Wat maakt Alpe d'Huez nu dé Tourcol bij uitstek? Een zoektocht naar de magie achter de klim met 21 haarspeldbochten
Tour de FranceHij heeft er nooit kunnen winnen en toch siert een bordje met de letters 'Alpe d'Huez' het huis van Lucien Van Impe. De laatste Belgische Tourwinnaar bleef tot vandaag onder de indruk van de helling waarop hij zijn allereerste gele trui wist te bemachtigen. Daarom, een blik op de magie achter een iconische klim met 21 haarspeldbochten.
Feest! De Tour heeft vandaag iets te vieren. Eén dag na de zege van Geraint Thomas in La Rosière trekt de karavaan immers voor de 30ste keer in haar geschiedenis Alpe d'Huez op. De klim viert na drie jaar afwezigheid dus een bescheiden jubileumeditie. Al durven we te betwijfelen of dat de reden is waarom het straks opnieuw een gekkenhuis wordt op de Alpencol.
Neen, veel meer nog dan een jubileum blijft Alpe d'Huez samen met de Mont Ventoux en de Col du Tourmalet, dé klim van de Ronde van Frankrijk. Het is de berg die de Tour groot heeft gemaakt en omgekeerd. Opvallend, want ondanks een rijkgevulde geschiedenis bleef de Ronde van Frankrijk er bijna 50 jaar lang weg.
Tourbaas Jacques Goddet nam de beklimming pas in 1952 voor het eerst op in het parcours. Vele jaren later dan pakweg de Tourmalet of de Izoard. Geklommen werd er in de Ronde van Frankrijk al gedaan vanaf 1905 op de Ballon d'Alsace. Waarom kon een doodlopende weg naar een min of meer verlaten skioord dan uitgroeien tot de meest iconisch klim van de wielersport? En waarom was nu net Alpe d'Huez de eerste aankomst bergop in de Tour? Waarom is het een Hollandse Berg en wat is de reden achter de eigenaardige nummering van de bochten? Het antwoord begint bij twee mannen met een hart voor de wintersneeuw...
De weg naar boven
We schrijven 1935 wanneer een zekere Joseph Paganon beslist om als Minister van Openbare Werken de wintersport een duwtje in de rug te geven. De eerste skiërs duiken in de jaren voor de Tweede Wereldoorlog in de Alpen op, maar zich een weg naar boven banen blijft een moeilijk gegeven. Paganon beslist daarom vanuit Bourg-d'Oisans een weg aan te leggen naar de hoogvlakte rond het bergdorpje Huez.
Zo gezegd, zo gedaan. De aanleg van de weg nam een jaar in beslag en werd bovendien in veertien stukken uitbesteed. Iedere aannemer moest één stuk weg van één kilometer aanleggen. Het resultaat was een netjes geasfalteerde route met 21 haarspeldbochten waarop mensen en auto's de meer dan duizend hoogtemeters tussen Bourg-d'Oisans en Huez makkelijk konden overwinnen.
Eerste aankomst bergop in de Tour
De weg lag er dus, het was daarna wachten tot het vrij verlaten Alpendorpje ook effectief zou uitgroeien tot een skioord. De financiële middelen waren niet echt voorhanden, tot Jean Monnet zich met de zaak ging bemoeien. Als één van de grondleggers van de Europese Unie zorgde hij ervoor dat een deel van het geld van het Marshallplan (om Europa weer herop te bouwen na de Tweede Wereldoorlog) ook naar de uitbouw van Huez kon gaan. Alpe d'Huez werd op die manier steeds populairder als skioord en had zo begin jaren '50 plots een stevige reputatie te pakken.
Genoeg elementen dus om op tafel te kloppen bij de Tourorganisatie. Twee hotel-eigenaars contacteerden Tourbazen Jacques Goddet en Félix Levitan om de koers in de zomer naar Huez te halen. De organisatie was net in dat jaar op zoek naar iets nieuws om de rivaliteit tussen grote vedetten Fausto Coppi, Louison Bobet en Hugo Koblet ten top te drijven. Een eerste aankomst bergop paste dus wel in die plannen.
Enig probleem: er werd van Huez een financiële bijdrage gevraagd van twee miljoen Franse francs. Geld dat uiteindelijk werd opgehaald bij de plaatselijke bewoners die graag een graantje meepikten van de extra publiciteit voor het toerisme in hun bergdorpje. Huez ging overstag en zo luidde de 14 kilometer lange beklimming de eerste aankomst bergop in de geschiedenis van de Tour in.
