Macron, de gehavende gids van het progressieve kamp

De Franse president Emmanuel Macron, die maandag in Brussel arriveerde voor een staatsbezoek, leest Europa voortdurend de les. Die rol gaat slecht samen met het debacle dat zich aftekent in eigen land.

Afgelopen zondag sprak Macron in Berlijn gloedvol over de conflicten uit het verleden die de Fransen en Duitsers zo lang hebben verdeeld, en een toekomst vol mogelijke nieuwe gevaren. Om opkomend nationalisme het hoofd te bieden, zou Europa nieuwe stappen voorwaarts moeten zetten die de soevereiniteit van het continent garanderen. Hiermee doelt Macron vooral op een verdiepte eurozone, waar zijn gastvrouw Angela Merkel volgens hem ten onrechte twijfels over heeft.

Het Franse staatshoofd blijft het proberen, Europa de weg wijzen. Ook stelt hij zichzelf nadrukkelijk aan het hoofd van een coalitie van progressieve krachten met het oog op de Europese verkiezingen van volgend jaar. Wij mogen van hem kiezen tussen het goede en het kwade, dat wordt vertegenwoordigd door Orbán en Salvini.

Ondanks deze riskante strategie lopen de hoofdstedelijke liberale elites in Europa weg met Macron, de sterke man van het politieke midden. Maar de vraag is onderhand wel, waar het politieke en morele leiderschap van het jonge staatshoofd nu eigenlijk op is gebaseerd. De waardering in Frankrijk voor Macron is tot een bedenkelijk niveau gedaald, volgens opiniepeiler Ifop is 73 procent van de Fransen ontevreden over hem.

Binnenlandse prestaties die tot de verbeelding spreken kan hij niet of nauwelijks laten zien. Integendeel, Frankrijk blijft economisch achter en is sinds zaterdag het toneel van sociale onrust met een opmerkelijk wild, on-Europees karakter. De zogenoemde gilets jaunes, de gele hesjes, zetten massaal wegen en rotondes af uit protest tegen de lastendruk en dan vooral een groene taks op dieselbenzine. Er viel aan de kant van de hesjes een dode, enkele honderden andere demonstranten raakten gewond.

In Parijs rukten 1.200 demonstranten op tot vlakbij het Elysée waar ze spreekkoren Macron démission aanhieven. Ook zondag en maandag gingen de hesjes door met de strijd die spontaan, zonder hulp van vakbonden of politieke partijen, ontbrandde op de sociale media.

Natuurlijk, Macron kan in de achttien maanden tijd dat hij in het Elysée zit, niet verantwoordelijk gesteld worden voor de diepe kloof tussen succesvolle stadsbewoners en de werkende sappelaars in de periferie die zich nu in het geel hullen. Maar het lijkt er steeds meer op dat hij niet de man is die deze werelden dichter bij elkaar kan brengen. Hij houdt hardnekkig vast aan een belasting die driekwart van de bevolking als onrechtvaardig ziet.

Planeet redden

De planeet moet worden gered, herhalen zijn ministers voortdurend, maar dat ons aller heil afhangt van armlastige dieselrijders die de hoge huizenprijzen zijn ontvlucht en hun auto nodig hebben om te werken gelooft eigenlijk niemand. De vervuiling van de gewone man wordt bovendien zwaarder belast dan die van de hypermobiele topklasse die vliegtuig in, vliegtuig uit gaat. Want voor de nieuwe bourgeoisie in de steeds duurdere steden is een auto overbodig geworden en anders heeft men daar wel de middelen voor een elektrische wagen.

Groen rijden en biologisch voedsel zijn elitedingen en de jacht op de auto die is ingezet onder leiding van Macron verraadt een gebrek aan bewustzijn over de leefwereld en de budgettaire mogelijkheden van de gewone man. Volgens de sociaal-geograaf Christophe Guilluy – met wie vorige week een interview in deze krant stond – is er zelfs sprake van minachting. Regeringswoordvoerder Benjamin Griveaux sprak misprijzend over mannen die diesel rijden en ‘peuken’ roken. “Dat is niet het Frankrijk van de 21ste eeuw dat ons voor ogen staat”, voegde hij eraan toe.

Met andere woorden, de ‘lagere klassen’ hebben het belang van een schoner milieu niet begrepen, daar zijn ze te dom voor. Op deze manier is elke poging om de band met de gewone man te herstellen zinloos, de kiezer heeft de boodschap allang begrepen. De Parijse technocratie heeft geen oplossing voor zijn problemen en schrijft hem en passant ook nog even af. De wraak van de stembus zal verschrikkelijk zijn.