Elektrificeer de ouwe reus

Amsterdam

Er staat een takelwagen voor de deur van de werkplaats in Swifterbant, een Toyota Landcruiser. Die komt uit Parijs, zegt Anne Kloppenborg (39). ‘Die is van sleepbedrijf ATS, dat een groot marktaandeel heeft in Parijs. Dat marktaandeel willen ze houden, en daarom gaat ATS de burgemeester van Parijs voorstellen om alle sleepwagens te elektrificeren. Deze hier wordt een demonstratiemodel.’

Het ombouwen is nagenoeg klaar. Geruisloos rijdt de geëlektrificeerde takelwagen de werkplaats binnen voor een laatste controle. Mocht het ATS lukken, dan bouwt Anne Kloppenborg, oprichter en mede-eigenaar van New Electric in Swifterbant, Amsterdam en Middenmeer, tientallen van deze Franse sleepwagens om. De dieselmotor gaat eruit en er komt een elektromotor voor in de plaats, plus een pakket batterijen.

De milieuwinst is enorm, zegt Kloppenborg. ‘Die sleepwagens staan zo’n 14 uur per dag aan de Périphérique te wachten op een telefoontje dat er ergens iets gesleept moet worden. Dan komen ze even in actie: rijden, slepen; met een paar kwartier is de klus weer geklaard.’ En dan staan ze daar weer, achter de vangrail, urenlang werkeloos te brommen. Want al die tijd draait de dieselmotor. In de zomer om de airco aan de gang te houden, in de winter vanwege de verwarming. ‘Zelfs als je de batterijen van deze auto zou laden met kolenstroom, heeft hij een CO2-uitstoot die 60 procent lager ligt dan met een dieselmotor’, zegt hij trots. En omdat Franse stroom grotendeels atoomstroom is, is de CO2-winst nog aanzienlijk groter.

elektrische boot

Al negen jaar elektrificeert Kloppenborg auto’s en schepen. Geen voor de hand liggende keuze voor de student politicologie, die ook een tijdje in de ICT werkte. De ommekeer kwam in 2008, op een parkeerplaats in San Francisco. Kloppenborg, die ook de Amerikaanse nationaliteit heeft dankzij zijn Amerikaanse moeder, had gehoord van dat aparte bedrijf Tesla dat elektrische auto’s bouwde, en nam er een kijkje. ‘Er stonden wat Tesla’s buiten, met draden die overal uit kwamen. En ik maar fotograferen.’

Zoiets wilde hij ook. ‘Ik wilde een bedrijf beginnen, want ik wilde met mijn vriendin een gezin stichten.’ Elektrische auto’s bouwen leek hem geen goed idee. Elektrische schepen, dat was een beter plan. ‘Ik was gek op speedboats en op waterskiën.’ Gezin, bedrijf, elektrische bootjes: het vloeide op die parkeerplaats van Tesla samen in zijn hoofd, en een jaar later begon hij met zijn eerste product. Hij kocht een boot van 800 euro en een pakket elektrische onderdelen van 15.000 euro, en begon te sleutelen.

Pas in 2012 was de boot klaar. ‘Bij de eerste proefvaart schoot ze zo hard vooruit, dat we er alleen maar om konden lachen.’ Die lachbui is op YouTube te zien, met andere memorabele momenten. ‘It’s not just a product, it’s a movement’, schakelt Kloppenborg over op Amerikaans. Misschien wat overdreven, zegt hij, maar toch: ‘We hebben geen personeel hoeven werven. Iedereen hier heeft zich aangemeld nadat ze wat van onze filmpjes hadden gezien.’

Inmiddels heeft zijn bedrijf vijftien boten afgeleverd. Speedboats en rondvaartboten, en zelfs een sleepboot. Daarnaast heeft New Electric dertig pasklare pakketten verkocht aan botenbouwers.

In 2013 ontmoette hij Mischa Bauman, die knutselde aan racewagens en de motoren van klassiekers toerustte met moderne techniek. Samen gingen ze auto’s en vrachtwagens elektrificeren. Niet de standaardauto’s, daarvoor is zo’n ingreep te duur, maar werkvoertuigen en klassiekers. De Franse tycoon betaalt 85.000 euro per sleepwagen. Het ombouwen van de Volvo Amazon die gestript op de brug staat, gaat rond 55.000 euro kosten.

‘Het zijn vooral gepassioneerde jonge ondernemers die zoiets bestellen. Die willen shinen. Die noemen een Tesla een tablet op wielen.’ Dankzij belastingregels voor milieu-investeringen kunnen de kosten nog meevallen. Hoeveel de eigenaar van de Morris Minor moet gaan betalen, een koddig Brits wagentje met veel hout in het koetswerk, weet hij niet precies. Tot nu toe zijn er volgens de Rijksdienst voor het Wegverkeer 49 voertuigen omgebouwd, waarvan 9 afgeleverd door New Electric.

aanbestedingen

Dat eigenaren van vrachtwagens, hijskranen en tractoren hun dieselmotoren laten vervangen door iets elektrisch, is een kwestie van rekenen, zegt hij.

‘Die voertuigen gaan vaak langer mee dan hun motoren. Dus die ondernemers zijn gewend om een motor te laten vervangen.’ Kloppenborg hoeft ze er alleen van te overtuigen dat elektrisch vaak de beste oplossing is. En vaak weten ze het zelf al. ‘Veel gemeenten hebben regels om oude diesels te weren, dus het wordt steeds aantrekkelijker die te vervangen. En als je mee wilt doen met aanbestedingen van de overheid, kun je jezelf aantrekkelijker maken als je alleen met elektrische apparaten en wagens werkt. Dat wordt in steeds meer aanbestedingsprocedures gevraagd.’ Zo heeft Amsterdam voor werkzaamheden in de stad een voorkeur voor elektrische machines die op duwbakken door de grachten worden verplaatst.

Soms, zoals bij sleeptycoon ATS, gaat het om behoorlijke aantallen. ‘Kleyn Trucks, een van de grootste in tweedehands vrachtwagens, wil per jaar dertig lichte vrachtwagens door ons laten elektrificeren, voor de Nederlandse markt.’

kant-en-klaar

Het elektrificeren van een auto of vrachtwagen is een secuur werkje. Voor elk type auto of truck moet apart een ontwerp worden gemaakt. En dan moet de Rijksdienst voor het Wegverkeer elk omgebouwd voertuig goedkeuren.

Op dit moment heeft New Electric voor twintig typen een kant-en-klare kit klaarliggen, die zo kan worden geleverd of, indien gewenst, ingebouwd. Voor de MAN-vrachtwagen die naast de werkplaats staat, voor de Franse sleepwagen, maar ook voor een bestelwagen van Iveco die in een fabriek in Barcelona wordt gemaakt. ‘Als het wat wordt met die Iveco’s, hebben we het zo over honderd voertuigen.’

Kloppenborg verkent niet alleen de Europese markt. ‘We zijn betrokken bij de bouw van bussen op waterstof, in China’, zegt hij. Hij verwacht hoe dan ook forse groei.

Volgend jaar betrekt hij in Swifterbant een ruimte drie keer zo groot als zijn huidige garage, met nog aanzienlijke uitbreidingsmogelijkheden. ‘Ik verwacht dat we binnen enkele jaren twintig man in dienst hebben, en een omzet van 3 tot 5 miljoen euro.’ Met een lachje: ‘Of we zijn er geweest.’ <