Coppi heer en meester op eerste beklimming
Ondanks de hoge verwachtingen leverde de eerste aankomst bergop in de Tour eigenlijk een kleine anticlimax op. Louison Bobet, Hugo Koblet en een hele rist andere grote namen lieten verstek gaan voor de Tour in 1952 en daardoor was Fausto Coppi de enige échte topfavoriet aan de start. Geen heroïsche strijd dus, maar de legendarische klimmer uit Italië zette de Tour op de top van de Alpe d'Huez wél een eerste keer naar zijn hand.
In een Ronde van Frankrijk waar voor het eerste motards voor camerabeelden zorgden, slaagde Coppi er op de klim makkelijk in om thuisrijder Jean Robic los te gooien. De Italiaan dacht dat de aankomst in het dorpje Huez lag, maar moest uiteindelijk nog een flink eind in zijn eentje doorklimmen naar de top. Aan het eind van het verhaal sprokkelde Coppi bijna anderhalve minuut op Robic. Het was genoeg om de gele trui over te nemen en de basis te leggen voor zijn tweede Tourzege.
De reden achter de bochtnummers
Door die kleine anticlimax en het lauwe enthousiasme van de pers bleef de Ronde van Frankrijk na 1952 ruim 20 jaar weg uit Huez. De Alp werd niet meer aangedaan en voor aankomsten bergop week de Tour makkelijker uit naar de Mont Ventoux of de Puy-de-Dôme. Het zou duren tot 1976 tot parcoursbouwer Félix Levitan zich weer in de buurt van de Alp zou wagen. Grenoble zag het voor die Tour niet zitten om de de karavaan te ontvangen en dus ging Levitan op zoek naar een alternatief. Eén van de organisatoren van de aankomst 24 jaar geleden werd opgebeld en die hoestte onmiddellijk 100.000 francs op om de Tour opnieuw naar Alpe d'Huez te halen.
Intussen was de klim ontegensprekelijk veranderd. Voor wie Alpe d'Huez ooit heeft beklommen zijn de bordjes met de bochtnummers welgekomen indicaties om de inspanning aan op te hangen. De klim begint onderaan met bocht 21 en telt dan gaandeweg af tot bocht 1. Van daaruit is het nog enkele honderden meters klimmen en vooraleer je boven bent. Het idee voor de nummering van de bochten kwam van een plaatselijke bewoner die in Slovenië op wild was gaan jagen en daar hetzelfde principe bij het oversteken van een bergpas had gezien.
Vandaag verwijst elke bordje naast het bochtnummer ook naar één of meerdere ritwinnaars boven op Alpe d'Huez. Bovendien staat de hoogte bij elke bocht aangeduid. Het meest iconische bochtnummer hoort bij bocht 7, de plaats waar de Nederlandse supporters traditiegetrouw verzamelen om hun Oranje kermis op de 'Hollandse Berg' te houden.
Heineken
Hoezo 'Hollandse Berg'? Jawel, ook dat heeft een reden. En die ligt niet enkel in de 8 Nederlandse ritzeges bovenop Alpe d'Huez. In de jaren '60 zorgde een Hollandse priester op missie immers voor de bouw van een heuse kerk in Huez. Jan Reuten, want zo heette de man, ging daarvoor aankloppen bij Heineken om het project te sponsoren.
De bierbrouwer hapte toe en Reuten kreeg op de verkoop van één flesje bier tien centime winst. De prietser nodigde heel wat Nederlandse kennissen uit om in zijn verblijf op Huez een biertje te komen drinken. De enige kerk in het Alpendorpje is dus letterlijk gefinancierd door de verkoop van Heineken-bier.
Uiteraard gingen de poppen pas helemaal aan het dansen toen de Ronde van Frankrijk er in 1976 voor de tweede keer passeerde. Joop Zoetemelk won de rit en bevestigde het predikaat van 'Hollandse Berg' definitief over Alpe d'Huez.
Dé Tourcol bij uitstek
De toon was gezet. Na Zoetemelk zouden ook Kuiper, Winnen, Rooks en Theunisse voor Nederlandse zeges tekenen. Dat én de vaak bizarre ontknopingen maakten Alpe d'Huez in een mum van tijd dé Tourcol bij uitstek. Wie herinnert zich niet de Peer van Pollentier in 1978, de rivaliteit tussen Hinault en Lemond in 1986, de exploten van Pantani in 1995 of de fotograaf die ritwinnaar Guiseppe Guerini in 1999 omver knalde?
