In de Oscarwinnaar ‘Poor things’ gaf Emma Stone flink van jetje.

Bloot is niet dood: het mag weer wat stouter in Hollywood

Na twee decennia van almaar meer films met almaar minder onstuimige scènes bewijzen Challengers en Saltburn dat Hollywood klaar is om opnieuw uit de kleren te gaan.

Ruben Aerts

Filmliefhebbers die hun kijkvoer graag pikant hebben, komen de laatste tijd weer wat vaker aan hun trekken. Zoals met Challengers van Luca Guadagnino, sinds deze week in de bioscoop. Twee kameraden en latere tennisrivalen vallen in die zweterige film in katzwijm voor Zendaya. Het levert een zomerzwoele ménage à trois op, terwijl er niet één seksscène in zit, laat staan een flits expliciet naakt. Toch gaan je oortjes er vuurrood van gloeien – zo sterk kan de suggestie zijn.

Het mag weer wat stouter op het witte doek, zo bleek de afgelopen periode al vaker. En het hoeft niet altijd zo dubbelzinnig als de banaan die Josh O’Connor in Challengers uitdagend in de lucht steekt. Het mag zelfs een tikje ranzig, op het weerzinwekkende af.

Denk maar aan Saltburn, de barokke film die bij ons wel rechtstreeks op Amazon Prime terechtkwam. Barry Keoghan speelt een knul van lage komaf in de ban van een schatrijke clan. Bloedgeil zien we hem een badputje uitlikken en hij ligt poedelnaakt te kronkelen op een pas gedempt graf. Proper is anders, maar het internet kirde van extase. In de slotscène danst hij dan weer uitgelaten door het huis in adamskostuum – zijn jongeheer danst vrolijk mee.

Ook in de romcom Anyone but you was er geen angst voor blote billen of onbeschroomde blikken van onderaf. In de Oscarwinnaar Poor things gaf Emma Stone op haar beurt flink van jetje. Franz Rogow­ski en Ben Whishaw waren vorige zomer nog expliciet in de weer in Passages en ook in All of us strangers hoefde het verlangen tussen Andrew Scott en Paul Mescal niet kuis gesmoord in beeld te komen.

Blockbusters zonder seks

Seks verkoopt, bloot wordt gesmaakt. Alleen waren de (grote) studio’s de afgelopen twee decennia erg op hun hoede om pikanterieën onbedekt in de etalage te zetten. De cijfers liegen er niet om, bleek onlangs uit een studie die The Economist had besteld. Die vergeleek de 250 titels die in 2000 het meeste kaartjes hadden verkocht met die uit 2023. Wat bleek? Die tweede batch had bijna 40 procent minder erotische scènes. Als ze opsplitsten per genre, bleken actiefilms de grote dupe. Daarin was 70 procent minder onstuimig gekronkel te zien, terwijl het bij romcoms om een daling van iets minder dan 20 procent ging.

Nog frappanter is het aantal blockbusters met helemaal geen seksueel getinte inhoud. In 2000 was dat bij 18 procent van die films het geval, terwijl dat in 2023 maar liefst 46 procent bleek. Dat is bijna de helft. Is de filmindustrie in een preutse kramp geschoten? Van Body heat en Fatal attraction tot Eyes wide shut: vroeger was het bloter.

Zendaya in ‘Challengers’.© metro goldwyn mayer pictures

Een en ander verrast niet als je kijkt naar de succesvolste franchise van de afgelopen vijftien jaar: het befaamde superheldenuniversum van Marvel. Daarin is van seks nagenoeg geen sprake, laat staan van stomende passie. In het wereldje van DC Comics is het niet anders. Seks mag dan verkopen, ironisch genoeg waren het net commerciële belangen die de filmstudio’s achter die franchises deden verpreutsen. Dat heeft alles te maken met het ratingsysteem voor films in de VS.

Dat brengt films onder in vijf categorieën, gaande van “voor alle publiek” (G) tot “uitsluitend voor volwassenen” (NC-17). Populair is het label PG-13, wat wil zeggen dat sommige scènes mogelijk ongepast zijn voor kinderen jonger dan dertien.

Kortom: als een film niet al te gewelddadig is, mogen jongeren vanaf die leeftijd zonder hun ouders de zaal in. Om een zo ruim mogelijk publiek te kunnen bereiken ontstond bij studio’s vanaf de jaren 2000 de trend om telkens op zo’n PG-13-rating te mikken. Het commerciële succes van films beloofde er alleen maar wel bij te varen. De strengere R-rating (die de begeleiding van een ouder of voogd vereiste) kon de ticketverkoop van een film een flinke knauw geven. Het is geen geheim dat scènes vaak in de vuilnisbak belandden om op die manier een R-rating te vermijden.

Barry Keoghan danst in adamskostuum in ‘Saltburn’.© rr

Zo komt het dus dat (vaak nodeloos) bloot, dat in de jaren 80 en 90 niet zo uitzonderlijk was in potige actiefilms, komedies en andere blockbusters, vanaf de jaren 2000 op het witte doek steeds schaarser werd. Het potentieel dat studio’s in diezelfde periode zagen in China als afzetmarkt versterkte die impuls alleen maar. Daar lacht de censor immers niet met bloot en seks.

Streaming

Zit MeToo er voor iets tussen? Die maakte pas later opgang, in het najaar van 2017, toen Harvey Weinstein ten val kwam. Al heeft de MeToo-beweging er wel toe bijgedragen dat actrices minder vaak gevraagd wordt zomaar de kleren af te gooien (of dat verwacht wordt dat zij daar zonder tegenspraak in meegaan). De omgang met seks en naakt op het witte doek verloopt in die zin vandaag bedachtzamer.

Dat zie je ook in de manier waarop cineasten hun films nu weer pikant durven te kruiden. Bloot om het bloot komt minder voor, seks is niet langer zomaar een ingrediënt, maar heeft een rol in de film. In Challengers is die hele spanning deel van het spel dat Guadagnino met de kijker speelt.

En wat met de (strengere) rating die een film zo dreigt op te lopen? In de VS is Amazon de verdeler die Challengers in de zalen brengt. Een bioscooprelease geeft nog altijd de grootste ruchtbaarheid aan een film, zelfs als het aantal zalen beperkt is omwille van een R-rating, zoals bij Challengers het geval is. De film zal er toch niet lang spelen. Het platform lonkt – klaar om extra allure te geven aan hun aanbod en nieuwe abonnees te lokken. Anno 2024 laat het succes van een film zich niet meer alleen – of noodzakelijk – meten aan de kassa. Gewaagde filmmakers met lak aan censuur hoeven niet langer te vrezen voor een blauwtje.

Aangeboden door onze partners

Hoofdpunten

Aangeboden door onze partners

MEER OVER