28 graden tijdens 20 kilometer van Brussel: "Vragen om miserie"
20 kilometer door onze hoofdstad lopen bij 28 graden: dat staat 38.000 deelnemers komende zondag te wachten. "Zo'n inspanning bij zo'n weer: dat is vragen om miserie", waarschuwt cardioloog Pedro Brugada. Hij vreest dat honderden lopers oververhit zullen raken en zullen flauwvallen.
Tegen 10 uur zullen ze zondagmorgen klaarstaan, de sportievelingen die van het Jubelpark, via de Louisalaan, de tunnels en het Ter Kamerenbos door Brussel zullen lopen voor de 39ste editie van de 20 kilometer. Aan de start met een hartslag al wat hoger dan normaal - de zenuwen zullen voor velen ongetwijfeld strak gespannen staan - maar vooral: onder een loden hitte. 28 graden wordt het op het heetst van de dag. Bij het startschot al bijna 24.
Het zal puffen, zweten en naar adem happen zijn voor de lopers. Zondag wordt niet de dag om snelheidsrecords te breken. Cardioloog Pedro Brugada voorspelt nu al flauwvallende lopers en strompelende deelnemers die niet meer op temperatuur komen. "Zo'n inspanning leveren in die hitte is vragen om miserie", zegt hij. "Tuurlijk weet ik dat je zo'n gigantisch evenement niet zomaar naar de week erop kan verschuiven en dat je mensen niet kan verbieden om te starten, maar waarom niet vertrekken om 6 uur, zoals in Spanje?"
'Waarom niet vertrekken om 6 uur, zoals in Spanje?'
Pochen bij de collega's op maandag
Als het van de cardioloog afhangt, start wie niet genoeg getraind is beter niet. Wie dus voor de kick en om op maandag te pochen bij collega's zijn rondje van 12 kilometer voor de gelegenheid wat langer wil volhouden, blijft maar beter thuis. "Zo'n evenement moet een feest worden, maar het is net als bij een concert: je gaat toch ook niet als je weet dat de tent dreigt in te vallen? Zo'n wedstrijd is heus niet van levensbelang. Het is het niet waard. Trouwens, wie gaat dat betalen, als plots 300 mensen in het ziekenhuis belanden?"
De organisatie staat klaar met 300.000 flesjes water, sportdrankjes en fonteinen onderweg, maar is niet van plan om het startuur te vervroegen. "Dat is simpelweg onmogelijk", zegt organisatrice Carine Verstraeten. "Het hele parcours moet afgesloten worden, de politie moet alles geregeld zien te krijgen... Organisatorisch is dat te moeilijk. Maar we gaan ervan uit dat iemand die niet genoeg heeft getraind, zich ook niet inschrijft voor de 20 kilometer. Onze Rode Kruisposten zijn versterkt en de brandweer zorgt voor nevelfonteinen op het parcours. Deelnemers moeten voorzichtig en verantwoordelijk zijn."
Maatregelen komend weekend
300.000 flesjes water
6 posten waar water wordt uitgedeeld
1 energiedrank en banaan voor elke deelnemer
14 posten van Rode Kruis, voor deze editie extra versterkt
3 watergordijnen voorzien door brandweer
Bloed rondpompen
Die gloeiende zon, een portie zenuwen en een massa volk, met een parcours dat stevig in de benen kruipt: het is hoe dan ook een cocktail die velen slecht verteerd zullen krijgen. Inspanningsfysioloog Romain Meeusen (VUB) legt uit: "Wie gaat sporten bij zo'n temperatuur, stuurt zijn zogenaamde kerntemperatuur serieus snel de hoogte in. Ons lichaam streeft steevast naar 37 graden. Een loper die 10 kilometer per uur – een matig tempo voor een recreant – aanhoudt en dus twee uur over de 20 kilometer doet, zal zijn kerntemperatuur makkelijk tot 39 graden stuwen op een hete dag als zondag. Dat is niet abnormaal, maar wel hoger dan wanneer het 18 graden zou zijn. Je lichaam raakt de warmte immers moeilijker kwijt.
"Als je bij hogere temperaturen hetzelfde tempo loopt als je gewoon bent, moet je lichaam meer bloed rondpompen dan anders, aangezien het naast je hart en spieren, plots ook bloed naar de periferie – de bloedvaten net onder de huid – moet sturen om warmte kwijt te raken. Wie te veel in het rood gaat, oververhit raakt en overvloedig vocht verliest, krijgt dat bloed niet voldoende rondgepompt en kan het bewustzijn verliezen."
Voldoende drinken is dus de boodschap. Dat kan zondag op zes bevoorradingsposten. "In twee uur kan je twee liter vocht verliezen. Het is belangrijk dat de lopers van elke post gebruikmaken. Je kerntemperatuur laag houden, kan door vooraf voldoende koude drank te nuttigen. En door een tikkeltje trager te lopen of zelfs stukken te wandelen. Luister naar je lichaam."
'In twee uur kan je twee liter vocht verliezen'
Eén voordeel: het was de voorbije weken al aardig warm. En dus kregen die sportieve en iets minder sportieve lijven al de kans om te wennen aan hogere temperaturen. Een wezenlijk verschil met de Ten Miles in april, toen dat niet het geval was en het medisch rampenplan werd afgekondigd in Antwerpen, nadat bijna 300 lopers verzorgd moesten worden.
4 dodelijke slachtoffers in laatste 10 jaar
2006: Een 28-jarige man uit de provincie Luxemburg zakt in elkaar op 150 meter van de eindmeet. Hij kan niet meer gereanimeerd worden.
2011: Een 26-jarige man, nochtans een geoefend sporter, sterft in de uitzonderlijk warme editie van 2011 aan een hartaderbreuk. Voor het eerst laait ook de discussie op over een verplicht medisch attest voor de deelnemers. Vanaf het jaar nadien wordt het startschot om 10 uur gegeven om de grootste hitte te vermijden.
2013: 53-jarige man uit Lier overleeft de 34ste editie van de 20 kilometer door Brussel niet. Net voorbij de 18de kilometer laat hij het leven na hartfalen.
2014: Voor het tweede jaar op rij sterft een loper. De 28-jarige Olivier Croughs, economiejournalist van de krant Le Soir, wordt ter plekke gereanimeerd, maar overlijdt enkele uren later in het Paul Brien-ziekenhuis in Schaarbeek.