Wie Joost Klein deze festivalzomer in ons land aan het werk wil zien, krijgt slechts enkele kansen: Moenfeest (6/7), Rock Zottegem (12/7), Het Groot Verlof (26/7), Suikerrock (2/8), Lokerse Feesten (11/8) en Rijvers Festival (18/8). Maar de eer om de populaire Nederlander als eerste te ontvangen, is weggelegd voor het gratis stadsfestival Genk on Stage (29/6).

“We zijn ons al een hele tijd aan het voorbereiden op zijn komst”, vertelt coördinator Mathies Wouters. “Het wordt zijn enige optreden in Limburg, zijn eerste in België en bovendien is de toegang gratis. We zijn ons al lang bewust van zijn populariteit en zijn passage op het Eurovisiesongfestival zal alleen nog maar voor een boost zorgen.”

Om zo veel mogelijk fans de kans te geven om de 'Europapa'-zanger aan het werk te zien, wordt het terrein vergroot. “Het podium gaat een heel stuk naar achteren, waardoor er meer capaciteit en ook meer nooduitgangen gecreëerd worden. Zo zal er plaats zijn voor ongeveer 11.000 bezoekers voor het podium, dat zijn er toch zo’n 4.000 meer dan normaal", aldus Wouters. 

"Ook wat de veiligheidsmensen betreft, zullen we dan op maximale capaciteit draaien, zowel op het terrein als in de frontstage. Samen met de veiligheidsdiensten zullen we de drukte monitoren, zodat het voor iedereen veilig en aangenaam blijft op het terrein. Maar de echte fans komen toch best op tijd.” 

De organisatie voorziet ook een extra bar om meer dorstigen te kunnen bedienen en is aan het bekijken om extra schermen te plaatsen, zodat wie iets verder van het podium staat toch niets hoeft te missen. (nco)

De Nederlandse delegatie heeft vorige week twee keer melding gemaakt bij de organisatie van het Eurovisiesongfestival. Dat meldt de Nederlandse krant AD en werd bevestigd door de Nederlandse publieke omroep AvroTros. Volgens die laatste hing er namelijk een onveilige sfeer achter de schermen van het evenement.

De klacht zou afkomstig zijn vanuit de delegatiebubbel van de Nederlandse inzending en al gebeurd zijn op donderdag 9 mei, dus voor die avond het incident plaatsvond tussen de Nederlandse artiest Joost Klein en een cameravrouw van de EBU. AvroTros maakte ook een tweede keer melding van een onveilige sfeer achter de schermen op 10 mei, een dag na het voorval met Klein en een dag voor de grote finale.

Verschillende artiesten hebben na afloop geklaagd dat er in de delegatiebubbel een onveilige sfeer heerste. Onder meer de kandidaten uit Litouwen, Ierland en Noorwegen hebben zich hier kritisch over uitgelaten. De Nederlandse omroep wilde geen verdere details geven over de inhoud van de meldingen, al zou het te maken hebben gehad met de aanwezigheid van de Israëlische delegatie. (belga, nb)

De European Broadcasting Union (EBU), de organisator van het Songfestival, heeft voor het eerst gereageerd op de controversiële editie van dit jaar. In een statement heeft ze het onder meer over subtiele verwijzingen en boodschappen van verschillende delegaties over de oorlog in Gaza. 

"We betreuren het dat sommige delegaties op het Songfestival in Zweden de geest van de regels en de competitie niet hebben gerespecteerd, zowel ter plaatse als tijdens de uitzendingen. Onze bestuursorganen, bestaande uit vertegenwoordigers van de deelnemende omroepen, zullen samen met de delegaties de afgelopen gebeurtenissen beoordelen. We willen op een positieve manier vooruitgang boeken en de waarden van het evenement laten respecteren."

Ook de heisa over de uitsluiting van de Nederlandse inzending zal grondig geëvalueerd worden. "Individuele gevallen zullen tijdens de volgende bijeenkomst worden besproken."