Het leidde ertoe dat de populariteit van de beklimming begin jaren 2000 helemaal uit zijn voegen barstte. Toen Lance Armstrong er in 2004 zijn klimtijdrit begon vanuit Bourg-d'Oisans stonden volgens Franse bronnen bijna 1 miljoen toeschouwers op de bergflanken te wachten. Net daarom worden de veiligheidsmaatregelen bij elke nieuwe beklimming beetje bij beetje verscherpt. Met de komst van de Chris Froome lijkt dat dit jaar trouwens geen overbodige luxe. Gekker dan op de Alp wordt het niet. Op naar bocht 7!
Alpe d’Huez: de erelijst van Coppi tot Pinot
4 juli 1952: 10de rit, Lausanee-Alpe d’Huez, 266 kilometer, Fausto Coppi (Ita)
4 juli 1976: 9de rit, Divonne-les-Bains-Alpe d’Huez, 258 kilometer, Joop Zoetemelk (Ned)
19 juli 1977: 17de rit, Chamonix-Alpe d’Huez, 184,5 kilometer, Hennie Kuiper (Ned)
16 juli 1978: 16de rit, Saint-Etienne-Alpe d’Huez, 240,5 kilometer, Hennie Kuiper (Ned)
15 juli 1979: 17de rit, Moutiers-Alpe d’Huez, 166,5 kilometer, Joaquim Agostinho (Por)
16 juli 1979: 18de rit, Alpe d’Huez-Alpe d’Huez, 118,5 kilometer, Joop Zoetemelk (Ned)
14 juli 1981: 19de rit, Morzine-Alpe d’Huez, 230,5 kilometer, Peter Winnen (Ned)
20 juli 1982: 16de rit, Orcières-Alpe d’Huez, 123 kilometer, Beat Breu (Zwi)
18 juli 1983: 17de rit, La Tour du Pin-Alpe d’Huez, 223 kilometer, Peter Winnen (Ned)
16 juli 1984 : 17de rit, Grenoble-Alpe d’Huez, 151 kilometer, Luis Herrera (Col)
21 juli 1986: 18de rit, Briançon-Alpe d’Huez, 162,5 kilometer, Bernard Hinault (Fra)
21 juli 1987: 20ste rit, Villard-de-Lans-Alpe d’Huez, 201 kilometer, Federico Echave (Spa)
14 juli 1988: 12de rit, Morzine-Alpe d’Huez, 227 kilometer, Steven Rooks (Ned)
19 juli 1989: 17de rit, Briançon-Alpe d’Huez, 165 kilometer, Gert-Jan Theunisse (Ned)
11 juli 1990: 11de rit, Saint-Gervais-Alpe d’Huez, 182,5 kilometer, Gianni Bugno (Ita)
23 juli 1991: 17de rit, Gap-Alpe d’Huez, 125 kilometer, Gianni Bugno (Ita)
19 juli 1992: 14de rit, Sestrières-Alpe d’Huez, 186,5 kilometer, Andrew Hampsten (VSt)
19 juli 1994: 16de rit, Valréas-Alpe d’Huez, 224,5 kilometer, Roberto Conti (Ita)
12 juli 1995: 10de rit, Aime-La Plagne-Alpe d’Huez, 162,5 kilometer, Marco Pantani (Ita)
19 juli 1997, 13de rit, Saint-Etienne-Alpe d’Huez, 203,5 kilometer, Marco Pantani (Ita)
14 juli 1999, 10de rit, Sestrières-Alpe d’Huez, 220,5 kilometer, Guiseppe Guerini (Ita)
17 juli 2001, 10de rit, Aix-les-Bains-Alpe d’Huez, 209 kilometer, Lance Armstrong
13 juli 2003, 8ste rit, Sallanches-Alpe d’Huez, 219 kilometer, Iban Mayo (Spa)
21 juli 2004, 16de rit, Bourg-d’Oisans-Alpe d’Huez, 15,5 kilometer, Lance Armstrong (VSt)
18 juli 2006, 15de rit, Gap-Alpe d’Huez, 187 kilometer, Fränk Schleck (Lux)
23 juli 2008, 17de rit, Embrun-Alpe d’Huez, 210,5 kilometer, Carlos Sastre (Spa)
22 juli 2011, 19de rit, Modane-Alpe d’Huez, 109,5 kilometer, Pierre Rolland (Fra)
18 juli 2013, 18de rit, Gap-Alpe d’Huez, 172 kilometer, Christophe Riblon (Fra)
18 juli 2013, 18de rit, Gap-Alpe d’Huez, 172 kilometer, Moreno Moser (Ita)
25 juli 2015, 20ste rit, Modane-Alpe d’Huez, 110,5 kilometer, Thibaut Pinot (Fra)
Gratis onbeperkt toegang tot Showbytes? Dat kan!
