Moeder van zeven nipt verkozen tot eerste vrouw aan het hoofd van Europa

LEES OOK: Wie is Ursula von der Leyen: de vrouw aan het hoofd van Europa?

Het bleef spannend tot op het einde voor Ursula von der Leyen, een Duitse christendemocrate, dochter van een conservatieve minister-president, arts en moeder van zeven. Met 383 voorstemmen had de voormalige Defensieminister – maandag nam ze formeel ontslag – zelfs geen tien stemmen op overschot, maar uiteindelijk keurde het Europese Parlement haar voordracht door de Europese Raad toch goed. Een geëmotioneerde Von der Leyen dankte na het bekendmaken van de uitslag voor het vertrouwen, en riep op tot samenwerking met het oog op de grote uitdagingen waar Europa voor staat.

Von der Leyen moet de stemming vol zenuwen beleefd hebben, al werd vlak voor de stemming al duidelijk dat ze het wellicht nipt zou gaan halen toen ook de fractieleider van de socialistische S&D-fractie zijn steun toezegde. Het stemgedrag van de 182 socialisten was beslissend voor de kansen van Von der Leyen. Zeker omdat uitgerekend haar landgenoten van de SPD stug bleven in hun afwijzing. Ook de Belgische en Nederlandse leden van de fractie stemden tegen.

Extremisten niet overtuigd

De liberale Renew Europe-fractie (108 zetels) stemde dan weer zo goed als in blok voor de Duitse, die uiteraard ook kon rekenen op haar eigen EVP (182 zetels). Maar ook de 14 afgevaardigden van de Italiaanse Vijfsterrenbeweging stemden voor, net als wellicht ook enkele groenen, over de streep getrokken door haar toespraak vanochtend. Voor een deel van de conservatieve ECR-fractie was diezelfde speech dan weer aanleiding om toch tegen te stemmen of zich te onthouden, zoals de drie N-VA-afgevaardigden.

Extreemrechts, extreemlinks en de Brexiteers stemden tegen, zoals ze ’s ochtends tijdens het debat na Von der Leyens toespraak al meer dan duidelijk maakten.

Een speech voor de twijfelaars

Tijdens haar cruciale rede – die ze in het Frans begon en met een ‘Leve Europa’ in drie talen afsloot – klonk Ursula von der Leyen opvallend ontspannen en zelfzeker. Maar het was wel duidelijk dat ze op zoek was naar de stemmen van de twijfelaars, vooral die in het centrum en ter linkerzijde. Dat deed ze door nadrukkelijk haar ambities voor het klimaatbeleid, de handhaving van de rechtsstaat en de strijd tegen belastingontwijking door multinationals in de verf te zetten. Zo sprak ze zich uit voor een Europa dat in 2050 klimaatneutraal moet zijn – “als eerste in de wereld”. Binnen de honderd dagen zal ze een ‘green deal’, een omvattend klimaatplan, presenteren met onder meer een groene investeringsbank.

Von der Leyen verwees ook naar de 70.000 vluchtelingen die inmiddels zijn omgekomen in de Middellandse Zee. “Het is onze plicht om mensen te redden. De EU heeft menswaardige grenzen nodig, maar moet ook mensensmokkel hard aanpakken.” Het leverde haar zelfs applaus op.

Getrouwd met Europa

Ook benadrukte Von der Leyen het feit dat er na 60 jaar en twaalf mannelijke voorgangers voor het eerst een vrouw was voorgedragen als Commissievoorzitter. Ze zei vastbesloten dat ‘haar’ Europese Commissie voor minstens de helft uit vrouwen zou moeten bestaan: “Er zijn tot nu toe 183 commissarissen geweest, van wie maar 35 vrouwen. Dat is minder dan 20 procent. Wij willen wat ons toekomt!”, sprak ze. Als lidstaten met een teveel aan mannen komen aanzetten, zal Von der Leyen “niet aarzelen hen te dwingen met andere namen te komen”.

Verder pleitte ze weer voor het recht van het Europees Parlement om wetsvoorstellen te doen - nu is het initiatief enkel aan de Commissie. Ze stelde ook voor om het systeem van de Spitzenkandidaten zo te hervormen dat het in 2024 wél werkt. Von der Leyen sloot haar toespraak af met een persoonlijk verhaal. Ze sprak over haar vader die als jonge jongen diep geroerd was toen de Europese landen Duitsland na de Tweede Wereldoorlog weer opnamen in de ring van democratische naties. “De EU is als een lang huwelijk, de liefde wordt niet groter maar wel dieper. En we mogen nooit vergeten waarom ze is ontstaan.”