De Zweedse politie is zeer discreet over haar onderzoek naar het incident waarbij de Nederlandse zanger Joost Klein donderdagavond betrokken was. Maar de Zweedse krant Aftonbladet heeft getuigen gevonden die zeggen dat de zanger uithaalde met zijn vuist. Hij zou dat tijdens het politieverhoor ook hebben toegegeven. 

De EBU heeft het incident als zeer ernstig ingeschat, zegt dezelfde bron. De Zweedse politie spreekt van "duidelijke bewijzen" en verwacht dat Klein juridisch zal worden vervolgd. 

De politie in Zweden heeft het onderzoek naar het incident waarbij de Nederlandse zanger Joost Klein donderdagavond betrokken was, grotendeels afgerond. Ze draagt het dossier op korte termijn over aan het openbaar ministerie, meldt een woordvoerder. “Vermoedelijk gebeurt dat begin juni “, zegt Emil Andersson, het hoofd van de afdeling spoedonderzoek in Malmö, tegen Aftonbladet. Volgens de krant wordt de zaak behandeld volgens de snelrechtprocedure.

Joost Klein, tegen wie een onderzoek loopt wegens illegale bedreigingen tegen een persoon in de productie van het Eurovisiesongfestival, werd verhoord door de politie en mocht nadien beschikken. De Nederlander heeft zondag Zweden verlaten. “Hij wordt op geen enkele manier belemmerd in zijn bewegingen”, stelt een politiewoordvoerder.

De teleurstelling om het missen van de finale van het Eurovisiesongfestival moet enorm geweest zijn bij Joost Klein, maar zijn populariteit stijgt met de dag.

In minder dan een week tijd heeft hij zijn volgers op Instagram ruim verdubbeld, van 600.000 tot 1,4 miljoen volgers. Daarbij is hij de enige artiest van de liedjeswedstrijd die momenteel behoort tot de 50 meest gestreamde nummers ter wereld op Spotify (plek 38).

De officiële videoclip van 'Europapa' is inmiddels meer dan 27 miljoen keer bekeken en daarmee heeft Klein ongeveer vier keer meer views dan de Zwitserse winnaar Nemo, die zaterdagavond won met zijn song 'The code'.

Het Eurovisiesongfestival kan de Europese vlag niet weren, vindt Eurocommissaris Margaritis Schinas. Hij is boos over berichten dat de blauwe vlag met de twaalf gele sterren niet welkom was in de zaal in Malmö. Een Roemeen die werkt voor de Europese liberalen mocht zijn EU-vlag niet meenemen naar binnen. De beveiliging zou de vlag te "politiek" hebben gevonden.

Dat wekt de woede van Schinas, een van de vicevoorzitters van de Europese Commissie. "Het Eurovisiesongfestival is eerst en vooral een viering van de Europese geest, van onze Europese diversiteit en talent. De EU-vlag is daar een symbool van. Minder dan een maand voor de Europese verkiezingen zouden er geen belemmeringen moeten zijn om te vieren wat alle Europeanen verbindt", stelt hij op X. Zijn partij, de machtige centrumrechtse EVP van ook commissievoorzitter Ursula von der Leyen, valt hem bij.

De finale van het Eurovisiesongfestival werd zaterdag op VRT door 861.423 kijkers gevolgd. Het gaat over mensen die live keken, uitgesteld op dezelfde dag en via VRT MAX. De turbulente finale lokte daarmee bijna 500.000 kijkers minder dan vorig jaar. Toen keken gemiddeld 1.332.000 kijkers naar de finale. De lagere kijkcijfers kunnen te wijten zijn aan het feit dat de Belgische inzending Mustii de finale niet haalde, in tegenstelling tot Gustaph vorig jaar. 

