Een vaccin dat kanker voorkomt: het klinkt te mooi om waar te zijn. Maar het bestaat wel degelijk, al werkt de bescherming tegen baarmoederhalskanker met een omweg. Al sinds 2010 krijgen Vlaamse meisjes in de eerste graad van het secundair een spuitje dat beschermt tegen HPV-virus, dat baarmoederhalskanker veroorzaakt.

Zowel het vaccin als de inenting door een arts van het CLB kost niets. Met dank aan de Vlaamse overheid. Intussen laten meer dan negen op de tien scholieren, of zo’n 35.000 tieners per jaar, zich effectief vaccineren. Ze zijn zo beschermd tegen de twee types van het virus die op latere leeftijd drie vierde van de baarmoederhalskankers veroorzaken.

Link met andere kankers

“Het HPV-virus blijkt echter ook gelinkt aan andere kankers, voornamelijk in de schaamstreek, maar ook in delen van de mond- en keelholte. En die komen wél voor bij mannen (zie tekening, nvdr.)”, zegt professor Koen Van Herck (UGent), mede­auteur van het nieuwe advies van de Hoge Gezondheidsraad. “De bestaande vaccins werken ook bij hen, alleen wordt nu geen enkele jongen ingeënt.”

Erg besmettelijk

Idealiter gebeurt dat in de nabije toekomst wél, het best via de scholen. Net als bij de meisjes. Maar de hoge prijs van het vaccin is een struikelblok. Zonder tussenkomst van de overheid kost het in het beste geval 136 euro. Professor Pierre Van Damme, expert van de UA, roept de overheid dan ook op om snel ook voor jongens een tegemoetkoming te voorzien. Drie op de tien kankers waarbij het HPV-virus een rol speelt, komt voor bij mannen. “Als we jongens én meisjes inenten, vermindert bovendien de verspreiding van het virus. Jongens raken zo minder vaak besmet en geven het dus minder vaak door, wat op zijn beurt tot minder kankers bij vrouwen zal leiden.”

Het HPV-virus is een seksueel overdraagbare aandoening. Het wordt meestal al bij de eerste contacten doorgegeven. Het is bovendien erg besmettelijk. Zelfs met condoom vrijen volstaat niet. Bij orale seks is het risico op overdracht groter. De overgrote meerderheid van de vrouwen loopt ooit een besmetting op, maar meestal verdwijnt de infectie spontaan. Het is pas als ze maanden blijft woekeren, dat er een beginstadium van kanker ontstaat.

Uitstellen

Concreet vragen de experts dat de overheid “binnen enkele maanden al” extra geld vrijmaakt. De bevoegde ministers van Volksgezondheid Jo Vandeurzen (CD&V) en Maggie De Block (Open VLD) laten in de loop van 2018 eerst een kosten-batenanalyse uitvoeren. Mogelijk zijn er andere maatregelen die minder kosten, maar evenveel of zelfs meer kankers of andere ziekten vermijden.

Te lang uitstellen is echter geen goed idee, zegt professor Van Damme. “Het besef groeit bij de bevolking dat het ook voor jongens zin heeft om te vaccineren tegen HPV. Het zou echt zonde zijn als ouders die bereid zijn hun zoon nu te laten inenten, dat uitstellen om financiële redenen.”