken van de zestien geluidsopnames die Astrid Holleeder onlangs zei te hebben teruggevonden. Op een van de banden is te horen hoe haar broer Willem bang is dat hoofdverdachte Dino S. in het Passageproces belastend over hem zal verklaren. Lees terug wat justitieverslaggever Wil Thijssen hierover schreef.