Volgens de Zweedse krant Aftonbladet zou de versie van Joost Klein niet volledig zijn. Het incident zou gebeurd zijn net toen Klein op donderdag van het podium kwam en daardoor waren er meerdere getuigen aanwezig. Volgens die getuigen was Klein “zeer beledigend”, aldus een bron aan de krant. De krant schrijft ook dat de camera van de vrouw bij het incident stuk ging. “Ze heeft hulp en steun aangeboden gekregen, maar zoals ik het begrijp, is ze behoorlijk kapot van het incident”, vertelt een andere bron.

Het incident met een cameravrouw waarvoor Joost Klein uiteindelijk gediskwalificeerd werd voor de finale van het Eurovisiesongfestival, zou niet het eerste geweest zijn. Dat schrijft het Algemeen Dagblad op basis van informatie uit de Nederlandse delegatie.

“De Zweedse politie heeft een klacht onderzocht die werd ingediend door een vrouwelijk lid van de productieploeg, na een incident na zijn deelname in de halve finale op donderdag”, liet de organisatie van het Songfestival zaterdagmiddag weten. De diskwalificatie van Klein volgde in hetzelfde bericht. Consternatie ontstond bij de Nederlandse delegatie, die later ook zelf met een verklaring kwamen.

Volgens AvroTros, de omroep die de Nederlandse inzending organiseert, had er zich inderdaad een incident voorgedaan. “Tegen duidelijk gemaakte afspraken in is Joost gefilmd toen hij net van het podium af kwam en zich moest haasten naar de greenroom. Op dat moment heeft Joost herhaaldelijk aangegeven niet gefilmd te willen worden. Daar werd geen gehoor aan gegeven. Dat heeft geleid tot een dreigende beweging van Joost naar de camera. Daarbij heeft Joost de cameravrouw niet aangeraakt. Van dat incident is melding gemaakt, gevolgd door een onderzoek van de European Broadcasting Union (EBU) en politie.” Volgens de omroep was de diskwalificatie daarom ook disproportioneel.

Maar volgens Cornald Maas, de Nederlandse commentator van Eurovisie, zou het incident op donderdag geen alleenstaand feit zijn geweest. Vrijdag sijpelde al door dat de EBU Joost Klein eerder al berispt had voor een akkefietje achter de schermen. Een officiële bevestiging daarvan bleef uit, maar Maas verduidelijkte wel dat het om dezelfde cameravrouw ging. “Joost is meerdere keren lastiggevallen door deze dame, er is een week geleden ook al een moment geweest, daar is een beetje gedoe over geweest. Joost heeft toen aangegeven dat hij het niet wilde, toch gebeurde het weer en daarna nog een keer”, zei hij. “Ik was er (donderdag, red.) niet bij, maar voor zover ik weet, heeft Joost met zijn hand haar telefoon naar beneden geduwd, meer stelde het niet voor.”

Het was een erg tumultueuze editie van het Eurovisiesongfestival. De sfeer was vanaf het begin geladen doordat Israël van de European Broadcasting Union (EBU) mocht deelnemen, ondanks de oorlog in Gaza. Daarna leidde de diskwalificatie van Nederland opnieuw tot serieuze spanningen.

Nu het hele gebeuren erop zit, laten ook de artiesten van zich horen. Silvester Belt van Litouwen schrijft op X (voordien Twitter) dat de hele ervaring “traumatisch” was. “Na dat land opgaan (Litouwen trad na Israël op tijdens de finale, red.), met het publiek dat zo intens was, was een van de ergste dingen die ik moest meemaken. Ik deed echt het beste wat ik kon in deze situatie ... een traumatische ervaring, ik wou dat het allemaal voorbij was na de eerste halve finale.”

