VRT NWS krijgt Europees kwaliteitslabel voor factchecks
VRT NWS krijgt een officiële erkenning van het European Fact-Checking Standards Network (EFCSN). Dat is een netwerk van factcheckorganisaties en -redacties die werken volgens dezelfde deontologische code. Van 27 mei tot en met 9 juni organiseert VRT NWS samen met andere redacties een factcheckmarathon naar aanleiding van de verkiezingen.
Uitspraken van Hilde Crevits over de jobbonus van huishoudhulpen, beelden waarvan onterecht beweerd wordt dat ze een Iraanse aanval tonen of de vraag of klimaatverandering invloed heeft op turbulentie tijdens vluchten. Het zijn maar enkele van de vaak erg uiteenlopende thema’s waar de checkredactie van VRT NWS de voorbije weken factchecks over schreef.
Die factchecks van VRT NWS krijgen nu erkenning van het European Fact-Checking Standards Network (EFCSN), een Europees netwerk waar een 50-tal Europese factcheckorganisaties en -redacties toe behoren. Het EFCSN vertegenwoordigt factcheckers onder andere in gesprekken met Europese overheden en technologiebedrijven rond het bestrijden van desinformatie. VRT NWS is na Knack de tweede Belgische nieuwsredactie die erkend wordt door het EFCSN.
“Zulke labels of netwerken zijn geen lege doos. Eerst en vooral betekent het dat je voldoet aan strenge kwaliteitsvoorwaarden rond transparantie, onpartijdigheid en de manier waarop je met een verhaal omgaat", reageert Luc van Bakel, eindredacteur van de checkredactie bij VRT NWS.
Factcheckartikels moeten bijvoorbeeld duidelijke bronverwijzingen hebben. De lezer moet zo zelf kunnen controleren of een factcheck klopt of niet en de argumentatie achter een beoordeling stap voor stap kunnen volgen. Die strenge criteria staan opgelijst in de 'European code of standards', een reeks criteria die zijn ontworpen om ervoor te zorgen dat organisaties die desinformatie controleren, zich houden aan de hoogste normen op het gebied van methodologie, ethiek en transparantie.
"VRT wil een erg betrouwbaar nieuwsmerk zijn en dit draagt daartoe bij", zegt van Bakel. "Daarnaast opent het ook deuren naar meer samenwerking. Desinformatie stopt niet aan lands- of taalgrenzen. Journalistieke samenwerking is daarom meer dan ooit nodig.”
Wat is factchecking?
Factchecking is een specifiek journalistiek genre dat enkele internationaal afgesproken regels volgt. Onze journalisten proberen aan de hand van bronnenonderzoek na te gaan of een claim of bewering, die in de publieke ruimte circuleert, feitelijk klopt. Daarbij proberen we telkens aan te geven of en in welke mate een claim accuraat is. Dat doen we zo transparant mogelijk door de belangrijkste geraadpleegde bronnen (wetenschappelijke studies, interviews, nieuwsberichten…) te vermelden en ter beschikking te stellen van de lezer.
We proberen in de mate van het mogelijke ook contact op te nemen met de afzender van de claim of bewering om informatie op te vragen. Daarnaast gebruiken we verschillende OSINT-technieken (Open Source Intelligence) om de echtheid van foto’s of video's te controleren.
nws check
Sinds 2020 heeft VRT NWS een eigen checkredactie met journalisten die uitspraken van publieke figuren controleren of zaken die rondgaan op sociale media op hun authenticiteit beoordelen. Daarbij doen ze aan uitgebreid bronnenonderzoek. Hoe de checkredactie juist werkt, lees je hier.
Alle factchecks staan op de website van VRT NWS op de themapagina nws check. Naast factchecks vind je hier ook artikels over desinformatie, bedrog en wat op sociale media leeft, video’s, tips om zelf te factchecken en de podcast 'Het uur van de Waarheid' terug.
In 2022 werd VRT NWS al erkend door het International Fact-Checking Network (IFCN), wereldwijd netwerk van een honderdtal mediabedrijven die werken volgens dezelfde deontologische code. Nu volgt dus ook de erkenning door het EFCSN.
Factcheckmarathon voor de verkiezingen
Van 27 mei tot en met verkiezingsdag 9 juni organiseert VRT NWS ook de eerste factcheckmarathon van de Lage Landen. Vanuit een gemeenschappelijke redactie bij VRT in Brussel zal VRT NWS samenwerken met redacties uit Vlaanderen, Franstalig België en Nederland om in aanloop naar de verkiezingen uitspraken van onze politici en van actiegroepen te controleren. Elke dag zullen er minstens twee factchecks verschijnen in tekst, video en audio.
Iedereen kan uitspraken of berichten doorsturen om te laten factchecken tijdens de marathon. Dat kan via check@vrtnws.be of via de website deCheckers.be. De factchecks van de marathon zullen verschijnen op de website en in de app van VRT NWS, op sociale media en in de verkiezingsprogramma’s op radio en televisie.