De regering rekent erop om de asielinstroom sterk te verminderen en op die manier ook de asielopvang in ons land geleidelijk af te bouwen. Het doel is om uiteindelijk nog enkel opvang in collectieve centra te organiseren. De kleinschalige, individuele opvang zou verdwijnen. Het regeerakkoord benadrukt dat die opvang bovendien sober moet zijn en dat asielzoekers nooit een financiële tegemoetkoming mogen krijgen. Om de huidige achterstand in de procedures weg te werken, komt er een tijdelijke uitbreiding van de asieldiensten.
De nieuwe regering schaart zich ook helemaal achter het Europese Migratiepact, dat volgend jaar van kracht wordt. Dat betekent meer controles aan de buitengrenzen en een betere spreiding van asielzoekers binnen de Europese Unie. Als die spreiding voor ons land een te grote inspanning zou vragen, dan wil de regering beroep op het zogenaamd ‘afkopen’, zoals in het migratiepact is voorzien. Elke lidstaat kan 20.000 euro betalen per migrant die we niet opvangen.
Er komen nog meer ontradingscampagnes in het buitenland. Die moeten bovendien ook meer online verlopen.
De strijd tegen fraude wordt opgedreven. Daarvoor komen er extra controleurs. Ook wordt het mogelijk om de gsm en tablet van asielzoekers uit te lezen. Elke vorm van fraude geldt meteen als basis voor een weigering.
De toelatingsvoorwaarden voor gezinshereniging worden aangescherpt. Zo worden de minimale inkomsten van de aanvrager verhoogd en moeten zowel de aanvrager als de nieuwkomer een inburgeringsattest hebben.
Het asielbeleid mag niet ruimer zijn dan in de buurlanden, om geen aanzuigeffect te creëren. Daarom komt er een overleg met Duitsland, Frankrijk, Nederland en Luxemburg. In uitzonderlijke omstandigheden kunnen er tijdelijk grenscontroles komen.
Voor gedetineerden die illegaal in ons land zijn, wordt bekeken of er gevangenissen in een ander land kunnen worden gebouwd of gehuurd. In het oorspronkelijke voorstel van N-VA stond de suggestie om dat in Kosovo te doen, maar dat is veranderd naar “andere Europese rechtsstaten”.
De ambitie van deze regering is “een aanzienlijke verhoging van de terugkeercijfers”. Daarvoor komt er onder meer een bindend terugkeercontract voor uitgeprocedeerde vreemdelingen.
Uitgewezen migranten worden “zo kort mogelijk” opgesloten voor hun terugkeer, maar uitzonderlijk kan dat wel worden opgetrokken tot 18 maanden. Oorspronkelijk was het plan om ook gezinnen met kinderen te kunnen opsluiten - iets wat de voorbije jaren taboe was - maar die mogelijkheid komt er uiteindelijk niet. Het blijft dus zoals het nu is. Wel wordt dat na twee jaar geëvalueerd, waardoor het misschien alsnog mogelijk wordt.
Er komt een mogelijkheid tot woonstbetreding, of de zogenaamde Achterhuis-wet. Daarbij kan de politie bij mensen binnenvallen als er aanwijzingen zijn dat zich daar illegalen bevinden. Daarbij komen wel een pak voorwaarden. Zo moet de onderzoeksrechter toelating geven en gaat het enkel om illegalen die een gevaar zijn voor de openbare orde of de nationale veiligheid.
Nieuwkomers zullen pas na vijf jaar recht krijgen op sociale bijstand. Het idee is dat ze eerst moeten integreren en een job vinden. Dat geldt ook voor werkzoekenden uit de Europese Unie. Er is een uitzondering voor erkende vluchtelingen. Die blijven automatisch recht krijgen. Wel moeten zij een versterkt integratietraject volgen. Als ze dat niet doen, dan wordt hun bijstand wel verminderd.
Niet-EU-burgers die een permanent verblijfsrecht willen, moeten slagen voor een taal- en inburgeringstest en moet in hun eigen levensonderhoud kunnen voorzien. Er komen ook meer mogelijkheden om een einde te maken aan het verblijf als er problemen zijn met de openbare orde of als er te weinig integratie-inspanningen zijn.
Wie Belg wil worden, moet eerst een nationaliteitsexamen afleggen, met onder een burgerschapstest en een taaltest. De aanvraag wordt ook duurder: 1.000 euro + indexering.
De retributies worden verhoogd. Dat zijn de bijdragen (tussen 100 en 400 euro) die nieuwkomers moeten betalen wanner ze het land binnenkomen, bijvoorbeeld voor seizoensarbeid of via gezinshereniging.
© BART DEWAELE
