Claudia de Breij weeft een mooie rode draad door haar voorstelling, maar voor een show die #NU heet doen veel grappen achterhaald aan (***)
Muzikaal is #NU uitstekend verzorgd, met maar liefst vier muzikanten die De Breij begeleiden.
Het maken van de oudejaarsconference in 2016 moet cabaretier Claudia de Breij zeer goed zijn bevallen. Tijdens de eerste helft van #NU, haar nieuwe theatersolo, krijg je sterk de indruk dat De Breij ook een oudejaarsconference over 2017 heeft geschreven. Grappen en commentaren over CDA-voorman Sybrand Buma en zijn plan om weer staand het Wilhelmus te zingen op school, genderneutraliteit bij de Hema, het onthullende boek van voormalig VVD-Kamerlid Ybeltje Berckmoes, de Nederlandse vlag in de Tweede Kamer – het zijn nieuwsonderwerpen die in mei 2018 alweer erg achterhaald voelen. Zelfs het volledig uitgekauwde grapje dat je het publiek in genderneutrale tijden niet meer welkom kunt heten met ‘Goedenavond dames en heren’ wordt gewoon nog een keertje gemaakt. Dit gebrek aan actualiteit is problematisch voor een show die nota bene #NU heet, en die De Breij ook het volgende theaterseizoen nog speelt, tot in juni 2019.
Na indrukwekkende voorstellingen als Hete Vrede (2009) en Teerling (2014) heeft Claudia de Breij ook in #NU wel goed nagedacht over de grote lijn. De kapstok zogezegd, en dat begrip kunnen we ditmaal letterlijk nemen. Het stijlvolle toneelbeeld van Misjel Vermeiren wordt gevuld door in de lucht hangende rekken vol met jassen. Het schept een sfeertje van ‘binnen blijven’, want dat is precies wat De Breij doet, zoals ze zingt in het openingslied. ‘Laat het maar waaien / Ik blijf binnen / Ik kom wel weer naar buiten als het over is.’ De angst voor oorlog in deze onzekere tijd, met geflipte wereldleiders die zomaar op een atoomknop kunnen drukken, is een terugkerend thema geworden in het werk van De Breij. Het is verankerd in haar lijflied Mag ik dan bij jou, maar wordt ook in #NU op diverse manieren aangestipt.
Centraal staat het verschil tussen binnen zitten en naar buiten gaan, de vraag of je als burger betrokken moet zijn bij de wereld en hoe je dat dan het beste kunt doen. In tijden van leunstoelactivisme, waarbij een Facebook-like voor een goed doel al heel wat lijkt, raakt De Breij geïnspireerd door het levensverhaal van Mahatma Gandhi en zijn geweldloze verzet. De Breij stelt haar eigen neiging om zich terug te trekken ter discussie: waarom liep zij zelf bijvoorbeeld niet mee met de Women’s March? De wil om mee te doen is er wel degelijk, blijkt uit een jeugdverhaal over de plaatselijke fanfare. Hoewel dat verhaal in het slotdeel een mooie dubbele lading krijgt, zijn de diverse terugblikken op het reilen en zeilen bij die fanfare toch ook wel behoorlijk saai.
Muzikaal is #NU uitstekend verzorgd, met maar liefst vier muzikanten die De Breij begeleiden. De muziekstijlen zijn gevarieerd, van een Engelstalig shownummer over president Trump tot een historisch raplied over Willem van Oranje, als een Hollandse variant op de Amerikaanse hitmusical Hamilton, over de Amerikaanse founding father Alexander Hamilton. Het zijn ambitieuze nummers, die niet altijd even duidelijk een punt maken. De boodschap van een liedje als Later wordt het beter komt beter aan, door de eenvoud van tekst en melodie en de mooie, gevoelige zang van De Breij.
Langzaam werkt de cabaretier toe naar een interessant en relevant slot over maatschappelijke betrokkenheid, al moeten we ons nog wel door matig originele conferences over een safari in Zuid-Afrika en het tv-programma Het familiediner worstelen. Het maakt #NU tot een solide voorstelling, maar dit is zeker niet de verrassendste of scherpzinnigste show uit het inmiddels rijke oeuvre van Claudia de Breij.
Gescheurde enkelbanden
Première van #NU liep vertraging op door een ongelukje.
De première van #NU, de negende voorstelling van Claudia de Breij, stond lange tijd gepland voor 9 februari van dit jaar, in de Haarlemse Schouwburg. Maar eind november, op weg naar een optreden van Herman van Veen in Theater Carré, kwam De Breij ongelukkig ten val en scheurde zij haar enkelbanden. De Breij was hierdoor aan huis gekluisterd en de try-outs van #NU kwamen zes weken stil te liggen. In januari 2018 werd de tournee hervat, maar de première in Haarlem kwam nog te vroeg, waardoor de show pas dit weekend in première kon gaan in de Koninklijke Schouwburg van Den Haag.
Door Claudia de Breij. Regie: Titus Tiel Groenestege. Muziek: Claudia de Breij en Sander Geboers. 25/5, Koninklijke Schouwburg, Den Haag. Tournee t/m 2/6, volgend seizoen reprise.