Log in of maak een account aan en mis niks meer van de sterren.Lees Meer
-
3
KIJK. Na bewogen Tour met opgeheven hoofd naar huis: een unieke blik op de week van AG Insurance-Soudal Quick-Step
-
PREMIUM
Patrick Lefevere schetst Tour-ambities van Evenepoel en duidt één sleutelrit aan: “Frisheid van de benen zal daar bepalend zijn”
In Parijs wou CEO Patrick Lefevere de combinatie Giro-Tour voor Remco Evenepoel niet helemaal uitsluiten, maar dat deed hij vooral om de Giro-organisatie niet tegen de borst te stoten. Soudal Quick-Step trekt straks naar de Ronde van Frankrijk met Evenepoel als kopman. En met de vaststelling dat in de twee grote rondes, die hij al uitreed, de Belgische kampioen telkens erg goed was in de derde week. “Dat belooft.” -
10
“Een biertje voor die van Jumbo”: ploegleider van Groupama-FDJ kan het na ruzie rond alcohol niet laten om laatste kwinkslag uit te delen
Een (laatste?) kwinkslag van Marc Madiot, de ploegbaas van Groupama-FDJ. Na de laatste etappe in de Tour hield hij een flesje bier in zijn handen. En een karton met daarop geschreven: ‘een biertje voor Jumbo’. Verwijzend naar het akkefietje dat hij enkele dagen geleden had met Richard Plugge. De CEO van Jumbo-Visma beweerde in een interview met deze krant dat op de tweede rustdag “renners van een ander team” - verwijzend naar Groupama-FDJ - halve liters bier dronken. -
-
Jobat
Hoe wordt jouw loon beïnvloed door je jaren ervaring?
-
Wuyts & Vlaeminck
“De Belgen hebben een fantastische Tour gereden, dat belooft voor het WK”
De Tour zit erop, maar in onze HLN-podcast ‘Wuyts & Vlaeminck’ praten onze analisten nog na over de meest spraakmakende Tour in tijden. “Ik vind dat de Belgen geschitterd hebben tijdens deze Tour”, aldus bondscoach Sven Vanthourenhout. “De hele wielerwereld zal kijken naar de Belgen als je met zo’n kopmannen start op het WK in Glasgow”, aldus Michel Wuyts. Luister hierboven naar de volledige aflevering van de HLN-podcast ‘Wuyts & Vlaeminck’. -
10
Mevrouw Vingegaard in de wolken met tweede eindzege van haar man: “Enorm trots op Jonas”
Zonder ongelukken staat Jonas Vingegaard (26) morgen in het geel op het podium in Parijs. Zijn vrouw, Trine Marie Hansen (37), deelt mee in de vreugde. -
36
RITVERSLAG. Net geen twee op een rij voor Soudal Quick-Step: Mohoric klopt Asgreen in prangend sprintje na knotsgekke etappe
-
HLN Shop
“Gekookt zijn ze vaak echt niet lekker”: Pascale Naessens verklapt hoe je groenten wél smakelijk op je bord krijgt
-
Livios
Ga stijlvol de zomer tegemoet: dit zijn de nieuwste tuin- en terrastrends
Outdoormerken zijn volop bezig met het presenteren van hun nieuwe zomercollectie. Tuinmeubels anno 2024 hebben alvast enkele dingen gemeen. Bouwsite Livios spot de vier opvallendste trends die het mooi weer zullen maken op je terras, zodat jij het goed voorbereid kan inrichten. -
PREMIUM8
“Mijn lange armen hielpen me”: Jordi Meeus, sprinter uit een voetballersnest die plots blinkt op de Champs-Elysées
Van een (aangename) verrassing gesproken! Géén vijfde Tourritzege voor Jasper Philipsen op de Champs Elysées. De groenetruidrager werd op de streep nipt verslagen door... jeugdvriend en trainingsmaat Jordi Meeus. “Met voorsprong mijn mooiste succes tot dusver. Laat de rest maar volgen nu.” -
16
Eddy Merckx eregast in de Tour: “Ik heb Wout een berichtje gestuurd om hem proficiat te wensen”
3 reacties
Resterende karakters 500
Log in en reageerDirk Van Den Bossche
Pedro Gonzalez
Henkie Janssen