De suikertaks, die de regering-Michel begin 2016 invoerde, is op zich al een beetje een Belgenmop. Nu wordt het helemaal absurd. De twee partijen die iets over die taks te zeggen hebben, N-VA en Open VLD, vinden beide dat er een verschillende heffing moet komen voor light en gewone frisdranken, maar geen enkel van de twee partijen neemt het initiatief om daar iets aan te doen.

Vijf cent per liter

De zogenoemde “gezondheidstaks” bedraagt ongeveer 5 cent per liter, en moet de schatkist jaarlijks 75 miljoen euro opbrengen. Maar al van bij de start is er veel kritiek. Het zou alleen maar een platte belasting zijn, die niks met gezondheid te maken heeft. Niet alleen zou een echte gezondheidstaks een pak hoger moeten zijn (waardoor mensen echt minder frisdrank gaan kopen), er zou ook een onderscheid moeten zijn tussen light (met zoetstof) en gewone frisdrank (met suiker).

Dat laatste zei N-VA-Kamerlid Yoleen Van Camp vlak voor de krokusvakantie ook nog eens in de Kamercommissie Volksgezondheid. “Vanuit het standpunt van de volksgezondheid zou het logischer zijn om een onderscheid te maken tussen gesuikerde frisdranken, lightfrisdranken en gewoon water”, zei ze tegen de minister van Volksgezondheid, Maggie De Block (Open VLD), met de vraag waarom dat er nog altijd niet is gekomen.

De Block bevestigde dat dit inderdaad beter zou zijn, alleen: “Dat is eigenlijk een bevoegdheid van de minister van Financiën, Johan Van Overtveldt (N-VA)”, zei ze. “Omdat het over fiscale maatregelen gaat.” Ze had het wel al met hem besproken, maar “minister Van Overtveldt heeft ons uitgelegd dat het heel ingewikkeld zou zijn om dat op te splitsen”.

Alleen maar uitvoerder

Johan Van Overtveldt zelf wil niet reageren, maar volgens partijgenoot Yoleen Van Camp klopt die versie van De Block niet. Ze heeft informatie opgevraagd op het kabinet-Van Overtveldt. “Daar hebben ze mij bevestigd dat de minister van Financiën in zulke gevallen alleen maar de uitvoerder is, en dat het aan de vakministers is om initiatief te nemen. Met andere woorden, hiervoor is de minister van Volksgezondheid aan zet. Het is aan minister De Block om hierover een politiek akkoord te maken. Eenmaal dat er is, zal minister Van Overtveldt dat concreet uitwerken.”

Dat De Block en Van Overtveldt zo de hete aardappel naar elkaar doorschuiven, bevestigt nog maar eens het beeld van de suikertaks als “platte belasting”. Het staat veraf van de belofte van twee jaar geleden om die in te bedden in een ruimer gezondheidsbeleid. Vlaams minister Jo Vandeurzen (CD&V) had toen ook gevraagd om de opbrengst te gebruiken voor sensibilisering en preventieve gezondheidsmaatregelen, in de plaats van – zoals nu – het geld gewoon in de algemene middelen te steken. Hij wacht er nog steeds op.