CHECK - Krijgen huishoudhulpen een jobbonus van 450 tot 500 euro, zoals Hilde Crevits (CD&V) zegt in De Zevende Dag?
Huishoudhulpen krijgen op het einde van het jaar een jobbonus van 450 tot 500 euro. Dat zei Hilde Crevits, CD&V-politica en Vlaams minister van Welzijn en Volksgezondheid, afgelopen zondag in De Zevende Dag. Dat klopt niet helemaal. Gemiddeld ontvangt een huishoudhulp, die vaak deeltijds werkt, 292 euro jobbonus. Een minderheid krijgt een bedrag tussen de 450 en 500 euro.
In het kort
Wat? In een debat over dienstencheques en de Vlaamse jobbonus stelt Hilde Crevits (CD&V) dat huishoudhulpen 450 tot 500 euro jobbonus ontvangen op het einde van het jaar.
Maar? De meeste huishoudhulpen ontvangen een pak minder. Gemiddeld gaat het om 291,96 euro. Concreet: 43.469 van de 76.014 huishoudhulpen (die werken via dienstencheques) kregen voor het jaar 2022 een bedrag tussen de 200 en 350 euro. Minder dan 10 procent ontving een bonus van 450 euro of meer. Een groot deel van de huishoudhulpen werkt deeltijds en dat heeft gevolgen voor hun jobbonus.
Het ging er heftig aan toe tijdens het debat over dienstencheques tussen enkele West-Vlaamse lijsttrekkers in De Zevende Dag afgelopen zondag. Al snel gaat het ook over de Vlaamse jobbonus, waar dienstenchequemedewerkers, zoals huishoudhulpen, vaak recht op hebben, en de effecten ervan. "Als we naar de huishoudhulpen kijken, die mensen verdienen 450 à 500 euro op het einde van het jaar (een bedrag dat ze door de Vlaamse jobbonus bovenop hun loon ontvangen een keer per jaar, red.). Dat krijgen ze er netto bij", poneerde Crevits.
Covoorzitter van Groen, Jeremie Vaneeckhout, reageert meteen met te zeggen dat slechts "een heel klein deel" recht heeft op die exacte bedragen. Wie heeft nu gelijk? Klopt het dat huishoudhulpen tussen de 450 à 500 euro jobbonus ontvangen of niet?
BEKIJK - In dit fragment uit De Zevende Dag van 5 mei 2024 doet Crevits de uitspraak (rond 1:33:45 in de aflevering):
Wat is de jobbonus?
Met de Vlaamse jobbonus wil de Vlaamse regering wie werkt en weinig verdient een duwtje in de rug geven. Werknemers die voltijds werkten en minder dan 2.700 euro bruto per maand in de eerste helft van 2022 verdienden, of minder dan 2.900 euro bruto per maand in de tweede helft van 2022, kwamen mogelijk in aanmerking voor de jobbonus van 2023.
Hoeveel de jobbonus bedraagt, hangt af van het gemiddelde maandelijkse brutoloon: hoe lager het loon, hoe hoger de premie. Het maximumbedrag is 650 euro.
Gemiddeld 291,96 euro
Er zijn inderdaad huishoudhulpen die het bedrag van 450 of 500 euro op het einde van het jaar krijgen, maar het gaat zeker niet over de meerderheid. Integendeel, de cijfers die we opvroegen bij het Departement Werk en Sociale Economie tonen aan dat de meeste huishoudhulpen een lager bedrag krijgen. Hoe komt dat?
Om een beeld te krijgen van de sector van de huishoudhulpen, baseren we ons op paritair comité (PC) 322.01, het paritair comité van de dienstenchequesector. In een paritair comité komen vertegenwoordigers van werkgevers en werknemers van een bepaalde sector samen.
Ook huishoudhulpen buiten de sector van de dienstencheques
PC 322.01 geeft wel geen volledig beeld van alle huishoudhulpen, want niet iedereen werkt binnen dit paritair comité. "Je hebt er bijvoorbeeld ook die voor een OCMW werken en daarom bij een ander PC horen", klinkt het bij het Departement Werk en Sociale Economie. "Doorgaans gaan die ook andere arbeidsvoorwaarden hebben en mogelijk ook een betere verloning."
Het is niet evident om in te schatten over hoeveel huishoudhulpen het in dit geval gaat. "In 2021 bracht het departement alle huishoudhulpen in Vlaanderen in kaart", klinkt het. "Toen kwamen we aan 119.000 huishoudhulpen, van wie er 92.000 recht hadden op de jobbonus. Bij de rest kunnen we dus vermoeden dat ze ook in andere sectoren deeltijds actief zijn."
Binnen PC 322.01 berekende het Departement Werk en Sociale Economie dat er 76.014 personen in het refertejaar 2022 recht hadden op een jobbonus voor een totaal van 22.193.414,79 euro. Dat wil zeggen dat een huishoudhulp binnen dit PC gemiddeld 291,96 euro kreeg.
