Door klimaatverandering kunnen elk jaar honderden mensen extra overlijden, vooral kinderen, ouderen en chronisch zieken. Ook arme mensen lopen extra risico, omdat zij vaak geen geld hebben om hun huis aan te passen aan de stijgende temperaturen. Daarvoor waarschuwt het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), die stelt dat de economische schade van het veranderende klimaat voor Nederland kan oplopen tot meer dan een miljard euro per jaar.
Het PBL heeft onderzoek gedaan naar de risico’s van de oplopende temperatuur. Ook wordt het zowel natter als droger in Nederland. Lange periodes van droogte worden afgewisseld met periodes van hevige regen, met mogelijk wateroverlast tot gevolg.
Het instituut adviseert mensen om maatregelen te nemen in en rond hun woning, zodat ze tijdens extreme hitte schaduw kunnen zoeken. Ook zouden mensen regelmatig een siësta kunnen houden, een dutje op het heetst van de dag.
Klimaatverandering is schadelijk voor mensen en voor de natuur. Planten en dieren kunnen sterven als beken en vennen droogvallen. Die droogte wordt erger doordat het resterende water vooral wordt gebruikt door de landbouw en voor ons drinkwater.
De overheid heeft een volgorde waar het water naartoe moet gaan als er een tekort is. “Die gaat over extreme situaties. Maar als extreme situaties steeds normaler worden, moet je opnieuw nadenken over wat je belangrijk vindt”, is het advies van het PBL. Het instituut vindt ook dat er snel nieuwe maatregelen moeten komen om ons aan te passen aan het veranderende klimaat, want de grenzen van de huidige maatregelen “zijn in zicht”.
Droogte kan ook leiden tot het verrotten van funderingspalen onder gebouwen en dus tot verzakkingen. Dat probleem speelt volgens het PBL bij 425.000 gebouwen, ongeveer 6 procent van alle panden. Het zijn vooral gebouwen van voor 1975, en een op de vijf staat in wijken met lage inkomens. Herstel kost zo’n 60.000 euro per woning en het is nog niet duidelijk wie dat moet betalen.
Dijken langs de grote rivieren en meren zijn over het algemeen bestand tegen hoogwater. De kans op een overstroming daar is heel klein. Regionale beken, kanalen en riviertjes vormen een groter risico, zoals in Valkenburg in 2021. “Wateroverlast door zware neerslag komt vaker voor. Dat kan lokaal leiden tot schade aan woningen en in de land- en tuinbouw”, aldus het PBL.