Zes cruciale minuten

Vlissingen

Heb je het overhemd kapot gescheurd, stuit je op de dichtbehaarde borstkas van de man die op straat een hartstilstand heeft gekregen. Waar plak je dan de elektroden van de automatische externe defibrillator (AED), zodat het apparaat toch stroomstootjes kan afgeven aan het slachtoffer? De ambulance is weliswaar onderweg, maar ondertussen zou de AED het hart kunnen resetten zodat het weer gaat pompen en de overlevingskansen toenemen.

Bij de meeste AED’s zit tegenwoordig standaard een etuitje met schaar om de kleding open te knippen, en een scheermes om borstharen weg te scheren. Het etuitje is een van de noviteiten die Pieter Joziasse (44) van AED-leverancier Medisol op zijn naam heeft staan. Een vernieuwing, klein maar niet onbelangrijk, die voortkomt uit de praktische ervaring van de directeur die ooit ambulanceverpleegkundige was.

Samen met ambulancechauffeur en toenmalig compagnon Edwin Roelse legde Joziasse in 2001 de basis voor het huidige bedrijf aan de rand van Vlissingen. Ze bouwden websites voor collega’s en handelden in de stille uren op de ambulance klusjes af die geen haast hadden, zoals het beantwoorden van e-mails. Werken op de ambulance is bijzonder, zegt reanimatiedeskundige Joziasse. ‘Je bent vooral aan het wachten tot iemand hulp nodig heeft, maar dan moet je er ook stáán. Ondertussen maakten we de auto weer eens schoon, keken we naar een film, of waren we dus op onze laptop bezig.’

Joziasse en Roelse richtten hulpverleningsforum.nl op, een site waar collega’s onderling vragen konden stellen en kennis uitwisselen. ‘We hadden 2 tot 3 miljoen pageviews per maand. Daarna zetten we een webwinkel op. We leverden bijvoorbeeld parkeerbordjes die leden van de vrijwillige brandweer op het dashboard van hun auto konden leggen als ze uitrukten voor een brand. De vrijwilligers vroegen erom. De AED’s deden we er in het begin bij. De eerste leverden we vanuit de garage van Edwins broer.’

Inmiddels neemt Medisol in Europa een redelijk unieke positie in. Het is een van de weinige bedrijven die zich niet tot slechts één merk beperken, maar een keur van merken aanbieden, waaronder inmiddels een eigen merk.

AED-dichtheid

‘Er is namelijk geen beste defibrillator’, zegt Anne-Marieke Wieman (32), een van de eerste medewerkers, sinds kort operationeel manager en voor 5 procent mede-eigenaar. ‘Alle AED’s zijn levensreddend. Welke AED de beste is, hangt af van de omstandigheden waaronder je de AED moet gebruiken. Heb je een fabriek met veel rumoer, dan heb je meer aan een apparaat waarop je de instructies kunt lezen, dan dat het apparaat de volgende stap vertelt. Moet een groep bedrijfshulpverleners met de AED kunnen werken of doet alleen de portier dat? Dat bepaalt bijvoorbeeld of je een zwaar of klein apparaat kiest. Maar een kleine AED is wellicht minder waterdicht. Wat de beste keus is, hangt dus af van de specifieke situatie van de klant.’

Nederland is met 100.000 defibrillatoren het land met de hoogste AED-dichtheid ter wereld, zoals dat in vakkringen heet. Op veel plekken kan, dankzij het burgerhulpnetwerk, binnen zes minuten een defibrillator worden ingezet als iemand een hartstilstand krijgt. ‘Maar die norm van zes minuten wordt lang niet overal gehaald’, zegt Joziasse.

Volgens gegevens van de Nederlandse Hartstichting worden jaarlijks tussen de zeven- en achtduizend reanimaties buiten het ziekenhuis verricht. In ruim driekwart van de gevallen gebeurt dat door niet-professionele omstanders. De AED is een belangrijk hulpmiddel. Eenmaal aangesloten bepaalt het apparaat zelf of en hoe vaak het geven van stroomstootjes nodig is. De overlevingskans van een slachtoffer dat gereanimeerd wordt, is gemiddeld 23 procent.

De groei van Medisol loopt deels gelijk op met de opkomst van de defibrillator. Het geven van elektroschokken was tot begin van deze eeuw alleen toegestaan voor professionele gebruikers. ‘Het is geweldig om iemand erdoor te kunnen slepen en de AED werd steeds professioneler, maar ook steeds makkelijker in het gebruik voor de gewone burger. Er was een wetswijziging nodig zodat ook leken de steeds consumentvriendelijkere AED mochten gebruiken. Minister Els Borst is degene geweest die de wet daarvoor heeft aangepast’, zegt Joziasse.

Het bedrijf groeit al jaren gestaag door, nu zonder Roelse die Medisol onlangs verliet omdat hij start-ups uitdagender vindt. Stapje voor stapje heeft het bedrijf de Europese markt veroverd. ‘In 2008 zijn we in Frankrijk begonnen omdat een nichtje van Edwin er ging wonen. We zoeken altijd medewerkers die de landstaal vloeiend spreken en richten ons op de cultuur van het desbetreffende land. Een voorbeeld? Duitsers willen in de instructie tot in detail lezen wat er gebeurt als ze voor optie A kiezen. Elke vervolgstap willen ze op papier hebben. En dat geldt ook voor optie B, enzovoort. Dat werken we dan helemaal uit. Nederlanders zijn gewend gaandeweg hun vragen te stellen.’

De nieuwste website is gericht op Spanje en is sinds deze maand in de lucht. Maar ook buiten Europa weten klanten Medisol te vinden, vooral via de Engelse website. ‘Nog maar 20 procent van onze omzet komt uit Nederland.’

omzetgroei

Medisol won vorige maand voor de achtste keer een FD Gazelle, een prestigieuze prijs voor snelgroeiende bedrijven. Wat de prestatie volgens Joziasse bijzonder maakt, is dat het voor eenmaal gevestigde bedrijven lastig is te blijven voldoen aan de eisen die aan Gazellen worden gesteld. ‘Je moet drie jaar op rij minimaal 20 procent omzetgroei realiseren en financieel gezond zijn. Voor beginnende bedrijven is dat aanvankelijk wel te doen, maar om die groei vol te houden, is moeilijk. En dat is ons dus acht jaar achtereen gelukt. Daar kunnen zelfs Zeeuwen trots op zijn.’

In het nieuwe pand wordt duidelijk dat de AED-leverancier nog niet is uitgegroeid. De bovenverdieping staat leeg. ‘We acteren als een familiebedrijf, zonder aandeelhouders die meer-meer-meer willen. Wij houden de controle liever zelf in handen. Dit pand is ons eigendom en pas als dat nodig is, gaan we boven verder met verbouwen. Ik verwacht wel dat we daar volgend jaar al mee gaan beginnen.’

Nederland heeft een goed netwerk van AED’s, maar er zijn nog genoeg gebieden waar ze niet binnen zes minuten kunnen worden aangesloten. ‘We zijn er nog niet, maar het bewustzijn is groot. Dat zie je ook aan het groeiende aantal mensen dat meedoet bij het burgerhulpnetwerk. De vraag komt vooral van bedrijven of sportclubs, als een medewerker of lid net op een reanimatiecursus is geweest. Of als er zich daadwerkelijk een incident heeft voorgedaan. Helaas voor degene die het betreft natuurlijk, maar dan weten mensen ons te vinden.’ <