Dat is hoger dan het algemene gemiddelde voor iedereen die een jobbonus kreeg. Volgens het departement Werk en Sociale Economie was in 2022 de gemiddelde ontvangen jobbonus er een van 234 euro. Vlaams minister van Economie en Werk Jo Brouns (CD&V) sprak in een persbericht van januari over een gemiddelde van 235,72 euro.
Ook als je kijkt naar de absolute aantallen, valt op dat de meeste huishoudhulpen (43.469 van de 76.014) een bedrag tussen de 200 en 350 euro kregen. Minder dan 10 procent, 6.693 mensen, ontving een bonus van 450 euro of meer. "Wie voltijds werkt in deze sector, ontvangt doorgaans een jobbonus boven de 300 euro", zegt het Departement Werk en Sociale Economie.
Waarom geen 450-500 euro?
Waarom krijgen huishoudhulpen gemiddeld geen hogere jobbonus? Vooral 2 elementen spelen hierin een rol.
Ten eerste werken huishoudhulpen veelal deeltijds. Indien je niet voltijds werkt, wordt er rekening gehouden met het aantal dagen dat er gewerkt wordt. Ten tweede wordt ook rekening gehouden met het gemiddelde loon dat verdiend wordt. "In het geval van PC 322.01 werkt een groot deel niet voltijds, en stijgt het loon ook met de anciënniteit", zegt econoom en onderzoeker Stijn Van Houtven (KU Leuven).
“De inschatting van minister Crevits dat huishoudhulpen 450 euro jobbonus of meer per jaar krijgen, is realistisch voor mensen die zo goed als voltijds werken en in de buurt van het minimumloon van de sector zitten."
“Uit data van de Rijksdienst voor Sociale Zekerheid (RSZ) blijkt echter dat een groot deel niet voltijds werkt. In het derde kwartaal van 2022 bleek ongeveer 90 procent van de werknemers niet voltijds te werken.” Dat bevestigt de RSZ zelf ook aan VRT NWS: “In 2022 werkte 10 procent voltijds, al de anderen werkten deeltijds.”
ABVV berekent de jobbonus voor huishoudhulpen
We vroegen ook een berekening op bij een vakverbond, in dit geval het ABVV. Daar klinkt het dat vrijwel alle werknemers in de sector van de dienstencheques voor de refertejaren 2021 en 2022 recht hebben op een jobbonus.
“Als we een voorzichtige inschatting maken van hoeveel jobbonus een gemiddelde dienstenchequewerknemer krijgt, komen we op het volgende uit. We nemen het minimumsalaris (vandaag is dat 13,36 euro per uur voor de dienstenchequesector; in 2022 schommelde dat tussen 11,82 en 12,84 euro), want zo krijgen we de maximale jobbonus.”
“Vervolgens nemen we de gemiddelde arbeidsduur, want slechts een beperkt percentage van de huishoudhulpen is voltijds aan de slag. De gemiddelde arbeidsduur bedraagt ongeveer 24 uur per week. Zo komen we tot een maximale jobbonus van 409,5 euro netto jobbonus voor de gemiddelde werknemer van de dienstenchequesector op het einde van het jaar.”
Crevits reageert
Waarom haalt Minister Crevits dan die 450 à 500 euro aan? Bij monde van haar woordvoerder geeft ze aan dat ze bewust niet het gemiddelde bedrag noemde dat de huishoudhulpen ontvangen, maar dat ze ook niet het hoogste bedrag noemde omdat het over een beperkte doelgroep gaat.
“Ze noemde een bedrag dat uit haar persoonlijke ervaring kwam”, klinkt het. “Ze had veel getuigenissen gehoord en dat getal zat in haar hoofd. Je moet dit ook kaderen in het vuur van het debat.”
“De jobbonus kan tot 600-650 euro bedragen”, wordt nog toegevoegd. Huishoudhulpen werken vaak deeltijds. Moesten zij voltijds werken, dan bedraagt hun jobbonus meer. Het gaat over duizenden mensen die recht hebben op 450 euro en meer als jobbonus.”
Conclusie:
Minder dan 10 procent van de huishoudhulpen in de dienstenchequesector, of 6.693 mensen, ontving een bonus van 450 euro of meer.
Gemiddeld ontvingen de huishoudhulpen in het paritair comité van de dienstenchequesector 291,96 euro.
Het bedrag van 450 tot 500 euro halen ze doorgaans niet omwille van het feit dat de meeste huishoudhulpen deeltijds werken.
Daarom beschouwen we de uitspraak als “ongenuanceerd.”
Meer informatie over de factchecks van VRT NWS?
Zoek je meer verhalen van VRT NWS CHECK over factchecking, desinformatie of online bedrog? Die vind je hier.
Wil je weten hoe we te werk gaan bij het factchecken? Dat lees je in dit artikel.
Heb je vragen of opmerkingen of wil je weten wie er in ons team zit? Dat lees je in dit artikel.
Je vindt onze factchecks ook terug bij deCheckers, samen met betrouwbare factchecks van enkele andere Vlaamse en Nederlandse redacties.
Wil je iets laten checken? Stuur ons dan een mail via check@vrtnws.be.
VRT NWS is erkend lid van het International Fact-Checking Network (IFCN) en van het European Fact-checking Standards Network (EFCSN)