Ook Bambie Thug, de Ierse inzending, haalt fel uit naar de EBU. “Het is zo hard en vreselijk geweest voor ons. Ik ben zo trots op ons. Wij zijn wat Eurovision is, niet de EBU. Fuck de EBU. Het kan me niets meer schelen. Wat dit tot iets maakt, zijn de deelnemers, de gemeenschap erachter, de liefde, de kracht en de steun van ons allemaal. Dat is wat verandering teweegbrengt. En de wereld heeft gesproken. De queers komen eraan. Non-binaries for the win”, zei de artiest. (sgg)

Wat Joost Klein vrijdagavond heeft mispeuterd om gediskwalificeerd te worden van het Songfestival, is nog altijd een mysterie. Zelfs de vraag of de cameravrouw die hij zou hebben bedreigd, die uitval ook heeft gefilmd, blijft open. De Zweedse politie wil niet ingaan op de vraag of ze camerabeelden heeft van het incident. “Die vraag maakt deel uit van het onderzoek”, aldus een woordvoerder. 

Volgens Avrotros, de deelnemende Nederlandse omroep, maakte Klein een “dreigende beweging naar de camera” nadat hij meerdere malen had gevraagd of ze wilde stoppen met filmen. De European Broadcasting Union (EBU), die het songfestival organiseert en besliste om Klein uit te sluiten, zegt dat er meer aan de hand was, zonder verdere details te geven. Avrotros en de Nederlandse Publieke Omroep (NPO) hebben protest aangetekend tegen de diskwalificatie. De cameravrouw wilde niet met Klein in gesprek. 

De politie liet weten dat ze het onderzoek inhoudelijk heeft afgerond en het dossier "op korte termijn" zal overmaken aan het Openbaar Ministerie. Dat beslist dan of er verdere actie wordt ondernomen tegen Klein. Dat kan nog weken duren, aldus de politie en het Openbaar Ministerie. 

De politie meldt dat Klein ondertussen Zweden mag verlaten. De Nederlandse Songfestivaldelegatie keert vanmiddag terug uit Zweden, maar Klein zal er niet bij zijn. Of hij nog in Zweden is, is niet bekend. Ook het gebruikelijke persmoment na afloop van het Songfestival is geschrapt. 

Mustii was er niet meer bij in de finale, maar België mocht zaterdagavond natuurlijk nog mee stemmen. De Belgische kijker was niet de enige die Israël douze points toekende.

In de halve finale gingen de 12 punten van de Belgische televoting nog naar Joost Klein. Omdat de Nederlander niet mocht deelnemen aan de finale, wist Israël de twaalf punten van de Belgische kijker binnen te halen. Frankrijk kreeg 10 punten, Kroatië 8, Oekraïne 7, winnaar Zwitserland ‘maar’ 6, Armenië 5, Griekenland 4, Italië 3, Ierland 2 en Luxemburg 1 punt.

Twaalf punten aan Israël geven, dat leek onze vaderlandse vakjury toch niet aan te durven. Eden Golan en haar 'Hurricane' kregen toch 5 punten van de Belgische jury, wat tot enig gejoel leidde in Malmö. Frankrijk kreeg de maximumscore van 12 punten, voor Zwitserland (10), Duitsland (8), Italië (7), het Verenigd Koninkrijk (6), Israël (5), Ierland (4), Zweden (3), Portugal (2) en Oekraïne (1). Opvallend: Kroatië, de runner-up in Zweden én de winnaar van de publieksstemming, kreeg geen enkel punt van onze jury.

België is overigens lang niet het enige land dat 12 punten schonk aan Israël. In totaal kreeg Eden Golan van vijftien landen de maximumscore. Naast ons land gaat het om Nederland, Frankrijk, Zwitserland, Australië, Spanje, Finland, het Verenigd Koninkrijk, Italië, Luxemburg, Portugal, Zweden, San Marino, Duitsland en ‘de rest van de wereld’. Van nog eens zeven landen kreeg Israël 10 punten. In totaal behaalde Israël 323 punten van de televoting. (mts)

Meteen na hun overwinning van het Songfestival, gaf Nemo (24) enkele eerste reacties tijdens een persconferentie. Daarbij had die ook kritiek op de organisatie. De Zwitserse artiest, die zich als non-binair identificeert, zei dat die compleet overweldigd was onmiddellijk na de overwinning, maar beantwoordde vragen over de woelige week bedachtzaam en met inhoud.

“Het was een heel intense ervaring en die was niet altijd even aangenaam. Veel zaken leken hier niet te draaien om liefde en eenheid. Dat maakte me echt verdrietig. Tegelijk was er toch zo veel liefde en samenhang. Er waren verschillende culturen die elkaar ontmoeten, mensen die vol positiviteit zitten en liefde voor de muziek delen. Dat gaf me hoop. Ik weet dat ze bestaan, maar we moeten werken om zo’n omgeving te creëren. Ik hoop dat het Songfestival blijft staan voor vrede en liefde in de toekomst. Ik denk dat er nog veel werk is, eerlijk gezegd.”

Daarmee verwijst die niet alleen naar de deelname van Israël en de grootse veiligheidsmaatregelen tijdens het hele festival. Achter de schermen kregen artiesten schijnbaar niet de kans om hun eigen boodschap volledig uit te dragen. Zo wou Nemo graag de vlag van de non-binaire gemeenschap meenemen naar het podium, maar dat mocht niet van de organisatie.

Ook fans werden tegengehouden en hun vlaggen werden afgenomen, volgens een journalist in de zaal. “Dat is ongelofelijk”, zegt Nemo hoofdschuddend. “Ik moest zelf mijn vlag binnensmokkelen. Eurovisie zei nee, maar ik heb het toch gedaan. Komaan! Dit is echt een dubbele standaard. Ik brak The code, ik heb ook de trofee gebroken (hun beeldje ging stuk, maar intussen kreeg Nemo al een nieuw, red.), maar die is hersteld. Misschien heeft Eurovisie dat ook af en toe eens nodig om gefikst te worden.”

Tegelijk had de artiest nog een boodschap voor de buitenwereld. “Ik voel me trots voor wie daarbuiten zichzelf durft te zijn. Of die nu non-binair, trans of fluïde zijn. Maar we moeten wel mét elkaar praten, in plaats van over elkaar. Vandaag kan een teken zijn om dat te blijven onthouden.” (eadp)

Het is misschien een sterk staaltje symboliek, maar de Eurovisie-trofee heeft de finale van een bijzonder tumultueus Songfestival niet overleefd. Nemo had de prijs net ontvangen uit handen van de vorige winnares, de Zweedse Loreen, en bracht hun song ‘The code’ nogmaals. Wanneer de Zwitser op het einde van hun performance op de knieën gaat zitten, legt die de trofee iets te hevig neer. Op beelden van het voorval is zelfs het glasgerinkel te horen.

“Ik heb The code gebroken en ik heb ook mijn trofee gebroken. Misschien kan de trofee hersteld worden. Het Songfestival zelf heeft misschien ook een beetje herstelling nodig”, aldus Nemo, die naar eigen zeggen ook een duim heeft gebroken.

Intussen heeft Nemo ook al een nieuwe trofee gekregen. “Technisch gezien heb ik er nu twee”, zegt Nemo met een kwinkslag. (mts)

Het meest politiek beladen Songfestival wordt gewonnen door ... Zwitserland. Met het nummer 'The code' verzamelde zanger Nemo 591 punten (365 van de vakjury's en 226 van de televoters) en liet daarmee Kroatië met 547 punten achter zich. Oekraïne, dat veel punten kreeg van de televoting, werd derde. Frankrijk eindigde vierde en het felomstreden Israël strandde op een vijfde plek, nadat het 323 van hun 375 punten van de televoters mocht ontvangen.

Nemo is de eerste non-binaire artiest die het Eurovisiesongfestival wint. Het is geleden van Céline Dion in 1988 met 'Ne partez pas sans moi' dat het kleine Zwitserland nog eens het festival kon winnen.

Dit is de volledige uitslag.

Herbekijk hier het optreden van Nemo tijdens de finale:

Van de vakjury’s kreeg Baby Lasagna 210 punten. Daarmee staat het momenteel op de eerste plaats. Israël kan het festival niet meer winnen en valt uit de top drie.